Plućna ventilacija - poglavlje 38 I

Question 1

4 glavne komponente respiracije

Answer 1

1. Plućna ventilacija
2. Difuzija O2 i CO2
3. Prijenos O2 i CO2 krvlju
4. Regulacija ventilacije

Question 2

Širenje pluća na 2 načina

Answer 2

1. Gibanje dijafragme
   - udisaj -> kontrakcija-> ide prema dole(povecava prsni kos
   - izdisaj -> relaksacija -> ide gore
   - pri brzom disanju -> elasticne sile nisu dovoljne za komprimitaju pluca i izazovu izdisaj -> kontrhitaju se trbusni misicinza dodatnu silu
2. Gibanje rebrenog koša
   - udisaj -> podizanje prsnog koša -> kontrakcija inspirijskih misica(vanjski mr, scaleni itd)
   - izdisaj -> spustanje prsnog kosa -> kontrakcija ekspirijskih misica(unutarnji mr, ambominalni)

Question 3

Elasticna svojstva pluca

Answer 3

• elasticnost - nakon promjene vraca se u pocetni polozaj
• na pluca i dusnik konstantno mora djekovat sila koja ce ih drzat rastegnuta
• pluca i plucna stijenka -> povezani samo hilusom
• pluca plutaju u prsnoj supljini, ispunjenoj pleuralnom tekucinom(omogucava klizanje)

Question 4

Tlakovi koji uzrokuju kretanje pluca i zraka

Answer 4

1. Pleuralni tlak - pleuralna tekucina, izmedu dva lista -> blago negativan(manji od atmosferskog) -5 cmH2O(-0.5kPa) -> odrzava pluca rastegnuta u mirovanju -> kad udisemo -> siri se prsni kos pa tako i pluca(jer su priljubljeni) -> jos negativniji tlak nastaje -7.5cmH2O -> zrak ulazi
2. Alveolarni tlak - kad nema protoka zraka tlak u svim dijelovima respiracijskog stabla -> 0(jednak atmosferskom) -> da ude u alveole treba se blago snizit -> snizuje se na -1cmH2O prilikom mirnog udisaja sto omogucuje ulaz 0.5L zraka u pluca -> kad izdisemo, raste na 1cmH2O -> istiskuje se 0.5L zraka u mirnom izdisaju
3. Transpulmonalni tlak -> razlika izmedu 1 i 2 -> mjera elasticnih sila koja nastoje kolabirat pluca pri disanju -> tlak povratnog stezanja

Question 5

plućna popustljivost

Answer 5

• prirast volumena po jedinici(kroz) prirasta tranpulmonalnog tlaka
• 200mL po 0.1 kPa –> kad god se transpulmonalni tlak promijeni za 0.1kPa -> plućni volumen se mijenja 200mL

Question 6

dijagram plućne popustljivosti

Answer 6

• krivulja inspiracijske i ekspiracijske popustljivosti(pleuralni tlak na x, promijena plućnog volumena na y)
• određen elastičnim silama pluća -> sile samog pluća i sile uzrokovane napetošću tekućine koja oblaže unutarnje stijenke alveola
  .
• el. sile samog pluća(1/3) -> uzrokovane elastinom i kolagenom u plućnom parenhimu -> ispuhana pluća vlakna su kontrahirana i nakovrčana -> napunjena pluća vlakna se isteži i raste el.sila
  .
  -el. sile pov. napetosti(2/3) -> kad su aleveole obavijene zrako stvara se dodrina površina tekućina zrak -> nastaje površinska napetost, kad su obavijene fizološkom tekućinom onda nema pov. napetosti i nema sila

Question 7

površinska napetost

Answer 7

• molekula vode unutar vode ima sile jednake u svim smjerovima -> rezultantni vektor 0
• molekula vode na površini vode -> sile su različite prema zraku i vodi, rezultatni vektor ide prema dolje(u vodu) -> molekule se međusobno jako privlače i nastaje napetost
  .
• u alveolama -> površinska napetost između zraka u plućima i tekućine koja obavija alveole -> površina voe i tu se nastoji stegnuti i izbaciti zrak iz alveola pri ćemu će ona kolapsirati === netoučinak = elastična sila površinske napetosti

Question 8

surfaktant

Answer 8

• površinsko aktivna tvar u vodi -> smanjuje površinsku napetost vode
• luče ga alveolarne epiutelne stanice tipa II
• sastoji se od složenih fosfolipida, proteina i iona(dipalmitoil-fosfatidilkolin, surfaktantski apoproteini, Ca ioni)
• dipf -> ne otapa se jednoliko u tekućini koja prekriva površinu alveola -> dio se otapa, dio se raspodjeljuje po površini vode u alveolama -> manje tekućine u doticaju sa zrakom, manja pov. napetost
• 0.072 n/m za čistu vodu, 0.05N/m za tekućinu koja oblaže alveole, 0.005 s tekućinom koja oblaže alveole sa surfaktantom

Question 9

tlak u začepljenim alveolama

Answer 9

• dišni putevi koji vode do alveola postaju neprohodni -> pov. napetost raste ->i nastoji napravit kolaps alveole
• nastaje pozitivan tlak koji izbacuje zrak iz alveole
• tlak = 2x površinska napetost/polumjer alveole

Question 10

popustljivost prsnog koša i pluća zajedno

Answer 10

• za punjenje cijelog plućnog sustava -> potreban 2x veći tlak nego za punjenje samih pluća
• popustljivost pluća s prsnim košem -> dvostruko manja nego samih pluća -> 100mL po 0.1kPa za razliku od 200mL po 1kPa
• popusltjivost sustava može se smanjiti na 1/5 od pluća kad -> pluća max proširena ili stisnuta na mali volumen –> ograničenja prsnog koša

Question 11

rad pri disanju

Answer 11

• izdisaj -> spontan proces
• udisaj -> 3 rada
  1. rad za savladavanje elastičnosti(rastezaje pluća protiv el sila)
  2. rad za savladavanje tkivnog otpora(viskoznost pluća i torakalne stijenke)
  3. rad za savladavanje otpora u dišnim putevima
  .
• koristi se 3-5% ukupne enegije tijela na disanje

Question 12

spirometrija

Answer 12

• proučavanje plućne ventilacije bilježenjem volumena zraka koji ulazi ili izlazi iz pluća
• bubanj (ispunjen O2) uronjen u vodu -> spojen cijevi s ustima
• bubanj se spušta i diže

Question 13

plućni volumeni

Answer 13

1. respiracijski volumen -> volumen zraka koji se udahne i izdahne pri normalnoj respiraciji – 500mL
2. inspiracijski rezervni volumen -> maksimalni volumen zraka koji se može udahnuti nakon normalne raspiracije - 3000mL
3. ekspiracijski rezervni volumen -> maksimalni volumen zraka koji se može izdahnuti nakon normalne respiracije – 1100mL
4. rezidualni volumen -> volumen zraka koji uvijek ostaje u plućima i nakon jakog izdisaja – 1200mL

Question 14

plućni kapaciteti - dva ili više volumena

Answer 14

1. inspiracijski kapacitet -> respiracijski i inspiracijski rezervni -> količina zraka koju čovjek može udahnusti počevši od normalog izdisaja – 3500mL
2. funkcionalni rezidualni kapacitet -> eksipracijski rezervni i rezidualni -> količina zraka koja ostaje u plućima nakon normalnog izdisaja – 2300mL
3. vitalni kapcitet –> inspiracijski i ekspiracijski rezervni i respiracijski volumen -> maksimalna količina zraka koju čovjek može istisnuti iz pluća nakon maskimalnog udisaja – 4600mL
4. ukupni plućni kapacitet -> vitalni kapacitet i rezidualni volumen -> maksimalni volumen do kojeg se pluća mogu rastegnuti najvećim naporom -> 5800mL

Question 15

mjerenje funkcionalnog rezidulanog kapaciteta i ostalih

Answer 15

• ne možemo normalno mjerit jer taj zrak uvijek ostaje u plućima
• spirometar poznatnog volumena ispuni se zrakom i helijem
• čocjek normalno izdahne pa udahne iz spirometra -> plinovi iz spirometra miješaju se sa plinovima iz pluća -> heliji se razrjeđuje plinovima funkcionalnog rezidualnog volumena -> na kraju izdaha volumen zraka jednak je funkcionalnom rezidualnom kapacitetu
• FRC=(početna konc. helija u spirometru/završna konc, helija u spirometru -1) x početni volumen spirometra

Question 16

minutni volumen disanja

Answer 16

• količina novog zraka koji u minuti dospije u dišne puteve
• respiracijski volumen(500mL) x frekvnecija disanja(12) = 6L/min
• čovjek može kratko živjet sa 1.5L/min i f= 2-4
• pri opterećenju može ići na 200L/min, f=40-50

Question 17

područje izmjene plinova i alveolarna ventilacija

Answer 17

• alveole, alveolarne sakule, alveolarne duktusi, respiracijske bronhiole
• količina zraka koji tamo dospjeva u minuti = alveolarna ventilacija

Question 18

zrak u mrvom prostoru

Answer 18

• zrak koji uđe u dišni sustav ali nikad ne dospije u alveole -> za izmjenu plinove -> beskoristan zrak
• kad izdišemo -> prvo odlazi zrak iz mrtvog prostora pa iz alveola
• zapravo ometa ekspiraciju plinva iz pluća

Question 19

mjerenje mrtvog prostora

Answer 19

• ispitanik duboko udahne 100%kisik -> dio kisika se pomiješa sa alveolarnim zrakom
• ispitanik izdiše -> prvo čisti kisik iz mrtvog prosotora zatim alveolarni zrak u kojem ima dušika pa konc. dušika raste
• normalno iznosi 150mL

Question 20

anatomski i fiziološki mrtvi prostor

Answer 20

• anatomski -> sav volumen osim alveola
• fizološki - nekad se i u nekim alveolama ne provodi zrak pa i njih smatramo mrtvim prostorom
• u zdravih osoba jednaki -> kod patologogija raste fiziološki mrtvi prostor