P H9 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel (deel 1: symptomen maag/darmonderzoek, faecesonderzoek, aandoeningen mond, aandoeningen slokdarm, aandoeningen maag) Flashcards
Wat zijn (algemene) symptomen van maag/ darmaandoeningen?
- Braken (vomitus)= overgeven: Via chemoreceptoren/ baroreceptoren (‘’?= drukreceptoren’’) die signalen naar het braakcentrum geven (‘’ in onze hersenstam’’). vanuit de cortex (‘’ vanuit daar’’) is er een motorische baan de prikkels naar het middenrif leidt zodat die een braakreflex kan geven
- Diarree
- ## Obstipatie
Wat zijn de verschillende manieren van faeces onderzoek?
- Faeceskweek (ontlasting wordt in een potje gedaan en in het labaratorium onderzocht op bacterien, virussen en parasieten (die dus aanwezig in je darmen zijn)
- Bloed in ontlasting, kijk of je bloed in de ontlasting ziet;
- Helder rood bloed (‘’ vaak als er iets aan het einde van het maagdarmstelsel is’’)
- Melaena= zwarte ontlasting (‘’ dan bevat de ontlasting getold bloed. Er is iets hoger in darmstelsel’’)
- Occult bloed= onder de microscoop zie je alleen de sporen van bloed. (‘’ kan overal in het maagdarmstelsel zitten, vaak doordat een poliepje begint te bloeden als ontlasting langs komt’’) - Steatorroe= vetachtige ontlasting
‘’ Dan zit er weinig bilirubine in, waardoor ontlasting is ontkleurd’’
Wat is stomatitis?
Een ontsteking van de mond
Mond: Stromatrix, -tis: ontsteking
Wat is de oorzaak van stomatitis?
- Infecties (herpes, cadida (een schimmel))
- Bloedziektes (leukemie –> geen of weinig afweer)
- Medicatie (‘’ als bijwerking’’)
- Bestraling (‘’ bijv voor keelkanker bestraalt’’)
Wat zijn de symptomen van stomatitis?
- Zwelling
- Roodheid
- '’soms’’ blaasjes
- Aften (‘’ klein grijswite plekjes met een rode rand, in de mond’’
Wat zijn 3 aandoeningen aan de slokdarm?
- Slokdarmkanker
- Slokdarmvarices
- Oesafagitis
Bij welke doelgroep komt slokdarmkanker vooral voor?
Bij mannen
Wat zijn ricofactoren van slokdarmkanker?
- Roken (‘‘overmatig’’)
- Alcohol (‘’ overmatig’’)
Wat zijn symptomen van slokdarmkanker?
- Dysfagie (= slikklachten) (‘’ als hij ver is gegroeid soms zelfs bij vloeistoffen’’)
- hikken
- hoesten
- heesheid (‘’ door de ingroei van een zenuw’’)
- Gewichtsverlies
- Slechte prognose (ten gevolge van snelle uitzaaiing)
'’Palliatief –> stent in slokdarm plaatsen zodat toch nog geslikt kan worden. De operatie eraan is ontzettend zwaar’’
Wat zijn slokdarmvarices?
slokdarmspataders
Wat zijn de oorzaken van slokdarmvarices?
- Levercirrose, hierdoor een belemmering van de bloedstroom door de lever waardoor er verhoging van druk in de bloedvlaten plaatsvindt
’’ Wanneer de lever ziek is kan de vena porta het bloed niet goed naar de lever brengen. Hierdoor stroomt het bloed via kleine omweggetjes terug. Dit gebeurt onder andere via een ader richting de slokdarm. Hierdoor uitzetting van de bloedvaten en spataders in de slokdarm’’
Wat is de complicatie van slokdarmvarices?
- Bloeding
‘’ Bloed opbraken’’
’’ heeft voor de rest geen klachten, weet je alleen als het begint te bloeden’’
Wat is de behandeling van slokdarmvarices?
- Slerosering (‘’ internist gaat met slang en gastroscoop richting de slokdarm en probeert de spataders dicht te branden - > dan acute probleem opgelost. Als dat niet lukt dan: ‘’)
- Sengstaken-Blakemor-ballon (‘’ Ballon geplaats in de slokdarm, die wordt opgeblazen waardoor de bloeding stopt. Want als je op iets drukt stopt het met bloeden. Volgende dag kan de ballon eruit worden gehaald’’)
Wat is oesofagitis?
ontsteking van de slokdarm
Wat is oesofagitis?
ontsteking van de slokdarm
Wat zijn de oorzaken van oesofagitis?
- De gastro-oesofagale reflux (= het terugstromen van maagzuur richting de slokdarm)
Ten gevolge van: - Slecht werkende sfincter (‘’ spanning in de buik kan leiden tot slechter werken’’)
- Hernia diafragmatica (‘’= maag begeeft zich door scheur in het middenrif richting de borstkas. Hierdoor werkt het klepje niet meer goed’’)
- Zwangerschap
- Overgewicht
- Hogere leeftijd
Hernia= een opening
Wat zijn de symptomen van oesofagitis?
- Reterosternale pijn: pijn die zich voordoet achter (retro) het bot van het borstbeen.
(Diferentieel diagnose (dd): iets aan het hart) - Pyrosis= brandend maagzuur (nachtelijk vooral)
‘’ =Aanval van druk achter de borst’’ - Heesheid
- Globusgevoel= kropgevoel, steeds het gevoel dat er iets in de keel zit
’’ Door prikkeling van maagzuur kan je ook een prikkelinh van de zenuw krijgen waardoor heesheid en globusgevoel’’
Wat is de behandeling van oesofagitis?
Die is afhankelijk van de oorzaak
- Afvallen (‘’ ten gevolge van overgewicht. Dan kan bij hernia diafragmatica de maag weer zakken’’
- Dieet
- Medicatie
Wat is de complicatie van oesofagitis?
Metaplasie van mucosa (= ontaarding van slijmvlies’’)
Dan krijg je een Barret-oesafagitis (= afwijkend slijmvlies van de slokdarm , kan een voorbode zijn op het krijgen van slokdarmkanker)
Rode plek –> Barret
Wat zijn verschillende aandoeningen aan de maag?
- Gastritis
- Maagzweer
- Gastro-enteritis (‘‘maagdarmontsteking, ook wel buikgriep genoemd’’)
- Maagkanker
Wat is gastritis?
Een ontsteking van de maag
Wat is de oorzaak van gastritis?
- Infectie (meestal door typische bacterie die in de maag voorkomt (helicobacter pylori)
- Medicatie (‘’ bijvoorbeeld door NSAID’s (pijnstillers): ibuprofen, naproxen, diclofenac etc.)
- Voeding (‘’ slechte voeding’’)
- Roken
Wat zijn symptomen van gastritis?
- Bovenbuikspijn
- Hematemesis (‘’= bloed opbraken, wanneer de ontsteking diep genoeg in het maagslijmvlies gaat)
- Vitamine B12 tekort (door IF tekort)
Wat is de behandeling van Gastritis?
- Vermijden uitlokkende factoren
- Medicatie
Wat is ulcus pepticum?
Maagzweer
Naam hangt af van plek
ulcus ventriculi= in de ventriculus van de maag
Ulcus duodenum= in het begin van de 12-vingerige darm
Wat zijn verschillende oorzaken van ulcus pepticum?
- Helicobacter pylori infectie
- gebruik NSAID
- Lange tijd stress: hierdoor meer maagzuurproductie (‘’ een van de tekenen voor het ontwikkelen van een maagzweer’’)
Wat zijn de symptomen van ulcus pepticum?
- Zeurende en acute pijn (‘’ in de bovenbuik —> wordt soms verward met hartklachten’’)
- pyrosis (‘’ zuurbranden ter hoogte van bovenbuik en slokdarm’’
- Nausea = misselijkheid
- Vomitus= braken
Wat zijn complicaties van ulcus pepticum?
- Bloeding: hierdoor kan je klachten krijgen als hematemesis (= bloed opbraken) en melaena (= zwarte ontlasting)
- Perforatie (gat) –> peritonitis (= maagzuur loopt tussen de darmn waardoor je een ontsteking krijgt van je darmvlies/ peritoneum)
Wat is de behandeling van ulcus pepticum?
- Vermijden uitlokkende factoren
- Medicatie: maagzuurremming, antibiotica: patopac (voor de bacterie vgm)
(internet: Pantopac is een cocktail van medicijnen die bestaat uit amoxicilline, ranitidine en metronidazol)
Wat is gastro-enteritis?
Maag-darmontsteking, ook wel buikgriep genoem
- Ontsteking van de maag en darmen
Wat zijn de oorzaken van gastro- enteritis?
- Bacterieel of viraal (vb. salmonella)
- Voedselallergie
- Vaak onbekend
Wat zijn de symptomen van gastro-enteritis?
- Anorexie (‘’ slechte eetlust’’)
- Vomitus (‘‘braken)
- Nausea (‘‘misselijkheid)
- Diarree
- Buikpijn/ krampen (‘‘zowat altijd hiermee gepaard’’)
Wat is de behandeling van gastro-enteritis?
- Anti-emetica (‘‘medicijnen tegen het braken en de misselijkheid’’): domperidon po ‘’ Domperidon zorgt dat braakreflex in hersenen geremd wordt’’
- Voedingsadviezen (‘’ veel kleine beetjes eten, zodat de bacterie of het virus uit je lichaam gaat. Ook zorgen dat je niet uitdroogt’’
Wat is de doelgroep van maagkanker?
Stijgt/ daalt de frequentie?
- Vooral bij mannen
- daalt
Wat zijn de symptomen van maagkanker?
- Pijn
- Anorexie (= slechte eetlust) / horror carnis (= afschuw van vlees)
- Misselijkheid / braken
- Hematemesis= bloed opbraken
Wat zijn de risicofactoren van maagkanker?
- Roken
- Alcohol
- Helicobacter infectie
- Ongezonde voeding
Wat is de behandeling van maagkanker?
Vaak een combinatie van operatie/ chemotherapie/ radiotherapie
’’ De volgorde en de combinaties zijn afhankelijk van de plek, ernst en uitzaaiingen’’
