Opioidowe leki przeciwbólowe Flashcards
MORFINA
Alkaloid Papaver somniferum
Z niej wywodzą się wszystkie leki ośrodkowo działające, przeciwbólowe
Pochodne FENANTRENU
- MOFINA
- KODEINA
Pochodne IZOCHINOLINY
-PAPAWERYNA
Endogenne opioidy?
Enkefalina
Dynorfiny
Endorfiny
Jak hamowane jest odczuwanie bólu?
Szlaki ZSTĘPUJĄCE: początek w istocie szarej otaczającej wodociąg mózgu, kończą się w neuronach rogów tylnych RK.
Używają enkefalin, dynorfin, endorfin do hamowania bólu.
ENDORFINY?
b-endorfina -Powstaje z POMC, 31 aa
Wiążą się klasycznymi receptorami μ κ δ
Pobudzanie rr a działanie preciwbólowe?
Najważniejsze jest pobudzenie μ
Pewną rolę przypisuje się κ
δ - najmniej ważne
Dynorfiny selektywne względem?
κ
Rec σ
Halucynogenne działanie opioidów
Receptory klasyczne: (budowa, jakie białko, lokalizacja, mech)
Siedem fragmentów przezbłonowych
Połączone z białkiem G
Zakończenia PREsynaptyczne aferentnych nerwów czuciowych w rogach tylnych RK
HAMUJĄ cyklazę adenylanową (podj, Ga/i)
BLOKUJĄ wejście wapnia do komórki
AKTYWUJĄ wypływ potasu z komórki (podj Gbeta/gamma)
Jak działają zmiany przepływów jonów?
Wypływ potasu ->hiperpolaryzacja
Blokowanie napływu wapnia -> blokowanie egzocytozy
Zmniejszone wydzielanie NP przez zakończenia aksonalne aferentnych neuronów czuciowych
Czyści agoniści?
Działanie wyłączne agonistyczne wobec jednego/kilku typów receptorów.
Pbólowo: głównie pobudzanie μ
Agoniści pełni
Maksymalna aktywacja; siła porównywalna do endogennych opioidów
Agoniści częściowi
Aktywują z mniejszą siłą niż endogenni agoniści
Mieszane antagoniści/agoniści
Działanie agonistyczne na jeden typ ale antagonistycznie na inny
Czyści antagoniści?
Nie w leczeniu bólu
Zatrucia opioidami i zespół abstynencyjny
Czyści, pełni AGONIŚCI?
MORFINA OKSYKODON DIHYDROKODEINA PETYDYNA FENTANYL SUFENTANYL ALFENTANYL REMIFENTANYL METADON LOPERAMID
Efekty zw z OUN
1) Przeciwbólowo
2) Euforyzująco (czasem w drugą stronę, uwarankowanie gen)
3) Przeciwkaszlowo
4) Zwężenie źrenicy –> BRAK TOLERKI
5) Depresja ośrodka oddechowego
6) Uspokajająco i nasennie
Efekty zw z serem
1) Wazodylatacja, pod wpływem histaminy
2) Spadek ciśnienia krwi
3) Spadek zapotrzebowania serca na tlen
Efekty jelitowe
Nudności, wymioty (podrażnione dno komory IV)
Zaparcia
Wzrost ciśnienia zwieracza Oddiego i ciśnienia żółci w pęcherzyku
Efekty zw z układem wydalniczym
Retencja moczu –> zwiększone napięcie zwieraczy
Przedłużenie porodu
Eekty zw. z hormonami
Zahamowanie LH
Stymulacja ADH i PRL
Efekty immunologiczne?
Hamowanie NK
Efekty skórne?
Zaczerwienienie: bo morfina, podobnie jak tubokuraryna, leki zawierające jod i atropina zwiększa wyrzut histaminy z mastocytów
Świąd
Wysypka
MORFINA (z czego pochodzi, metabolizm, zastosowanie)
Alkaloid opium
Ulega glukuronidacji –> 6-glukuronian silniej działa i dłużej aktywny
Lek z wyboru w urazach, nowotworach, zawale m. sercowego.
Drogi podaży morfiny?
Doustnie, dożylnie, plastry.
Niemodyfikowana: podawanie z 4 h
W preparatach: co 12 godzin
HEROINA?
=diacetylomorfina
Pochodna niepolarna, szybko przenika BBB
DIHYDROKODEINA
OKSYKODON
półsyntetyczne
DIHYDROKODEINA - silne przeciwbólowe
OKSYKODON, trochę słabsze
Z czym połączysz oksykodon?
Z paracetamolem –> dwa mechanizmy działania przeciwbólowego
PETYDYNA (porównanie z morfiną, czego jej brakuje, gdzie stosować?)
Działanie krótsze od morfiny –> stosować przy ostrych krótkich bólach
Opioid syntetyczny, odmienny profil działania (bo tu jest komponenta cholinolityczna)
-brak właściwości przeciwkaszlowych
-brak skurczu źrednicy
-słabo kurczy mięśniówkę gładką
-nie powoduje zaparć
-bezpieczny przy porodach i schorzeniach żółciowych
Metabolizm PETYDYNY?
PETYDYNA jest metabolizowana do do NORPETYDYNY.
NORPETYDYNA –> groźna
Nie można stosować długo ani powtarzać dawek
Krótkie leczenie ostrych bólów
FENTANYL
SUFENTANYL
ALFENTANYL
REMIFENTANYL
Zniesienie bólu pred/pooperacyjnego
Najsilniejsze: fentanyl 100x mocniejszy od morfiny
Mniejsze działanie prowymiotne niż morfina
Ciekawa droga podaży fentanylu?
Może być w plastrach
REMIFENTANYL
Ultraszybkie działanie
Ultrakrótkie działanie -> w ciągu minut po zaprzestaniu podawania. Rozkład: esterazy
METADON
Długo działający
Stosowanie 1x/dziennie u osób uzależnionych lub z bólami przewlekłymi
CZYŚCI CZĘŚCIOWI AGONIŚCI:
KODEINA
HYDROKODON
DEKTROPROPOKSYFEN
Kiedy zastosujesz częściowych agonistów?
Doustnie w bólach umiarkowanych, w połączeniu z NLPZ
Najsłabszy spośród częściowych agonistów
DEKTROPROPOKSYFEN
Co zastosować przeciwkaszlowo?
KODEINA
HYDROKODON
Mieszani: agoniści/antagoniści
BUPRENORFINA
BUTORFANOL
NALBUFINA
PENTAZOCYNA
BUPRENORFINA (receptory, zastosowanie)
Cęściowy AGONISTA μ
ANTAGONISTA κ
Wolno dysocjuje od μ ->długie działanie przeciwbólowe
Bóle średnie i silne, uzależnienie od morfiny
BUTORFANOL
NALBUFINA
AGONIŚCI κ
ANTAGONIŚCI μ
Analgezja, ale mniej uzależniają, mniejsze ryzyko depresji oddechowej
Co ma wygodną formę spreju donosowego
BUTORFANOL
PENTAZOCYNA
Agonista κ i sigma
Słaby –> 7% siły morfiny
Łącznie z NLPZ i paracetamolem
Co robimy z tabletkami żeby nie były atrakcyjne dla ćpunków?
Do tabletek dodaje się NALOKSON.
Nalokson jest NIEWCHŁANIALNY po spożyciu doustnym
Ale jak ćpunek rozkruszy tabletke celem podaży dożylnej to nalokson zadziała i z haju nic nie będzie.
Agoniści o szczególnych właściwościach?
DEKSTROMETORFAN
DIFENOKSYLAT
LOPERAMID
TRAMADOL
DEKSOMETORFAN
Agonista opioidowy
ANTAGONISTA NMDA
Silne właściwości przeciwkaszlowe (nie stosuje p.bólowo)
Jak zapobiec “nietrzymaniu afektu”?
DEKSTROMETORFAN i CHINIDYNA
LOPERAMID
DIFENOKSYLAT
Przeciwbiegunkowe
działanie na receptory opioidowe w mięśniówce jelit
TRAMADOL
Agonista receptorów opioidowych
Bloker wychwytu NA i 5HT
Średnio nasilone bóle przewlekłe
Czyści antagoniści
NALOKSON
NALTREKSON
ALWIMOPAN
Leczneie Zatrucie i uzależnienia
NALOKSON
Krótki czas działania.
Po podaniu dożylnym często trzeba powtarzać dawki, żeby zapobiec depresji oddechowej
NALTREKSON
Długi czas działania.
Podaż: doustnie lub zastrzyki o powolnym uwalnianiu (1x/mies)
ALWIMOPAN
ANTAGONISTA działający wyłącznie obwodowo
Nie przechodzi przez BBB
Leczenie pooperacyjnej niedrożności jelit i u pacjentów z zaparciami po opioidach
Ból neuropatyczny, fantomowy…
Antydepresanty
Leki przeciwpadaczkowe
Antagoniści NMDA
Agoniści alfa2
