Ogólna organizacja OUN Flashcards

1
Q

Rola komórek glejowych?

A

Nie tylko rusztowanie!

1) Zawierają receptory i transportery dla neuroprzekaźników i nueromodulatorów.
2) Wpływ na proces przekazywania sygnałów między neuronami
3) Usuwanie uwolnionych PREsynaptycznie przekaźników/modulatorów
4) Działanie ograniczone do przestrzeni występowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co wydzielają komórki glejowe?

A

NGF - czynnik wzrostowy nerwu

BDNF - czynnik neurotroficzny mózgopochodny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Neuromodulator, a neuroprzekaźnik?

A

NEUROMODULATOR - działa WOLNIEJ (minuty, godziny, dni) –> bo zmienia ekspresję genów w neuronach.
NEUROPRZEKAŹNIK - milisekundy, sekundy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie białko sprzęga kanały wapniowe z pęcherzykami?

A

NEUREKSYNA

Pod wpływem wapnia dochodzi do połączenia pęcherzyków z błoną komórkową, zawartośc się wylewa do szczeliny synaptycznej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rola jonów wapnia w przekaźnictwie?

A

Umożliwiają one fuzję białek pęcherzykowych:
SYNAPTOBREWINY
SYNAPTOTAGMINY
SNAP-25
z białkami PREsynaptycznej błony komórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czym jest i gdzie wiąże się ALFA-LATROTOKSYNA

A

Jad czarnej wdowy (Latrodectus mactans)

Wiąże się z NEUREKSYNĄ (a neureksyna umożliwia sprzęganie kanałów wapniowych z pęcherzykami)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Laseczki tężca i jadu kiełbasianego?

A

Produkują odpowiednio 1)tetanospazminę 2)botulinotoksynę

Substancje dokonują hydrolizy SYNAPTOBREWINY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

AA hamujące - jednokarboksylowe

A

GABA
GLICYNA
BETA-ALANINA
TAURYNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

AA pobudzające - dwukarboksylowe

A

KWAS GLUTAMINOWY

KWAS ASPARAGINOWY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Aminy

A
Ach
Dopamina
NA
5-HT
HISTAMINA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Neuroprzekaźniki gazowe:

A

NO

CO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Peptydy jako przekaźniki:

A
enkefaliny
endorfiny
dynorfiny
substancja P
tachykininy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Najbardziej rozpowszechniony AA hamujący, z czego powstaje?

A

GABA - kwas gamma-aminomasłowy

Powstaje z kwasu glutaminowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

AA hamujące w RK?

A

GABA (tak jak w mózgu)

GLICYNA (tylko w RK)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Receptory dla GABA?

A

Jonotropowe: GABAa, GABAc
Metabotropowy: GABAb

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Budowa receptora GABAa

A

Najważniejszy dla działania GABA i leków
KANAŁ DLA JONÓW CHLORKOWYCH
Kanał jonowy aktywowany ligandem

5 jednostek (2xalfa, 2xbeta, 1xgamma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kanały jonowe aktywowane ligandem?

A

Receptor nikotynowy (Ach)
Receptor glicynowy
Receptory 5 - HT3a

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Gdzie znajduje się GABAc, i co z nim jest nie tak?

A

Siatkówka oka.

Zawiera podjednostki sigma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ile GABA łączy się z GABAa?

A

Dwie cząsteczki GABA do jednego receptora GABAa (pomiędzy podjednostkami alfa i beta)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

PREGNENOLON i DEHYDROEPIADNROSTERON a GABAa?

A

Łączą się z GABAa allosterycznie wpływając na wiązanie GABA –> wzrost siły działania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Pochodne SIARCZANOWE PREGNENOLONU i DEHYDROEPIADNROSTERONU

A

SPADEK siły działania GABA na GABAa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jak działa OLEAMID

A

OLEAMID - > nasenny amid kwasu tłuszczowego aktywuje GABAa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

GABAb?

A

Przede wszystkim: RDZEŃ KRĘGOWY: pre i postsynaptycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Stymulacja PREsynaptycznego GABAb w RK?

A

Zatrzymanie uwalniania GABA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Stymulacja POSTsynaptycznego GABAb w RK?
Stymulacja za pośrednictwem białek G 1) hamowanie cyklazy adenylanowej 2) OTWARCIE kanałów potasowych 3) ZAMKNIĘCIE kanałów wapniowych
26
Funkcja kanałów potasowych związanych z GABAb? (do jakiej grupy należą, co robią, inny jon który jest ważny w ich działaniu) Kanały a stężenie
Te kanały należą do kanałów grupy GIRK !Umożliwiają dużo łatwiejszy przepływ potasu do WNĘTRZA komórki niż ich WYPŁYW z komórki Blokadą kanału jest jon magnezu. Jak białko G (GABAb) się aktywuje to jon magnezu jest usuwany i voila-> droga wolna dla potasu) *kanały nie są blokowane ani potencjałem, ani różnicą stężeń! jonów potasu tylko RÓŻNICĄ MIĘDZY POTENCJAŁEM BŁONOWYM, A POENCJAŁEM RÓWNOWAGI JONÓW POTASOWYCH
27
Co (m.in.) wiąże się do GABAa?
``` Bezno oraz FLUMAZENIL BARBITURANY GKS PIKROTOKSYNY FUROSEMID PENICYLINA WÓDECZKA ```
28
Substancje oddziałujące na GABA PROdrgawkowo
``` Szerokorozumiany SPADEK aktywności GABA ALLYLOGLICYNA IZONIAZYD TOKSYNA TĘŻCA BIKUKULINA GABAZYNA PIROTOKSYNA ```
29
Substancje prodrgawkowe hamujące syntezę GABA
ALLYLOGLICYNA - inhibitor dekarboksylazy kwasu glutaminowego (do dekarboksylacja Glutaminianiu prowadzi do GABA!!!) IZONIAZYD - lek przeciwgruźliczy, inhibitor kinazy pirydoksalowej
30
IZONIAZYD
PRODGRAWKOWY hamuje syntezę GABA lek przeciwgruźliczy, inhibitor kinazy pirydoksalowej
31
ALLYLOGLICYNA
PRODGRAWKOWY hamuje syntezę GABA inhibitor dekarboksylazy kwasu glutaminowego
32
Co hamuje UWALNIANIE GABA?
Toksyna tężcowa - PRODRGAWKOWA
33
Wymienić kompetytywnych antagonistów GABAa
BIKUKULINA GABAZYNA są prodrgawkowe
34
Toksyna tężcowa a GABA?
Hamowanie uwalniania GABA
35
BIKUKULINA | GABAZYNA
PRODGRAWKOWE | Kompetytywni antagoniści GABAa
36
NIEKOMPETYTYWNY antagonista GABAa?
PIKROTOKSYNA
37
PIKROTOKSYNA
PRODGRAWKOWA | NIEKOMPETYTYWNY antagonista GABAa ->bloker kanału chlorkowego
38
Substancje oddziałujące na GABA o działaniu PRZECIWdrgawkowym?
``` Szerokorozumiany WZROST aktywności GABA TIAGABINA WIGABATRYNA GABOKSADOL MUSCYMOOL BENZODIAZEPINY BARBITURANY ```
39
TIAGABINA
Inhibitor wychwytu GABA blokuje tranporter GAT-1 przeciwdrgawkowe
40
WIGABATRYNA + efekt
Inhibitor rozkładu GABA (działa przez transaminazę GABA) przeciwdrgawkowe
41
GABOKSADOL | MUSCYMOOL
Agoniści GABAa przeciwdrgawkowe (muscymolu nie stosujemy, może wywołać psychozę!)
42
BAKLOFEN
Agonista GABAa | Rozluźnia mięśnie w spastyczności pourazowej
43
Agoniści GABAa
GABOKSADOL | MUSCYMOOL
44
Glicyna w rdzeniu kręgowym
Działanie odbywa się przez: a)Receptor glicynowy wrażliwy na strychninę b)Receptor glicynowy niewrażliwy na strychninę
45
Receptor glicynowy wrażliwy na strychninę
Powiązany z kanałem chlorkowym Pobudzenie: przepływ Cl- do WNĘTRZA komórki Hiperpolaryzacja błony Zmniejszenie wrażliwości błony na pobudzenie EFEKT TAKI JAK POBUDZENIE GABAa
46
Receptor glicynowy niewrażliwy na strychninę
Współdziała z receptorem NMDA = obligatoryjny współagonista POBUDZAJĄCE działanie glicyny
47
Gdzie wiąże się BETA ALANINA
Brak własnych receptorów. Ma miejsca na GABAa, GABAc Na OBU receptorach glicynowych Miejsce B L O K U J Ą C E na białku GAT
48
Białko GAT (funkcja + bloker)
Odpowiedzilane za wychwy GABA przez komórki glejowe | Blokowane przez BETA ALANINĘ
49
Co robi tauryna? (działanie na neurony, działanie na kanały jonowe + struktury mózgu, obecność/nieobecność specyficznych receptorów?
Działanie neuroprotekcyjne Zapobiega apoptozie neuronów nadmiernie pobudzonych przez glutaminian Hiperpolaryzacja neronów Otwieranie kanałów chlorokowych w móżdżku i hipokampie Posiada własne receptory!
50
Najsilniejszy aminokwas pobudzający?
KWAS GLUTAMINOWY
51
Receptory NMDA? (rodzaj, co pobudza + podtypy)
jonotropowy Pobudzane przez N-metylo-D-asparaginian 5 podtypów
52
Receptory AMPA (rodzaj, co pobudza + podtypy)
jonotropowy Pobudzane wybiórczo przez jakieś chujstwo 4 podtypy
53
Receptory kainowe (rodzaj, co pobudza, terapia + podtypy)
jonotropowy Pobudzane przez izolowany z wodorostów morskich kwas kainowy japońska terapia przeciwpasożytnicza 5 podtypów
54
Aktywacja NMDA?
Pobudza NAPŁYW do komórki jonów wapnia i | WYPŁYW jonów potasu
55
Aktywacja AMPA?
Pobudza NAPŁYW do komórki jonów sodu | WYPŁYW jonów potasu
56
Zależność między NMDA a AMPA?
NMDA są KONSTYTUTYWNIE blokowane przez jon magnezu. Aktywacja AMPA powoduje USUNIĘCIE jonu magnezu z kanału receptora NMDA i UMOŻLIWIA pobudzenie receptorów NMDA przez GLUTAMINIAN
57
Receptory metabotropowe dla GLU
Oznaczane od mGlu1 do mGlu8
58
Receptory METABOTROPOWE aktywujące dla Glu
mGlu1-mGlu5 (Gq) | Aktywacja fosfolipacy C -> wzrost [IP3] i [DAG] [Ca++]
59
Receptory METABOTROPOWE hamujące dla Glu
mGlu6-mGlu 8 (Gi) | Spadek aktywności cyklazy adenylanowej - efekt hamujący
60
Rola receptorów glutaminianowych?
Rola w tworzeniu pamięci i utrwalaniu informacji = potencjacja długoterminowa Nadmierne pobudzenie: toksyczność z nadmiernego pobudzenia
61
Toksyczność z nadmiernego pobudzenia
Długotrwała, silna aktywacja receptorów NMDA zwiększa komórkowe stężenie Ca++ Następuje pobudzenie DNAz, proteazy, fosfatazy USZKODZENIE MITOCHONDRIÓW + apoptoza neuronów Demencja, Parkinson, stwardnienie zanikowe boczne, padaczka, hiperalgezja
62
Receptory dla Ach w OUN?
M1-M5, muskarynowe. NIEPARZYSTE: aktywacja fosfolipazy C - rola pobudzające (Gq) PARZYSTE: spadek aktywnośći cyklazy adenylanowej, hamowanie wydzielania neuroprzekaźników
63
Rola receptorów nikotynowych w OUN?
Zwiększają przepuszczalność dla jonów sodowych i wapniowych, pełnią funkcję pobudzającą neuroprzekaźników Odpowiedzialne za uzależnienie od nikotyny Wpływ na pamięć i świadomość Regulacja nastroju Działanie neuronów motorycznych
64
Rodzina I receptorów dopaminowych?
D1 D5 | Pełnią funkcje POBUDZAJĄCE --> stymulacja cyklazy adenylanowej i kinazę białkową A
65
Rodzia II receptorów dopaminowych?
D2, D3, D4 Receptory HAMUJĄCE --> np. zmniejszają dalsze uwalnianie dopaminy. HAMUJĄ cyklazę adylanową HAMUJĄ przepływ Ca++ STYMULUJĄ przepływ K+
66
Rola receptorów dopaminowych?
Kontrola uczuć, emocji Wpływ - poprzez substantia nigra - na neurony moto Hamuje PRL
67
NA w CSN
Powstaje z DOPAMINU | Działa na alfa1 i2 i BETA 1 i 2
68
NA a ALFA 1 w CSN
Pobudzenie POSsynaptrycznych ALFA1 ->aktywacja fosfolipazy C i STYMULACJI AUTONOMICZNEJ
69
NA a ALFA 2 w CSN
Pobudzenie PREsynaptycznych ALFA 2 --> zahamowanie wydzielania NA Hamowanie cyklazy adenylanowej, POBUDZENIE wypływu potasu z komórki ZWOLNIENIE wpływu wapnia
70
BETA1 i BETA2 CSN a NA
W CSN pobudzenie tych receptorów aktywuje cyklazę adenylanową i kinazę A Stymulacja neuronów w korze, układzie limbicznym i jądrze półleżącym
71
Stymulacja noradrenergiczna a choroby
Zaburzenia istotne w rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej. Kontrola tego szlaku (hamowanie) służy do lecenia nadciśnienia. Ingerują tu AMFETAMINA i KOKAINA
72
Jak działa receptor 5HT1D?
Jest to receptor PREsynaptyczny. | Pobudzenie ZMNIEJSZA dalsze uwalnianie sertoniny
73
Receptory adenozynowe (jakie, grupa, rodzaj r-row, które najważniejsze?
A1, A2a, A2b, A3 --> grupa P1 Wszystkie są metabotropowe Najważniejsza A1 i A2a
74
Działanie adenozyny w CSN
Neuroprotekcyjne -> moduluje uwalnianie glutaminanu hamując proces toksyczności z nadmiernego pobudzenia
75
Stymulacja A1 w CNS
Spadek aktywności cyklazy adenylanowej | Pobudzenie fosfolipazy C
76
Stymulacja A2a w CSN
Pobudzenie cyklazy adenylanowej Adenozyna = neuromodulator
77
Receptory P2
Wrażliwe na ADP, ATP, UTP P2X - 7 podtypów - pobudzenie = wzrost przepływu Ca++ P2Y - metabotropowe
78
Rola nukleotydów w CSN
W CSN nukleotydy często wydzielanie razem z GABA i glutaminianem - działanie neuroprotekcyjne. Uczestnictwo w odczuwaniu bólu neuropatycznego i migrenowego MEDIATORY REAKCJI MIĘDZY NEURONAMI A ASTROCYTAMI
79
NO w ludzkim CSN
Procesy uczenia się, formowania pamięci, plastyczność synaps, zachowania sprzyjające reprodukcji. Stymuluje cyklazę guanylanową-> wzrost [cGMP]
80
NOS w CSN?
Spotyka się wszyskie trzy fromy (eNOS, iNOS, nNOS) | Przeważa neuronalna
81
Zależności między NOS i HO
Tlenek azotu AKTYWUJE HO1, a duża ekspresja HO-1 hamuje NO
82
Pobudzenie CB1/CB2?
Spadek aktywności cyklazy adenylanowej
83
Endogenne kannabionoidy
ANANDAMID | 2-ARACHIDONYLOGLICEROL
84
NABILON | DRONABINOL
Leki przeciwwymiotne i analgetyczne powstałe w oparciu o endogenne kannabinoidy.