Objectief scoren van gedrag Flashcards
Hoeveel % van kittens is niet in staat tot socialisatie?
15% is niet in staat to socialisatie de mens (landsberg)
Hoe ziet de socialisatiefase eruit?
Kittens maakt socialisatiefase door, meest intensief tussen 4 en 8 weken, met uitloop naar 12 weken. Ervaringen in deze fase bepalen de sociale identiteit en het gedrag later.
Hoe ziet de tweede socialisatiefase eruit?
De tweede fase is tussen 3-6 maanden met hierin de ontwikkeling van een sociaal kader en territorium. Hierbij speelt de eigenaar een grote rol. En deze loopt samen met de natuurlijke nieuwsgierigheid: omgevingservaring opbouwen. Observeren, besluipen en vangen stimuleren.
Wat zijn de 2 basis eigenschappen van tests?
- Gevalideerd/validity: geschikt om te meten wat je wilt weten; beoordeeld door panel van specialisten en/of met een “gouden standaard”. Publicatie in peer reviewed wetenschappelijk tijdschrift.
- Herhaalbaarheid/reliability: blijft de uitkomst gelijk als de test opnieuw gedaan wordt.
Welke 3 soorten tests zijn er?
Gedrag
Fysiek (lichaam)
Fysiologisch (functies in het lichaam)
Wat is een QoL questionnaire?
- Quality of life vragenlijst. Een relatief recente ontwikkeling.
- Eigenaar beoordeelt van hoe een ziekte de levenskwaliteit beïnvloedt.
- Eigenaar beoordeeld het effect van een behandeling.
- Voor diverse ziekten ontwikkeld; hart, suikerziekte, artrose, pijn, gebit.
Wat zijn de 5 vrijheden?
- Vrij van dorst en honger.
- Vrij van pijn, verwondingen en ziekte.
- Vrij van angst en ongemak.
- Vrij van slecht comfort.
- Vrij om normaal en soorteigen gedrag te vertonen en socialiseren.
Stress reactie
De stressreactie is een samen werking tussen het zenuwstelsel (snel, het sympatische autonome zenuwstelsel) en het hormoonstelsel (trager, de hypothalamus-hypofyse-bijnierschors-as, hpa-as en adrenaline).
Wat gebeurt er bij acute stress?
- Bij acute stress: cortisol
Bloedsuiker omhoog = energie - Concentratie omhoog (tunnelvisie, geheugen/leervermogen omhoog, herinnering omlaag)
- Kortstondige immuniteit omhoog = reparatie fysieke schade
- Pijngevoel omlaag.
- Amandelkern (emoties) omhoog.
- Cortisol maakt dat de dreiging uitgeschakeld kan worden en voor herstel en terugkeer naar ruststand achteraf.
Wat is het FFF systeem?
- Freeze, fight, flight/flee.
- Reactie afhankelijk van coping style, er zijn twee hoofdgroepen, kat is vaak reactief.
Pro-actief: neemt actie
Reactief: mijdend gedrag - Laatste jaren gefinetuned naar Freeze, fight, flight, fright, flag, faint
- Milde variant van FFF (sink model): Avoidance (flee, afstand vergroten), Repulsion (fight, afstand vergroten), Inhibition (fright, passief info vergaren), Appeasement (freeze, niet vijandig info vergaren)
Accuut vs chronisch stress
- De acute stressreactie is in principe gezond.
- Verdwijnt de bedreiging van de integriteit niet, dan wordt de stressreactie chronisch.
- Chronische stress leidt tot ernstige ontregeling van het lichaam met evt. blijvende schade.
- Zelfs epigenetische effecten op DNA door CRH.
Wat zijn Coping styles?
- Inspanningen om door gedrag en fysiologische processen een gebeurtenis (stressor) het hoofd te kunnen bieden.
- Het succes is afhankelijk van in hoeverre de stressor voorspelbaar en beinvloedbaar is.
- Als de coping style faalt om stressor te verminderen leidt dit tot overbelasting neuroendocrien systeem wat leidt tot hogere ziekterisico’s en stereotypie (psycho-neuro-immunologie).
Coping styles hoofdgroepen?
2 hoofdgroepen
- Pro-actief = actieve respons
- Reactief = passieve respons
- En tussenvormen
Pro-actief gedrag
- Actief territorium beschermen
- Agressie laagdrempelig
- Rigide: doen het beter in een stabiele omgeving
Wat is reactief gedrag
- Immobiliteit, wegkruipen
- Agressie hoogdrempelig
- Flexibel: doen het beter in variable omgeving (“observeerders”)
Individuele verschillen in coping styles?
Genetica
(vroege) levenservaringen
Sociale omgeving
Ontwikkelingsstadium
Leefomgeving (bijv. beschikbaarheid voedsel)
Nog veel te onderzoeken
Welke interactie types zijn er?
Om interacties tussen individuen te definieren.
“actief” = afstand < 1 meter. Neemt initiatief, door bijvoorbeeld kopjes te geven of te gaan aaien.
“passief” = afstand > 1 meter. Wacht af, bijvoorbeeld door staart omhoog te steken maar niet te komen.
Wat zijn indicaties dat een kat ontevreden is over zijn kattenbak?
Kat krabt aan de zijkanten van de bak.
Krabt aan de vloer of muur bij de bak.
Blijft een tijd op de rand balanceren bij betreden en verlaten bak.
Tilt een poot op of houd contact met de rand tijdens het ontlasten.
Benaderd de bak, aarzelt en loopt weer weg.
Benaderd de bak, sprint erin en rent zonder iets te doen weer weg.
Afwezigheid van graven, rondjes draaien en begraven.
Oorzaken gestoorde kat-mens-interactie?
Altijd eerst lichamelijke oorzaken uitsluiten bij dierenarts.
Onvoldoende aandacht, kennis over natuurlijk gedrag en stimuli (krabben, jagen).
Onjuist verwachtingspatroon van het gedrag of de relatie (vergelijking met vorige katten).
Onjuist interactiepatroon tussen mens en kat.
Met de hand grootgebracht.
Is welzijn (welfare) hetzelfde als levenskwaliteit (QoL)?
Welzijn is een onderdeel van levenskwaliteit, maar levenskwaliteit is een ruimer begrip dat meerdere dimensies van het leven omvat. Welzijn focust meer op de specifieke aspecten die bijdragen aan de algehele gezondheid en comfort, terwijl levenskwaliteit een holistische kijk biedt op de algehele tevredenheid en ervaring van het leven.
Wat gebeurt er in het lichaam bij stress?
Bij stress scheidt de bijnierschors het stresshormoon cortisol af.
Bij kortstondige stress zorgt cortisol er zelf voor dat de hpa-as geremd wordt en de afscheiding terugzakt naar normaal (=negatieve feedback).
Wat gebeurt er bij acute stress?
Bij acute stress: cortisol
- Bloedsuiker omhoog = energie
- Concentratie omhoog (tunnelvisie, geheugen/leervermogen omhoog, herinnering omlaag)
- Kortstondige immuniteit omhoog = reparatie fysieke schade
- Pijngevoel omlaag.
- Amandelkern (emoties) omhoog.
- Cortisol maakt dat de dreiging uitgeschakeld kan worden en voor herstel en terugkeer naar ruststand achteraf.
Wat zijn de twee hoofdgroepen coping styles?
- Pro-actief = active response
- Reactief = passive response
En tussenvormen
Is actieve of passieve response coping style het beste?
Beide stijlen blijken evolutief succesvol te zijn.