Niewydolność oddechowa Flashcards
Co to ?
stan, w którym zaburzenia czynności układu oddechowego upośledzają wymianę gazową w płucach i prowadzą do hipoksemii z lub bez hiperkapnii
Hipoksemia
[PaO2] <60 mm Hg
Hiperkapnia
[PaCO2] ≥45 mm Hg
Typy niewydolności oddechowej
Hipoksemiczną
(bez hiperkapnii – częściowa; typ 1)
^ARDS
^Zatorowość płuca
^Zapalenie płuc
^Obrzęk płuc
^Zaostrzenie astmy oskrzelowej
Hipoksemiczno-hiperkapniczną
(całkowita; typ 2)
-hipowentylacyjna
-Choroby układu odechowego
*Po latach (pierwotnie zaburzenia hipoksemiczne)
*zwiększenie oporu dla przepływu powietrza w drogach oddechowych
^POChP
^Mukowiscydoza
^Powikłana astma oskrzelowa
^Choroby śródmiąższowe
-Zmniejszenie podatności płuc
*wypełnienie pęcherzyków płucnych płynem (obrzęk płuc, krwawienie śródpęcherzykowe), zapalenie płuc, choroby śródmiąższowe płuc, niedodma, dynamiczne rozdęcie płuc (głównie POChP), stłuczenie płuca (wynaczyniona krew); płyn w jamie (jamach) opłucnej, odma opłucnowa
-Zmniejszenie podatności ściany klatki piersiowej –
^znaczna otyłość,
^uniesienie przepony (rozdęcie jelit, wodobrzusze, porażenie przepony)
^urazy klp
^zniekształcenia klp
-Zaburzenia wentylacji
^uszkodzenie lub depresja ośrodka oddechowego
(guz, opioidy, leki nasenne, udar, uraz)
^porażenie/osłabienie mm odechowych
(poliomyelitis, Z. Guillaina-Barre, Miastenia gravis, Tężec, środki zwiotczające, SM, SMA)
^pierwotna hipowentylacja
Mechanizmy rozwoju hipoksemii
niedostosowanie wentylacji pęcherzykowej do przepływu płucnego:
a) zmniejszenie wentylacji pęcherzyków płucnych
przy niezmienionym lub niewiele zmniejszonym przepływie płucnym
(np. wskutek niedodmy lub wypełnienia pęcherzyków płynem)
b) zmniejszenie przepływu płucnego przy zachowanej wentylacji – najczęściej wskutek zatorowości płucnej lub wstrząsu
2) przeciek krwi nieutlenowanej
a) wewnątrzpłucny – jeżeli zachowany jest przepływ krwi przez obszar płuca wyłączony z wentylacji i wymiany gazowej (np. wskutek zatkania dróg oddechowych lub wypełnienie pęcherzyków płucnych płynem)
b) zewnątrzpłucny – połączenia między krążeniem płucnym i systemowym (sinicze wady serca i dużych naczyń) powodują hipoksemię słabo reagującą na tlenoterapię
3) upośledzenie dyfuzji pęcherzykowo-włośniczkowej – w następstwie pogrubienia bariery pęcherzykowo-włośniczkowej i zmniejszenia jej przepuszczalności dla tlenu, spowodowanego zmianami śródmiąższowymi w płucach
4) obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu w mieszaninie wdychanych gazów – przebywanie na dużych wysokościach (obniżenie ciśnienia atmosferycznego).
Następstwa hipoksemii
1) niedotlenienie tkanek (hipoksja) → metabolizm beztlenowy → kwasica mleczanowa → śmierć komórek → niewydolność wielonarządowa → zgon
2) reakcje wyrównawcze (przemijające, zanikają przy utrwalonej łagodnej hipoksemii)
– tachykardia, wzrost ciśnienia tętniczego, zwiększenie objętości wyrzutowej serca, hiperwentylacja
3) nadciśnienie płucne – wskutek odruchowego skurczu tętniczek płucnych i zwiększenia ich oporu; utrwalone przez przebudowę ściany naczyń płucnych
4) niewydolność prawokomorowa serca – przeciążenie, przerost i niewydolność prawej komory serca wskutek nadciśnienia płucnego wtórnego do hipoksemii spowodowanej chorobą układu oddechowego („serce płucne”)
5) czerwienica wtórna (poliglobulia) – przewlekła hipoksemia pobudza wytwarzanie erytropoetyny przez nerki i nasila erytropoezę
6) palce pałeczkowate i osteodystrofia przerostowa
Objawy
Zależą od szybkości narastania
Objawy - ostra hipoksemia
sinica (> 5g/dl hemoglobiny odtlenowanej)
tachykardia
tachypnoe
zaburzenia rytmu serca
ból wieńcowy
Najpierw wzrost a potem spadek BP
zaburzenia snu i czuwania (nawet śpiączka)
Objawy hiperkapnii
Kwasica
Hiperkaliemia
Upośledzenie kurczliwości i wzmożenie pobudliwości mm sercowego
Zaburzenia metabolizmu tkankowego
Rozszerzenie naczyń mózgowych –> wzrost ciśnienia śródczaszkowego –> n,w , obrzęk tarczy nn II
Objawy ostra hiperkapnia
zaburzenia świadomości (dezorientacji, śpiączka)
Leczenie
Poprawa
*utlenowania
*Wentylacji
Leczenie - utlenowanie
*wąsy - 2-8l
(1l - 24% każdy kolejny + 4%)
*Maska prosta - przepływ 5-10 l / min
(40 -60%)
[nie u osób z hiperkapnią]
*Maska Venturiego - z zastawkami
(dokładna ilość tlenu 24-60%)
[zalecana w POChP i innych hiperkapniach]
*Maska z rezerwuarem
(10-15l do 95%)
*High flow (cewnik donosowy) - ok 100% + niewielkie dodatnie ciśnienie w GDO (może pomagać usuwać CO2)
*Tlenoterapia hiperbaryczna
^ poważna choroba dekompresyjna lub zator powietrzny tętnic
2) zatrucie tlenkiem węgla (z HbCO >40%, utratą przytomności, a u kobiet ciężarnych: z HbCO >20% lub cechami zagrożenia płodu) – doniesienia o skuteczności są sprzeczne, stosowanie budzi kontrowersje.
Monitorowanie efektów leczenia
Pulsoksymetria
Gazometria
(niekiedy kapnometria)
Cele leczenia
Saturacja ok 94%
wyjątki:
*POChP 88-92%
(też inne stany z hiperkapnią lub zwiększonym ryzykiem jej wystąpienia np. Otyłóść olbrzymia, zatrucie opioidami, beznodiazepinami, ch nn-mm, mukowiscydoza, rozstrzenie oskrzeli)
*Odma opłucnowa / zatrucie CO - 100%
*NZK - największe możliwe
Nieinwazyjne metody wspomagania wentylacji
CPAP - ciągłe dodatnie ciśnienie w DO
*Typ 1 NOdd
NIPPV- nieinwazyjna wentylacja dodatnim ciśnieniem
(większe ciśnienie na wdechu, niższe na wydechu)
*Typ 2 NOdd
(POChP)
