Astma - leczenie, zaostrzenia, rokowanie - Dorośli Flashcards
Leki kontrolujące
GKSw
*
LABA
*formoterol
(po 1-3 min przez 12 h)
*salmeterol
(po 10-20 min przez 12h)
*wilanterol
(przez 24h)
LAMA
*tiotropium
(ponad 24h)
LTRA
*montelukast
*zafirlukast
Leki objawowe
GKSw(mała dawka) + formoterol (Preferowany)
SABA
Formoterol
SAMA
*ipratropium
Leki krótko stosowane w zaostrzeniach
GKS p.o.
*prednizon
*prednizolon
GKS i.v.
*metyloprednizolon
*hydrokortyzon
Siarczan magnezu
Adrenalina
(tylko gdy anafilaksja)
W ciężkiej astmie
Dodatkowo
GKS p.o.
Leki biologiczne
Termoplastyka oskrzeli
Jakie leki biologiczne?
anty IgE
anty IL-5
anty rec dla IL-5
anty rec dla IL-4
Anty limfopetynie zrębu grasicy
Anty IgE
niekontrolowana ciężka astma alergiczna
Omalizumab
anty IL-5
Ciężka astma eozynofilowa niekontrolowana pomimo leczenia st 4 lub 5
Mepolizumab
Reslizumab
anty rec dla Il-5
Ciężka astma eozynofilowa niekontrolowana pomimo leczenia st 4 lub 5
Benralizumab
anty rec dla IL-4
Ciężka astma eozynofilowa niekontrolowana pomimo stosowania GKSw(duże dawki) z LABA lub wymagające GKS p.o.
Dupilumab
Anty limfopetynie zrębu grasicy
Astma ciężka
Tezepelumab
SLIT
Swoista immunoterapia alergenowa podjęzykowa
gdy
ANN
uczulenie na roztocza kurzu domowego
oraz
FEV1 > 70%
jeżeli pomimo
GKSw dalej zaostrzenia
SLIT czy SCIT?
SCIT(podskórna) więcej działań niepożądanych
Leczenie początkowe - ścieżka 1
GKSw + Formoterol –> Lek objawowy
(zmniejsza ryzyko ciężkich zaostrzeń w porównaniu do SABA)
Jak ?
Doraźnie
[md] + formoterol
Gdy:
Objawy <4-5 / tydzień - stopień 1-2
Jak?
Codziennie
(MART - terapia regularna i doraźna)
[md] + formoterol
Gdy:
objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3
Jak?
MART
[śd/Dd] + formoterol
Gdy:
objawy codziennie
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4
[GKSw dawka]
Ścieżka 2- alternatywna
SABA jako lek objawowy
obj <2xmsc - 1stopień
GKSw [md] w razie przyjęcia SABA
obj >=2x mies ale <4-5xtydz - 2 stopień
GKSw [md] codziennie
objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3
GKSw [md] + LABA codziennie
objawy codziennie
lub
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4
GKSw [śd/Dd] + LABA codziennie
Kiedy kontrola?
Kontrola co ok 3 msc
gdy zaostrzenie –> w ciągu 2 tyg
Co jeżeli leczenie danego stopnie nie jest skuteczne (+definicja)?
Tzn.
*brak złagodzenia objawów
*zaostrzenie
*utrwalenie obturacji
Przejdź do kolejnego stopnia leczenia i stosuj >= 3msc
Czy można zmniejszyć intensywność leczenia?
Tak gdy dobra kontrola astmy
zmniejszenie GKSw o 25-50% co 3msc
po 6-12 msc stosowania GKSw [md] lub LTRA można podjąć próbę odstawienia [niezalecane u dorosłych]
SABA w monoterapii?
nie zaleca się
Leczenie kontolujące
GKSw - u każdego pacjenta
Przeciwzapalne
Łagodzą obj i nadreaktywność oskrzeli
Rzadsze zaostrzenia
Poprawa czynności płuc i jakości życia
Zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu astmy
DN GKSw
Chrypka
Grzybica jamy ustnej i gardła
kaszel
(ogólnoustrojowe gdy duże dawki i długo)
LABA DN
hipoK+
Tachykardia
drżenie mięśniowe
w monoterapii może wzrost ryzyka zgonu
Kiedy LAMA
Osoby z zaostrzeniami przy stopniu 4 i 5 leczenia
LTRA - działanie
Niewielkie rozszerzenie oskrzeli
przeciwzapalne