Astma Flashcards

1
Q

Co to ?

A

niejednorodna grupa chorób związanych z przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych

zmienna i odwracalna obturacja DO spowodowana nadreaktywnością oskrzeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na rozwój choroby mają wpływ …

A

Czynniki osobnicze
*Atopia (zwłaszcza)
*płeć M do 10 r.ż potem K
*rasa czarna
*otyłość

Czynniki środowiskowe
*alergeny
*papierosy
*zanieczyszczenia powietrza
*zak ukł oddech w dzieciństwie
*dieta
*status społeczno-ekonomiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Astma - podział ciężkości

A

lekka - kontrolowana leczeniem stopni 1. lub 2.

umiarkowana- kontrolowana leczeniem stopnia 3.

ciężka - kontrolowana leczeniem stopnia 4. lub 5. lub niekontrolowana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kiedy się zaczyna?

A

60% do 3r.ż ale może w każdym wieku

M<K

do 10 r.ż głównie chłopcy

jeżeli potem

to częściej dziewczyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Objawy - kiedy nasilenie

A

w nocy i po przebudzeniu

wirusowe zakażenie Ukł oddech (najczęstsza przyczyna zaostrzeń)

po wysiłku fizycznym ( po kilku do kilkunastu minutach)

silne emocje

Alergeny

Zak GDO

Zanieczyszczenie powietrza i papierosy

leki (NLPZ, ASA, B-blokery)

Zimne powietrze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Co sprzyja zachorowaniu na astme?

A

Choroby atopowe
*AZS
*alergiczny nieżyt nosa
*alergiczne zapalenie spojówek

Zanieczyszczenie środowiska

Dym tytoniowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Mediatory zapalne

A

Histamina

Leukotrieny cysteinylowe

Prostaglandyna D2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Rozpoznanie

A

FEV1 - zmiana o >12% i 200ml
(w porównaniu do kolejnych badań lub po leczeniu)

PEF - średnia dobowa zmienność o >10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Podział Astmy - etiologia

A

Alergiczna
*IgE-zależna ( u dzieci ten typ dominuje >80%)
*IgE-niezależna (mogą być IgG)

[wczesnodziecięca <= 5 lat]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podział Astmy - komórki w plwocinie

A

Eozynofilowa

Neutrofilowa

Ubogokomórkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Podział Astmy - podłoże molekularne

A

Związana z odp typu 2

Bez odp typu 2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Fenotypy astmy !!!

A

O Późnym początku

Z Utrwaloną obturacją oskrzeli

Współistniejąca z otyłością

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Patogeneza

A

limf Th2 –> Il-4, 5, 13 —> (+)eozynofili, mastocytów, limf B (prod IgE)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Astma Alergiczna

A

alergeny + IgE –> (+) mastocyty –> histamina, LTC4, LTD4, LTE4, PGD2 –> obturacja oskrzeli

Dzieciństwo

Zwykle choroby atopowe/ alergie/ IgE

Plwocina : eozynofile

Dobra odp na GKS wziewne (zwykle)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Astma niealergiczna

A

zakażenie wirusowe /bakteryjne –> (+) procesy immunologiczne

Wiek dorosły
brak chorób atopowych, alergii, IgE

Plwocina : wzrost eozynofili / neutrofili / ubogokomórkowa

Gorsza odp na GKS wziewne (możliwy postępujący przebieg)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Inne kom w przewlekłej reakcji zapalnej

A

Kom nabł oskrzeli

Fibroblasty
Miofibroblasty
Miocyty

17
Q

Czemu ograniczenie przepływu powietrza ?

A

skurcz mm gładkich

obrzęk śluzówki

powstanie czopów śluzowych

18
Q

Kiedy obturacja utrwalona?

A

Gdy po uszkodzeniu nabł dojdzie do remodelingu

19
Q

Czynniki ryzyka utrwalonej obturacji?

A

Wieloletnia astma

Papierosy i inne szkodliwe subst chem

Brak stosowania GKS wziewnych

Eozynofilia (krew/plwocina)

Niska wyjsciowa wartość FEV1

Wcześniactwo
Mała masa urodzeniowa

Duży przyrost masy ciała w wieku niemowlęcym

Przewlekła nadmierna produkcja wydzieliny

20
Q

Podział prawny astmy - praca

A

zawodowa
zaostrzana przez czynniki zawodowe

21
Q

Astma N-ERD (aspirynowa)

A

zaostrzana przez NLPZ

m<K

napad kilkanaście minut po NLPZ
(hamowanie COX1 –> wzrost LT cysteinylowych –> skurcz oskrzeli)

Początek zwykle 3. lub 4. dekada

Objawy kolejno:
*silny wodnisty katar
*przewlekła obturacja nosa
*Polipy nosa i zatok
*Astma i nadwrażliwość na ASA

Można wtedy stosować
Celekoksyb
Salicylamid
Paracetamol

22
Q

Astma wysiłkowa

A

5-10 min od zakończenia wysiłku

ustępujący samoistnie do 30-45 min

Potwierdzenie:
*spadek FEV1 >= 10% w próbie wysiłkowej lub innej próbie prowokacyjnej

Leczenie:
SABA 15 min przed wysiłkiem

jeżeli dalej skurcz to

GKS wziewne +/- LABA
Leki przeciwLT

lub

Przeciwhistaminowe

23
Q

Objawy

A

Napadowe o zmiennym nasileniu

Duszność
*gł wdechowa

Suchy kaszel (może być jedynym objawem -Z. Corrao)

Świszczący oddech - częściej u dzieci do 5 lat
(najczęstszy objaw w tej gr wiekowej)

24
Q

Badanie przedmiotowe

A

obustronne, rozlane Świsty, furczenia

wydłużenie fazy wYdechu

gdy zaostrzenie

Zaciąganie p.mż

Praca dodatkowa mm oddech

Tachykardia
Tachypnoe

Gdy bardzo ciężkie zaostrzenie
*Obj osłuchowe mogą być NIEOBECNE
“cicha klata piersiowa”

25
Q

Gdy astma alergiczna - obj

A

Dodatkowo
*alergiczny nieżyt nosa (najczęściej)

*alergiczne zap spojówek

*atopowe zap skóry

*kontaktowe alerg zap skóry

26
Q

Diagnostyka - spirometria podstawowa

A

Wskaźnik Tiffaneau:
FEV1 / FVC - norma Dorośli >0,75-0,8, dzieci >0,9
[poniżej 5 centyla dla danej populacji - obturacja ok 0,7]
(lub FEV1/VC)

FEV1 - Natężona obj wydechowa pierwszosekudnowa

FVC - natężona pojemność życiowa

27
Q

Diagnostyka - próba rozkurczowa

A

Ocena odwracalności obturacji

Spirometria przed i po inhalacji:
*SABA (salbutamol/ fenoterol) - badanie po 10-15 min
lub
*krótko działającego leku antycholinergicznego (bromek ipratropium) - badanie po 30 min

Istotna poprawa - wzrost FEV1 o >200ml i >12% wartości należnej

Odwracalność obturacji - normalizacja FEV1/FEV

28
Q

Diagnostyka - próba prowokacyjna

A

Gdy obj sugerują astme a spirometria dobra
(wykrywa nadreaktywność oskrzeli)
*niska swoistość
[wykluczenie, ale nie potwierdzenie]

FEV1 przed i po Metacholinie lub Histaminie

Istotna zmiana - spadek o FEV1 >=20%

(gdy hiperwentylacja, hipertoniczny NaCl lub mannitol spadek FEV1 o >=15%)

Wysiłkowa
spadek FEV1 o >10% i >200ml

29
Q

Diagnostyka - PEF

A

Szczytowy przepływ wydechowy

Monitorowanie przebiegu astmy ( może być wykonywany w domu)

W astmie dobowa zmienność PEF

30
Q

RTG

A

norma w okresie bezobjawowym

31
Q

Gazometria

A

hipo- O2
HIPO- CO2
Zasadowica oddechowa

lub

(Przy ciężkiej obturacji gdy zmęczenie mięśni)
hipo-O2
HIPER-CO2
Kwasica oddechowa

32
Q

Rozpoznanie od 12 lat i u dorosłych

A

1.Zmienne obj ze strony ukł oddechowego
[więcej niż 1 objaw, zmienne w czasie i nasileniu]
*duszność
*kaszel
*świszczący oddech
*uczucie ściskania w klp

2.Potwierdzona obturacja oskrzeli
[spadek FEV1 i FEV1/FVC poniżej d.g.n.]

3.Nadmierna zmienność czynności płuc - potwierdzona za pomocą min 1 badania czynnościowego
*Dodatnia próba rozkurczowa

  • średnia dobowa zmienność PEF >10%

*po 4 tyg leczenia przeciwzapalnego poprawa czynności płuc
^FEV1 >12% i >200ml
lub
PEF >20%

*Próba prowokacyjna

*Nadmierna zmienność FEV1 w kolejnych wizytach
(>12% i >200ml)

Pewne rozpoznanie gdy zmienne nasilenie objawów i obturacji oskrzeli

33
Q

Rozpoznanie od 6 lat

A
      1. +

3.Nadmierna zmienność czynności płuc - potwierdzona za pomocą min 1 badania czynnościowego
*Dodatnia próba rozkurczowa - FEV1>12%

  • średnia dobowa zmienność PEF >13%

*Nadmierna zmienność FEV1 w kolejnych wizytach >12% i/lub PEF > 15%

*Próba prowokacyjna-
^wziewnej zwykle się nie wykonuje

^wysiłkowa
spadek FEV1 o >12% lub PEF>15%

34
Q

Astma rozpoznanie do 5 lat

A

Ciężko wykonać badania czynnościowe
wtedy

Charakterystyka objawów + obecność czynników ryzyka rozwoju astmy

a także

gdy po włączeniu leczenia kontrolującego (SABA lub GKSw przez 3 msc) doszło do poprawy

Pomocne :
Kryterium główne
*>=4x rok epizody obturacji oskrzeli, trwających >1 dobę ( w tym >=1 epizod potwierdzony przez lekarza)

+
1 Kryterium duże
*Astma u rodziców
*AZS
*Uczulenie na alergeny powietrzopochodne

lub

2 kryteria małe
*alergia pokarmowa
*eozynofilia >4%
*epizody świstów niezwiązane z infekcją GDO