MM: PSYCHO-ANALEPTICA Flashcards
Wat zijn psycho analeptica?
= producten die de psychische functies in hoofdzaak stimuleren
Welke onderverdeling?
1. Plantaardige middelen
* Koffie, thee, cola: cafeïne
* Tabak: nicotine
* Cocabladeren: cocaïne
2. Synthetische middelen (psychostimulantia)
* Actieve bestanddelen van farmaca
* speed
* die (1) vaak ook illegaal worden gesynthetiseerd en
* (2) in het illegale circuit terechtkomen: het gaat o.a. om amfetamine, methylamfetamine, methylfenidaat, …
* Designer drugs: afgeleiden van o.m. amfetamine
Vindplaats cocaïne?
Bolivië - Peru - Ecuador - Colombië
Historiek?
- 1859 isolatie van chemische stof uit blad
- 1863 Vin Tonique Mariani (Angelo Mariani)
- 1884 Sigmund Freud
- 1886 Coca-Cola (John Pemberton)
- 1903 gereglementeerd (Coca-Colazonder cocaïne)
- 1970 Schedule II drug (USA)
… in België gereglementeerd via KB van 31 december 1930 (valt nu onder KB van 6/9/2017)
Gebruik?
Geneeskunde vroeger
* anestheticum (oogheelkunde)
* Brompton cocktail
Illegaal:
* Drug
Wijze van gebruik?
KAUWEN VAN DE BLADEREN (samen met stukjes kalksteen)
DRINKEN VAN THEE (Maté de Coca) OF WIJN (Coincoca Vino de Coca)
SNORTEN (= snuiven)
* gewoonlijk gaat het om het zout: cocaïnehydrochloride
* meestal wordt gesnoven vanop een spiegeltje (“lijntjes snuiven”)
* frequent gebruik kan gepaard gaan met een perforatie van het neustussenschot
SPUITEN VAN COCAÏNE
het gaat om cocaïnehydrochloride
ROKEN VAN COCAÏNE
cocapasta wordt soms samen met tabak gerookt (sigaret)
cocaïnebase (“crack” of “rock”) kan met speciale pijpjes worden gerookt
Zijn dus 2 verschillende dingen, die bladeren of die zuivere cocaïne!!!
- Snuiven is meest voorkomend (3e beste voor snelle opname)
- Snuiven want: neusslijmvlies is goed doorbloed, is zeer dunne barrière, komt dus snel in bloed
- Maar niet gemaakt hiervoor!!! Bij regelmatig gebruik hier dus problemen mee
- Eerst sneller bloedneus
- Later ‘wegrotten’ van slijmvlies; want gaat die bloedvaten eig toenijpen; die cellen gaan afsterven want hebben geen aanvoer meer van de nodige stoffen
Inhaleren: 2e beste methodieken als je het snel in bloed wil (barrière is daar heel dun! Om zuurstof zo snel mogelijk in bloed te hebben!), mogelijk als je een vluchtige stof hebt.
Beste manier: injecteren, rechtstreeks
Slechtste manier: oraal (moet via maag naar darmen, daar kan het pas naar bloedbaan)
Crack makkelijker te inhaleren
Wat zijn de kenmerken van cocaïne?
- Blokkeert de reuptake van dopamine, noradrenaline en serotonine
Het blokkeren van reuptake betekent dat bepaalde stoffen in de hersenen langer actief blijven omdat ze niet snel worden opgenomen of “opgehaald” door de zenuwcellen die ze hebben vrijgegeven. Dit kan de effecten van deze stoffen in de hersenen versterken. - Snelle werking - korte werkingsduur
- Sterk centraalwerkend middel
- Werkt sterk stimulerend
- Gekenmerkt door een sterke geestelijke afhankelijkheid
- Sterke tolerantieopbouw
- Geen (nauwelijks) lichamelijke onthoudingsverschijnselen
- Wel ernstige psychische problemen bij (abrupt) stoppen
- Effect op enkele neurotransmitters: blokkeert heropname
- Worden gebruikt voor snelle geleiding, daarna moeten die weer opgenomen worden
- Cocaïne blokkeert dit, dus blijft er veel meer rondzweven…
Wat is het werkingspatroon van cocaïne?
STIMULERENDE FASE
1. HERSENSCHORS
- euforie, excitatie
2. LAGERE HERSENCENTRA
- hyperactiviteit, versterkte alertheid
- wegnemen van het hongergevoel
- seksuele prikkeling
3. PERIFERE WERKING
- bloeddrukstijging en tachycardie
- snellere ademhaling
- stijging van de lichaamstemperatuur
FASE VAN DEPRESSIE (crash)
= volgt snel op de stimulerende fase
- neerslachtigheid, moeheid, melancholie, apathie en desillusie
HERHAALDE TOEDIENING (bewaring van euforisch evenwicht)
Wat is cocaïnewaanzin?
Bij frequent gebruik van grote hoeveelheden
- Psychose
- Angst met waandenkbeelden (zich horen uitschelden, zich bedreigd voelen)
- Geweldadige uitbarstingen (aanvallen op de omgeving)
- Gezichts- en gevoelshallucinaties (beestjes, ‘formication’)
Wat is de doodsoorzaak van cocaïne?
Cocaïne-shock = gevolg van intolerantie of idiosyncrasie
* Na kortdurende angst- en opwindingstoestand
* bleekheid, koud, zweet, ademnood, bloeddrukdaling, coma
Overdosering (LD = 1200 mg)
* Cardiovasculaire problemen (ventriculaire fibrillatie, hartinfarct,…)
* Depressie ademhaling (ademhalingsstilstand)
Synthetische middelen:
Wat zijn psychostimulantia?
- medicijnen die de activiteit in de hersenen stimuleren.
- Ze kunnen helpen om alerter en actiever te worden, en ze worden vaak gebruikt om aandachtstekortstoornissen zoals ADHD te behandelen.
- kunnen ook het gevoel van alertheid en energie verhogen,
- maar ze moeten zorgvuldig worden voorgeschreven en gecontroleerd, omdat ze bij misbruik schadelijke effecten kunnen
Hoe worden psychostimulantia gebruikt?
-
Geneeskunde:
o o.m. gebruikt bij chronische vermoeidheid en ADHD
o ook gebruikt als eetlustremmmers (ooit)
(in de loop der jaren werden een aantal psychostimulantia van de markt gehaald omdat hun gebruik te veel risico’s inhield wat het ontwikkelen van een afhankelijkheid betreft)
-
ILLEGAAL:
o vooral in het verleden gebruikt als dopingsmiddelen bij sportcompetities
o sommige van die verbindingen worden ook verspreid als straatdrug
o speed
Wat is amfetamine?
- een medicijn dat de activiteit in de hersenen kan stimuleren.
- Het wordt soms voorgeschreven door artsen om aandoeningen zoals ADHD of narcolepsie te behandelen.
- kunnen zich alerter en energieker voelen.
- Het wordt echter ook recreatief misbruikt vanwege de opwekkende effecten, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid en verslavend kan zijn.
- Amfetamine is oerstof ontwikkeld met een duidelijkt therapeutisch doel: “oraal inneembaar soort adrenaline” bij asthma.
Adrenaline =“vecht-of-vlucht” hormoon → zet o.a. bronchiën open. Adrenaline start spieren: zorgt voor snellere toevoer van bloed en zuurstof
Klassieke therapie: injectie van adrenaline (kan niet oraal ingenomen worden want is afbreekbaar) maar injectie is niet evident om toe te dienen…
Benzedrine verstuivers zeer populair
Simpele molecule:
gemakkelijk te maken
gemakkelijk varianten te maken
Wat is speed?
Methylamfetamine – Methamfetamine (soms wordt amfetamine ook als ‘speed’ aangeduid)
Gebruik speed?
- Oraal (tabletten)
- snuiven
- Spuiten
- Roken (‘ICE’, ‘drank’, Crystal Meth’)
Wat is het werkingspatroon van speed?
-
STIMULERING VAN HET SYMPATISCH SYSTEEM
tachycardie, vaatvernauwing en bloeddrukstijging, pupilverwijding,versnelde ademhaling, droge mond -
STIMULERING VAN HET CENTRAAL ZENUWSTELSEL
- euforie en neiging om veel te praten,
- rusteloosheid,
- prikkelbaarheid,
- stoerheid en
- Impulsief gedrag: hebt idee dat je veel meer aankan dan je eigenlijk kan (hoge zelfvertrouwen, scherpe geest)
- meer zelfvertrouwen, minder zelfkritiek
- vermoeidheid ↓,
- behoefte aan slaap ↓,
- mentale prestaties ↑
- minder eetlust, seksuele prikkeling
Gevolg:
‘KICK DOWN’ (dysforische fase)
moeheid, lusteloosheid, depressiviteit en slaapstoornissen
Gevolg:
HERHAALDE TOEDIENING (EUFORISCH EVENWICHT)
Wat zijn de complicatie bij speed als een frequent een hoge doses gebruikt?
PSYCHIATRISCHE COMPLICATIES
- ‘PUNDING’ (het verrichten van repetitieve handelingen) = ‘punding’ onbewust herhaalde handelingen, beweging
- ‘JERKING’ (het maken van zinloze en doelloze bewegingen: bvb. kauw- en smakbewegingen, tandenknarsen).
- ‘Jerking’ soort kaak-kramp, spieren van de kaak zorgen ervoor dat je je tanden op elkaar gaat klemmen (meer uitleg bij XTC).
- Beetje vergelijkbaar met Paranoide Schizofrenie.
- Al deze dingen zijn natuurlijk allemaal gebruiker-afhankelijk of je deze complicaties krijgt of niet
Vaak comorbiditeit: naast middelenmisbruik ook andere problematiek
‘MICROHALLUCINATIES’ (glassplinters, kristallen, onderhuidse beestjes)
‘PARANOIDE PSYCHOTISCHE TOESTANDEN (vaak gepaard met agressie)
