MM: Drugpreventie Flashcards
Klassieke indeling van preventie: ziektedenken
- Primaire preventie: letsel voorkomen
- Secundaire preventie: impact van iets verminderen
-
Tertiaire preventie: impact van een verwonding gaan
verzachten
Welke soorten preventie zijn er (3)
Primaire preventie:
1 voorkomen .
- Het doel is om te voorkomen dat mensen überhaupt worden blootgesteld aan risicofactoren of situaties die kunnen leiden tot gezondheidsproblemen.
- Voorbeelden
- gezond eten en lichaamsbewegingom obesitas te voorkomen,
- vaccinaties om infectieziekten te voorkomen, en
- anti-rookcampagnes om het begin van roken bij jongeren te ontmoedigen.
Secundaire preventie:
2 verminderen
- vroegtijdige detectie en interventie nadat een risicofactor of probleem zich al heeft voorgedaan, maar voordat het ernstiger wordt of tot schade leidt.
- het probleem te vertragen en vroegtijdige behandeling te bieden om verdere schade te voorkomen.
- Voorbeelden van secundaire preventie zijn
- screeningsprogramma’s voor kanker, hoge bloeddruk of diabetes, evenals
- vroegtijdige interventies voor mensen met verslaving of psychische aandoeningen.
Tertiaire preventie:
3 verzachten
- het beheersen en verminderen van de gevolgen van een reeds bestaande aandoening of probleem.
- verdere complicaties te voorkomen, de kwaliteit van leven te verbeteren en de herstelkansen te vergroten.
- Voorbeelden van tertiaire preventie omvatten
- revalidatieprogramma’s voor mensen die een hartaanval hebben gehad,
- counseling en ondersteuning voor mensen met ernstige psychische aandoeningen,
Elk van deze vormen van preventie heeft zijn eigen rol en relevantie in de gezondheidszorg en het welzijn.
* Door een combinatie van deze preventieniveaus te gebruiken,
* kunnen gezondheidsprofessionals en beleidsmakers proactief en reactief reageren op de gezondheidsbehoeften van individuen en gemeenschappen.
* Hierdoor kunnen gezondheidsproblemen worden voorkomen, vroegtijdig worden behandeld en beheerd om een gezondere samenleving te bevorderen.
Wat werkt wel als preventie op een school?
Effectieve preventie op scholen is van
- groot belang om de gezondheid en het welzijn van studenten te bevorderen en
- problematisch gedrag of aandoeningen zoals middelenmisbruik, pesten en depressie te verminderen.
1 Voorlichting en bewustwording:
- Het verstrekken van educatie en
- bewustwording over verschillende gezondheidskwesties
- Dit kan onderwerpen omvatten zoals de gevolgen van middelengebruik, seksuele voorlichting, gezonde voeding, lichaamsbeweging en geestelijke gezondheid.
- Voorlichtingscampagnes en programma’s kunnen leerlingen informeren over de risico’s en gezonde keuzes aanmoedigen.
2 Life skills training:
- Het aanleren van vaardigheden zoals communicatie, stressbeheer, conflictoplossing en besluitvorming
- kan jongeren helpen om gezondere keuzes te maken en
- beter om te gaan met uitdagingen in hun leven.
- Life skills training kan problematisch gedrag verminderen en de veerkracht van studenten vergroten.
3 Schoolbeleid en -omgeving:
- Een ondersteunende schoolomgeving met duidelijke en consistente regels en beleidsmaatregelen kan bijdragen aan preventie.
- Scholen kunnen beleid implementeren dat middelengebruik ontmoedigt, pesten voorkomt en de geestelijke gezondheid van studenten ondersteunt.
4 Peer support en mentorschap:
- Programma’s die peer support en mentorschap bevorderen,
- kunnen jongeren helpen zich** gesteund te voelen en positieve relaties op te bouwen**.
- Dit kan helpen bij het verminderen van sociaal isolement, pesten en problematisch gedrag.
5 Geestelijke gezondheidszorg op school:
- Het bieden van toegang tot geestelijke gezondheidszorgdiensten op school kan
- vroegtijdige interventie en behandeling mogelijk maken voor studenten met emotionele of gedragsproblemen.
- Dit kan depressie, angst en suïcidale gedachten helpen aanpakken.
6 Ouderbetrokkenheid:
- Het betrekken van ouders bij preventie-inspanningen is essentieel.
- Scholen kunnen ouderbijeenkomsten, workshops en communicatiekanalen gebruiken om ouders te informeren over gezondheidskwesties en hen te betrekken bij de ondersteuning van hun kinderen.
7 Evalueren en aanpassen:
- Het is belangrijk om de effectiviteit van preventieprogramma’s en -maatregelen op scholen voortdurend te evalueren en aan te passen op basis van de behoeften en resultaten van de studenten. Door te leren wat wel en niet werkt, kunnen scholen hun benaderingen verbeteren.
Het is ook belangrijk op te merken dat er geen one-size-fits-all aanpak is voor preventie op scholen, omdat de behoeften en uitdagingen van elke school en gemeenschap kunnen verschillen. Daarom is het nuttig om
- samen te werken met professionals in de geestelijke gezondheidszorg en het maatschappelijk werk,
- evenals met ouders en gemeenschapsorganisaties,
- om effectieve strategieën te ontwikkelen en te implementeren
- die specifiek zijn afgestemd op de behoeften van de studenten.
middelenmisbruik: Geef het belang van de sterktegerichte benadering
De sterktegerichte benadering is een benadering binnen de preventie en behandeling van middelenmisbruik die de nadruk legt op de positieve aspecten, vaardigheden en hulpbronnen van individuen in plaats van zich uitsluitend te richten op hun problemen en tekortkomingen. Het belang van een sterktegerichte benadering bij middelenmisbruik kan niet genoeg worden benadrukt om verschillende redenen:
Empowerment:
- controle over hun leven kunnen terugnemen.
- Het benadrukt hun innerlijke kracht en
- mogelijkheden om positieve veranderingen te bewerkstelligen. Dit kan een gevoel van empowerment creëren, wat essentieel is voor herstel.
Positieve motivatie:
- hun sterke punten en successen te erkennen en te gebruiken,
- kan als een positieve motivator dienen om te werken aan het overwinnen van middelenmisbruik.
- Mensen zijn vaak meer geneigd om te veranderen als ze geloven dat ze het kunnen en als ze worden aangemoedigd om hun sterke punten te benutten.
Persoonlijke groei:
- persoonlijke groei en ontwikkeling.
- Het moedigt mensen aan om te werken aan zelfontplooiing,
- het verbeteren van hun vaardigheden en
- het bereiken van doelen die verder gaan dan het stoppen met middelengebruik.
Herstelgericht:
- Herstel van middelenmisbruik is vaak een complex en langdurig proces.
- Door te focussen op sterke punten en positieve aspecten van het individu, kan
- de sterktegerichte benadering bijdragen aan het bouwen van een solide basis voor herstel en het verminderen van terugval.
Verbeterde therapeutische relatie:
- Het benadrukken van de sterke punten van een individu kan de therapeutische relatie versterken.
- Het creëert een positieve en ondersteunende omgeving waarin het individu zich begrepen en gesteund voelt,
- wat essentieel is voor succesvolle behandeling.
Culturele gevoeligheid:
- De sterktegerichte benadering kan bijzonder waardevol zijn bij het werken met diverse populaties, omdat het rekening houdt met de unieke culturele en persoonlijke bronnen en veerkracht van individuen.
Holistische aanpak: Het helpt bij het aannemen van een holistische kijk op de persoon, waarbij de focus niet alleen ligt op hun middelenmisbruik, maar ook op hun bredere levenscontext, relaties en doelen.
Kortom, de sterktegerichte benadering biedt
- een positieve en ondersteunende manier om met middelenmisbruik om te gaan,
- waarbij de nadruk ligt op het benutten van de innerlijke kracht
- en hulpbronnen van individuen om herstel en welzijn te bevorderen.
- Het is een benadering die bijdraagt aan het vergroten van de kans op succes in het proces van herstel van middelenmisbruik.
Geef het grootste effect bij preventie weer
Het grootste effect bij preventie kan vaak worden bereikt door middel van vroege interventie en primaire preventie. Hier is waarom:
Vroege interventie:
* Het identificeren en ingrijpen bij risicofactoren en problemen in een vroeg stadium kan aanzienlijke voordelen opleveren.
* Vroege interventie kan voorkomen dat problemen zich verder ontwikkelen en ernstiger worden.
* Bijvoorbeeld, vroegtijdige detectie en interventie bij risicogedrag, zoals middelengebruik bij adolescenten, kan helpen om verslaving en gezondheidsproblemen te voorkomen voordat ze dieper geworteld raken.
Primaire preventie:
* Primaire preventie richt zich op het voorkomen dat een probleem zich überhaupt voordoet.
* Het pakt risicofactoren en determinanten aan voordat ze problematisch gedrag of aandoeningen veroorzaken.
* Dit kan de meest kosteneffectieve en efficiënte manier zijn om de gezondheid te bevorderen en problemen te voorkomen.
* Een goed voorbeeld is vaccinatie, waarmee ernstige infectieziekten kunnen worden voorkomen voordat mensen ziek worden.
Langdurige impact:
- in een vroeg stadium in te grijpen,
- kunnen gezonde gewoonten en gedragingen worden bevorderd,
- wat kan leiden tot een gezonder en productiever leven op de lange termijn.
Kostenbesparing:
- Het voorkomen van problemen is vaak kosteneffectiever dan het behandelen van gevestigde problemen.
- Het kan de gezondheidszorgkosten verminderen en middelen vrijmaken voor andere gezondheidszorgbehoeften.
Verbetering van de levenskwaliteit:
- bijdragen aan het verminderen van leed en het bevorderen van welzijn.
Het is belangrijk op te merken dat het effect van preventie kan variëren afhankelijk van het specifieke gezondheidsprobleem, de bevolkingsgroep en de gekozen preventiestrategieën.
Bovendien kan een gelaagde aanpak waarbij meerdere niveaus van preventie worden toegepast, vaak het meest effectief zijn.
Dit betekent dat vroege interventie en primaire preventie belangrijk zijn, maar dat ze ook moeten worden ondersteund door secundaire en tertiaire preventiemaatregelen om een alomvattende aanpak te bieden voor gezondheidsbevordering en probleemvoorkoming.
Geef het grootste effect bij preventie weer
Universele preventie richt zich op de hele bevolking, zonder onderscheid te maken naar risiconiveau binnen die groep. Het doel is om preventieve maatregelen toe te passen die de meeste mensen ten goede komen en de incidentie van een specifieke aandoening, gedrag of probleem in de gehele populatie verminderen.
Enkele redenen waarom universele preventie effectief kan zijn:
Bereik:
- een breed publiek,
Normalisatie:
- normaliseert gezond gedrag en gezonde gewoonten.
- Door gezonde praktijken te bevorderen als algemene normen, kan dit gedrag aannemen zonder stigmatisering of negatieve connotaties.
Sociale normen:
- creëren van positieve sociale normen rond gezond gedrag.
- Als veel mensen betrokken zijn bij gezonde praktijken, kan dit anderen aanmoedigen om ook deel te nemen.
Kostenbesparing:
- kan kosteneffectief zijn op de lange termijn.
- Door de verspreiding van gezondheid gerelateerde problemen te verminderen, kan het leiden tot lagere gezondheidszorgkosten en economische voordelen.
Vroegtijdige detectie en interventie:
- kan vroegtijdige detectie van risico’s en problemen vergemakkelijken,
- waardoor interventie en behandeling op een eerder stadium kunnen plaatsvinden voordat de problemen ernstiger worden.
Enkele voorbeelden van universele preventie omvatten gezondheidscampagnes voor het bevorderen van fysieke activiteit, gezonde voeding en stoppen met roken, voorlichting over veilig seksueel gedrag, en programma’s om het gebruik van veiligheidsgordels en helmen te promoten.
Het doel is om gezonde keuzes en gedragingen de norm te maken binnen de bredere samenleving, waardoor gezondheidsrisico’s worden verminderd en de gezondheid en het welzijn van de bevolking worden verbeterd.
Informatiegerichte benaderingen
- De getuigenis: waarschuwen voor de gevaren
- De objectieve feiten: shock effect
- De enge plaatjes (of erger?) op sigarettenpakketjes
- De autoriteitsfiguur: politie agent in de klas
Epidemiologoe
Als preventieprofessionals:
* tonen hoe het fenomeen ontstaat,
* evolueert naar een probleem,
* bij wie,
* wanneer,
* waar en wat we hieraan kunnen doen
* Goed programma opzetten om aan risicofactoren te kunnen werken
Epidemiologie
Epidemiologie is een essentieel onderdeel van preventie
Maakt duidelijk:
* waarom we doen
* wat we doen
* voor wie
* en wanneer
Waarom we doen wat we doen:
- helpt ons begrijpen waarom bepaalde ziekten en gezondheidsproblemen zich voordoen.
- Door het bestuderen van de oorzaken, risicofactoren en verspreiding van ziekten, kunnen we inzicht krijgen in de basisredenen achter gezondheidsproblemen.
- Dit begrip is cruciaal om effectieve preventiestrategieën te ontwikkelen.
Wat we doen:
- Gebaseerd op epidemiologisch onderzoek kunnen gezondheidsdeskundigen en beleidsmakers gerichte interventies en preventieve maatregelen ontwikkelen.
- Dit kunnen vaccinatieprogramma’s, gezondheidsvoorlichting, gedragsveranderingcampagnes, quarantainevoorschriften, en meer zijn.
- Epidemiologie geeft richting aan de keuze van de juiste interventies om de gezondheid van de bevolking te verbeteren.
Voor wie:
- Epidemiologie identificeert vaak de meest kwetsbare bevolkingsgroepen die een verhoogd risico lopen op bepaalde ziekten.
- Dit kan gerichte preventieve inspanningen mogelijk maken om specifieke groepen te beschermen.
- Bijvoorbeeld, als epidemiologisch onderzoek aantoont dat ouderen een hoger risico lopen op complicaties door griep, kunnen vaccinatiecampagnes zich richten op deze bevolkingsgroep.
Wanneer:
- Epidemiologische gegevens helpen bij het bepalen van het juiste moment voor interventies en preventieve maatregelen.
- Het identificeren van uitbraken en het volgen van trends in de tijd stelt ons in staat om snel te reageren en maatregelen te nemen op het meest kritieke moment om verdere verspreiding van ziekten te voorkomen.
Kortom, epidemiologie is een cruciale wetenschap die ons voorziet van de nodige informatie om gericht, effectief, en op tijd actie te ondernemen om de gezondheid van de bevolking te beschermen en ziekten te voorkomen.
Etiologie
Samenspel:
- Gedragingen, atittudes, beliefs
- Persoonlijke karakteristieken
- Fysiologie
- Macro omgevingsfactoren: samenleving
- Micro omgevingsfactoren: familie, buurt
Preventie in Vlaanderen: 4 verschillende strategieën
Preventie in Vlaanderen: 4 verschillende strategieën
- Educatie
- Omgevingsinterventie: geen schade, je kan makkelijk een gezonde keuze maken
- Afspraken en regels: wetgeving van de staat en van universiteiten
- Zorg en begeleiding: als er problemen zijn, moet je zo snel mogelijk doorverwezen worden
Theory of planned behavior (Azjen)
- Uw gesteld gedrag is afhankelijk van de intentie,
- de intentie is afhankelijk van drie groepen factoren
- Attitudes, subjectieve norm en intentie
- Vaardigheden hebben en hiervan overtuigd zijn
- Gedragscontrole
Etiologie:
interactie tussen individuele eigenschappen en de micro en macro omgeving die bepaalt of iemand risico loopt of op risicogedrag (zoals middelenmisbruik).
interactie tussen individuele eigenschappen en de micro en macro omgeving die bepaalt of iemand risico loopt of op risicogedrag (zoals middelenmisbruik).
Het risico op risicogedrag, zoals middelenmisbruik, wordt beïnvloed door een complex samenspel van individuele eigenschappen en de omgeving, zowel op micro- als macroniveau.
Individuele eigenschappen:
1 Genetische aanleg
2 Psychologische kenmerken: Individuele persoonlijkheidskenmerken, zoals impulsiviteit, sensation seeking en het vermogen om stress te hanteren
3 Psychische gezondheid: Mensen met psychische stoornissen, zoals depressie, angst of aandachtstekortstoornissen, lopen mogelijk een groter risico op middelenmisbruik als ze proberen hun symptomen te verlichten.
Micro-omgeving (sociaal):
Familie en peer-invloeden:
- blootgesteld aan mensen die drugs gebruiken of
- positief staan tegenover middelenmisbruik,
Opvoeding en gezinsomgeving:
- disfunctioneel gezinsleven,
- trauma’s in de kindertijd of
- gebrek aan ouderlijke supervisie
Macro-omgeving (sociocultureel):
Socio-economische status:
- mensen in moeilijke omstandigheden mogelijk meer stress
- beperkte toegang hebben tot hulpbronnen en ondersteuning.
Culturele normen en waarden:
- het gebruik van bepaalde stoffen als acceptabel worden beschouwd, terwijl het in andere culturen als taboe wordt beschouwd.
Beschikbaarheid van middelen:
- Makkelijke toegang tot deze stoffen kan het risico op misbruik vergroten.
in twee richtingen werken, zowel op micro- als op macroniveau
Het concept van het zorgcontinuüm verwijst naar een geïntegreerde benadering van preventie en interventie in de context van gezondheidszorg en welzijn.
Universele preventie:
* brede, algemene niveau van preventie dat gericht is op de hele bevolking, zonder onderscheid te maken naar risiconiveau.
* universele strategieën te implementeren die voor iedereen voordelig zijn.
* educatieve programma”s
* voorlichting
* bewustmakingscampagnes
* het ontwikkelen van algemene vaardigheden, attitudes en kennis, zoals emotionele en relationele vaardigheden of gezonde waarden en normen.
* een beschermende basis te bieden voor alle individuen.
Selectieve preventie:
- specifieke groepen die een verhoogd risico lopen op middelenmisbruik of gedragsproblemen.
- Het doel is om gerichte interventies aan te bieden aan deze groepen om hun risico te verminderen.
- Bijvoorbeeld, jongeren die regelmatig uitgaan en een verhoogd risico hebben op alcohol- en drugsgerelateerde problemen, kunnen profiteren van specifieke voorlichtingsprogramma’s die zijn afgestemd op hun gedrag en behoeften.
Geïndiceerde preventie (of vroeginterventie):
- gericht op individuen die al tekenen vertonen van risicovol gedrag
- verhoogd persoonlijk risico hebben op middelenmisbruik.
- Het doel is om op maat gemaakte interventies te bieden om verdere escalatie van het probleem te voorkomen.
- Bijvoorbeeld, jongeren met specifieke persoonlijkheidskenmerken die hen kwetsbaar maken voor problematisch gebruik, kunnen individuele begeleiding of counseling ontvangen om hun gedrag te veranderen voordat het ernstige problemen veroorzaakt.
De Theorie van Gepland Gedrag
De Theorie van Gepland Gedrag zegt dat wat we doen wordt beïnvloed door:
de intentie tot het gedrag, subjectieve normen en waargenomen gedragscontrole samen het gedrag van een individu vormen.
Attitude:
- weerspiegelt de positieve of negatieve gevoelens van het individu over het uitvoeren van een gedrag.
- gebaseerd op overtuigingen over de waarschijnlijke uitkomsten van het gedrag en
- de evaluaties van deze uitkomsten.
Subjectieve Norm:
- Dit gaat over de overtuiging of de meeste mensen het gedrag goedkeuren of afkeuren.
- Het wordt beïnvloed door de oordelen van belangrijke anderen (bijvoorbeeld familie, vrienden, collega’s).
Waargenomen Gedragscontrole:
- de perceptie van het individu van de gemakkelijkheid of moeilijkheid van het uitvoeren van het gedrag. Deze perceptie kan gebaseerd zijn op eerdere ervaringen en op verwachte obstakels.
Intentie:
- motivationele factor die een gedrag beïnvloedt;
- het geeft aan hoeveel moeite mensen bereid zijn te doen, en
- hoeveel inspanning ze van plan zijn te leveren, om het gedrag uit te voeren.
Gedrag: Dit is de daadwerkelijke actie ondernomen door het individu.
