Les 8 stemmingsstoornissen Flashcards
2 grote categorien binnen de stemmingsstoornissen
- Depressie
- Bipolaire stoornis
MDD
Major depressive disorder
Diagnose MDD
bij een Major Depressive
Disorder (MDD) is er sprake van één of meerdere depressieve episodes die minimaal twee weken aanhouden en waarbij er sprake is van ten minste vijf van de volgende symptomen. Hierbij moeten symptomen 1 en 2 altijd aanwezig zijn (DSM-V), en symptomen van een somatische aandoening moeten uitgesloten zijn:
1. Een depressieve of geïrriteerde stemming
2. Verlies van interesse of plezier
3. Verandering in gewicht of eetlust
4. Slaapproblemen, insomnia of hypersomnia
5. Motorische agitatie (= bewegingsonrust) of retardatie (= bewegingsarmoede, lastiger uit bed
komen)
6. Duizelig zijn of verlies van energie, moeheid
7. Gevoelens van spijt of waardeloosheid
8. Moeite met denken, concentreren of keuzes maken
9. Terugkerende gedachten over de dood of suïcidale gedachten/gedragingen
Motorische agitatie
Bewegingsonrust
Motorische retardatie
Bewegingsarmoede, lastig uit bed komen
PDD
Persistent depressive disorder
Nieuwe naam voor dysthemie
Persistent depressive disorder
Omschrijving PDD
een chronische vorm van Major Depressive Disorder, waarbij je
één grote episode hebt. De depressieve stemming van lusteloosheid en neerslachtigheid duurt minimaal één jaar bij jongeren en twee jaar bij volwassenen. Vergeleken met een ‘gewone’ depressie hebben mensen met PDD minder intense klachten, maar houden deze wel langer aan. Mensen met PDD
vertonen criteria 2, 5 en 9 minder waardoor het lastiger is om vast te stellen door de omgeving (de omgeving kan de symptomen niet zien)
Verband MDD en PDD
PDD kom vaak voor het begin van het ontwikkelen van MDD
Hoe uit een baby depressie
veel huilen, vertraagde motorische ontwikkeling (later gaan lopen), minder actief (passiviteit), zijn niet responsief
Hoe uit een peuter/ kleuter depressie
geïrriteerd/prikkelbaar, fysieke klachten, veranderingen in stemming, veel huilen > omdat ze nog niet kunnen praten reageren ze vaak prikkelbaar bij fysieke klachten (buikpijn, hoofdpijn)
Hoe uiten kinderen depressie
verdrietig, laag zelfbeeld, depressieve cognities (faalangst)
Hoe uit depressie zich in de adolescentie
verbale expressies van de depressieve stemming, pessimisme/sombere
toekomstverwachtingen hebben (ik ga falen), gebrek aan actie/initiatie, anhedonie (= geen
plezier meer kunnen ervaren)
DMDD
Disruptive mood dysregulation disorder
Disruptieve mood dysregulation disorder
een aanhoudende irritatie/prikkelbaarheid met frequente uitbarstingen die zich verbaal en/of
in het gedrag manifesteren. Wanneer er sprake is van een terugkerend patroon en je de driftbuien qua
intensiteit en duur proportioneel niet kan relateren aan een bepaalde gebeurtenis of trigger, moet je
alert zijn op een mogelijke diagnose van DMDD, een stemmingsstoornis dus. Deze diagnose wordt
vastgesteld bij kinderen onder de 10 jaar
Welke 3 dingen worden meegenomen voor het assesment van depressie
- Gestructureerde interviews
- Zelfrapportages
- Observaties
Criteria manische episode
A. De manische episodes moeten aanwezig zijn voor minstens één week en worden gekenmerkt
door een abnormale verhoogde of prikkelbare stemming en verhoogde energie of activiteit
B. Ten minste drie van de volgende criteria:
1. Opgeblazen gevoel van eigenwaarde ze denken dat ze de wereld aankunnen en voelen zich fantastisch. Ze willen voortdurend in de belangstelling staan
2. Verminderde behoefte aan slaap
3. Praten meer en sneller dan normaal
4. Snelle gedachten
5. Snel afleidbaar
6. Verhoogde doelgerichte activiteit of motorische agitatie
7. Overmatige activiteit die leidt tot negatieve uitkomsten (shoppen, seks)
C. Echter is er wel sprake van een duidelijke verslechtering in het sociale of academische
functioneren en bestaat er de kans op een ziekenhuisopname om schade aan jezelf of anderen
te voorkomen
Wat heb je waneer je wel aan criterium A en B van een manische episode voldoet, maar niet aan C?
Een hypomane episode
Hoe ziet manie eruit bij kinderen en adolescenten?
De manifestatie van manische symptomen in kinderen en adolescenten uiten zich in buitensporige opgewondenheid, wat vaak gepaard gaat met intense stemmingswisselingen (terwijl het bij volwassenen meer cyclisch is). Naast het euforische zijn ze ook snel intens boos of vijandig. Doordat deze symptomen overeenkomen met veel andere stoornissen, kan het lastig zijn om de diagnose van een bipolaire
stoornis te stellen
Hoevaak komt bipolaire stoornis voor in de algemene populatie
0-6%
Hoevaak komt bipolaire stoornis voor in de klinische populatie
17-30%
Subsyndromale symptomen
Je hebt wel symptomen,maar niet genoeg om een diagnose te krijgen
Met welke stoornissen heeft een bipolaire stoornis veel comorbiditeit
- ADHD
- Gedragsstoornissen (CD en ODD)
- Middelenmisbruik
Hoe erfelijk is een bipolaire stoornis
60-90%
Bipolair 1
er zijn manische periodes, gecombineerd met depressieve periodes
Bipolair 2
er is sprake van hypomanische periodes (= milde euforische
periodes). Deze episodes duren een paar dagen. De depressieve periodes duren hierbij langer en zijn heftig
Cyclothemie
er is sprake van chronische en milde fluctuaties tussen hypomanie en depressie (een mildere vorm van bipolaire stoornis). Er zijn kleine pieken en dalen > deze klachten zijn 1 tot 2 jaar aanwezig
Hyperthymie
Manie
Hypothemie
Depressie
Hypomanische periode
een korte manische episode van ongeveer vier dagen, en het is minder
heftig dan een normale manische episode
Klein fenotype bipolaire stoornis bij kinderen, de duur in dagen
Meer dan 7 bij manie, meer dan 3 bij hypomanie
Klein fenotype bipolaire stoornis bij kinderen, is er een opgewonden stelling en grandioosheid?
Ja, beide
Klein fenotype bipolaire stoornis bij kinderen, is er een geirriteerde stemming of opwinding?
Ja
Intermediare fenotype bipolaire stoornis bij kinderen, de duur in dagen
meer dan 3 bij manie, 1 tot 3 bij hypomanie
Intermediare fenotype bipolaire stoornis bij kinderen, is er een opgewonden stemming of grandioosheid
1 van de twee, of geen van beide
Intermediare fenotype bipolaire stoornis bij kinderen, is er een geirriteerde stemming of opwinding
Ja
Brede fenotype bipolaire stoornis bij kinderen (DMDD), duur in dagen
Niet episodisch
Brede fenotype bipolaire stoornis bij kinderen (DMDD), opgewonden stemming of grandioosheid?
Nee, beiden niet
Brede fenotype bipolaire stoornis bij kinderen (DMDD), geirriteerde stemming of opwinding?
Ja
Hulpmiddel op depressie te bekijken
FIND
FIND
Frequentie
Intensiteit
Number (aantal)
Duur van de symptomen
Gemaskeerde depressie
de depressie is wel aanwezig, maar wordt gemaskeerd door andere problemen, zodat het niet opvalt
- Bij externaliserende problemen denk je eerder aan gedragsstoornissen
- Bij concentratieproblemen denk je eerder aan ADHD
Welke problemen heb je bij depressie?
- Hoge negatieve valentie systemen
- Lage positieve valentie systemen
- Lage cognitieve systemen
- Lage systemen voor sociale verwerking
- Lage arousal en regulatiesystemen