Les 7: Schizorfrenie en Psychose Flashcards
Geef het schema van de symptoomdomeinen van schizofrenie
Welke 2 typen symptomen zijn er bij schizofrenie?
- Positieve symptomen: voegt iets toe aan wekelijkheid
- Negatieve symptomen
Geef de verschillende types en soorten wanen
- Betrekkingswaan
- Paranoïde waan
- Beïnvloedingswaan
- Grootheidswaan
- Bizarre wanen
- Niet-bizarre wanen
- Waanchtige opvattingen
- Primaire waan
- Secundaire waan
- Waansysteem
Wat is een betrekkingswaan?
- Denkt dat anderen over hem/haar bezig zijn
- Denkt dat onrelevante situaties aan hem/haar gericht zijn
Wat is een paranoïde waan?
- Denkt dat ze bespiedt worden
Wat is een beïnvloedingswaan?
Denken dat ze worden bestuurd door externe macht
Wat is een grootheidswaan?
- Geloven in eigen superioriteit
- Geloven in eiegen buitengewonen taleneten
Wat is het verschil tussen bizarren en niet-bizarre wanen?
- Bizarre wanen: onmogelijk waar
- Niet-bizarre wanen: Kan waar zijn, ook al heel onwaarschijnlijk
Wat zijn waanachtige opvattingen?
Vermoeden van gebeurtenissen die op wanen lijken maar niet de 100% zekerheid bij patiënt
Geef het verschil tussen primaire en secundaire wanen.
Primaire wanen: Waan op zich
secundaire waan: Waan die wordt gecreëerd om iets van andere kenmerken te rationaliseren Bv Satellietontvanger in hersenen waardoor ik stemmen hoor
Wat is een waansysteem?
Complex van verschillende wanen
Wat zijn hallucinaties?
Zintuiglijke ervaring die als werkelijkheid wordt ervaren maar die niet overeenkomt met wat er in de realiteit gebeurt (zonder externe stimulus)
Kan voor alle zintuigfuncties voorkomen
* Auditief (70% patiënten)
* Visueel
* Olfactorsich: Reuk en geur
* Gustatoir: tijdens eten (of denken aan eten)
* Tactiel/somatisch
Geef de kenmerken van hallucinaties?
- Hallucinaties delen een continuum met normaliteit
- Hallucinaties ook zonder psychose
o Dagelijkse leven: gsm voelen trillen, regendruppel voelen vallen, aanwezigheid van een persoon voelen, enz.
o Religieuze overtuigingen (bijv. de stem van god)
o Drugs (LSD)
o Medische condities (Bijv.: delirium) - Psychose indien:
o bizar, overtuiging
o zonder oorzaak
o storend bij het dagelijkse doen en laten - Erst wordt negatief beïnvloedt door
o De frequentie
o Tijdsduur
o Volume - Ernst wordt positief beïnvloeding
o Hallucinaties van persoonlijke relaties
Leg het symptoomdomein Gedesorganiseerd denken en gedrag uit.
Onlogische en onsamenhangende spraak
Bijv.:
D asked if anything was wrong with her.
S: “there’s cheese and there’s whizzes, I’m a cheese whiz. It has to do with effort and subliminal choice. Vertigo and killing”.
D said that friends were worried about her.
S: “Oh, they’re nice. Do you like spice? I ate it thrice. They’re all hurting me! There’re hurting me and I’m scared!”
Ernstig gedesorganiseerd gedrag:
* Ongepast gedrag/affect gegeven de context
* Onvoorspelbaar en geagiteerd gedrag
* Katatone gedragingen (zeldzaam)
Welke negatieve symptomen zijn er?
- Verminderde emotionele expressie
- Spraakarmoede
- Avolitie:
- Anhedonie:
- Sociaal terugtrekkingsgedrag
Wat is Avolitie?
Het onvermogen om initiatief te nemen of een gebrek aan motivatie om een begonnen taak te voltooien
Wat is anhedonie?
Verminderde vermogen om plezier of genot te ervaren
Welke stoornissen bestaaner op het psychosespectrum volgens de DSM-5?
- Overeenkomsten tussen verschillende psychotische stoornissen
- Kenmerkende symptomen in wisselende combinaties, ernst en duur
1. Waanstoornis
2. Kortdurende psychotische stoornis
3. Schizofreniforme stoornis
4. Schizofrenie
5. Schizoaffectieve stoornis
6. Schizotypische persoonlijkheidsstoornis
Wat zijn volgens de DSM-5 de symptomen van schizofrenie?
Geef de kenmerken van de waanstoornis volgens de DSM-5
- ̶Nadruk ligt op wanen, geen andere symptomen van schizofrenie
- Duur: >1 maand
- Vrijwel normaal psychosociaal functioneren (naast impact wanen)
Geef de kenmerken van een kortdurende psychotische stoornis volgens de DSM-5
- Plots voorkomen van wanen, hallucinaties, of gedesorganiseerd denken/gedrag
- Duur: 1 dag - 1 maand
Geef de kenmerken van een schizofreniforme stoornis volgens de DSM-5
- Zelfde symptomen van schizofrenie
- Duur: > 1 maand en < 6 maanden
Geef de kenmerken van een schizoaffectieve stoornis volgens de DSM-5
- Symptomen van schizofrenie (min. 2)
- Aanwezigheid van een depressieve of manische episode
Wanneer spreken we van Ultra High Risk voor schizofrenie?
Ultra High Risk (UHR) of At Risk Mental State (ARMS)
* Verhoogd risico op psychose
* Geen classificatie of diagnose, wel prognostisch model
Risicogroepen
* Groep 1: Subklinische psychoseachtige ervaringen
o Duur en intensiteit voldoet niet aan DSM criteria.
o Bijv.: soms horen van een stem, luid horen van de eigen gedachten enkele korte keren per week
o Terugval in sociaal functioneren
* Groep 2: Brief limited intermittent psychotic symptoms
o Aanwezigheid psychose korter dan een week
o Zonder behandeling volledig in remissie
o Terugval in sociaal functioneren
* Groep 3: Genetisch belaste groep
o Psychotische stoornis bij ouders, broers, zussen
Waarm is Schizofrenie een gecontesteerd begrip
- Onnodige stigmatisering van patiënten en hun leefomgeving
- Connotatie van neurobiologische causaliteit met doemdenken over beloop en prognose
- Slechts subgroep heeft schizofrenie, maar begrip is bepalend voor hoe we naar psychose (in bredere zin) kijken
- Heterogeniteit in klinisch beeld
- Variatie in beloop, etiologie en onderhoudende factoren
- Klinische en sociale uitkomsten moeilijk te voorspellen obv label
Geef de 2 theoretische diemnsionele benaderingen van schizofrenie.
- Dimensionele benadering 1: HiTOP
- Dimensionele benadering 2: Netwerkmodellen
Geef de HiTOP bendaring
Geef het nerwerkmodel
Wat is de prevalentie van schizofrenie?
- 1%
- WHO: “Schizophrenia is among the 20 leading causes of disability”
Wat is de impact op de patiënt en de omgeving?
Geef het schema van het voorkomen van de verschillende ernsten van schizofrenie
Geef het schema van het vookomen per geslacht
Hoe is de comorbiditeit bij schizofrenie?
Hoge comorbiditeit
* Depressie (75%)
* Angststoornissen
* Misbruik van middelen (47%)
* Medische aandoeningen (gewichtstoename, diabetes, cardiovasculaire aandoeningen, enz.)
Hoe is de Mortaliteit bij schizofrenie?
- Levensverwachting is 16-19j korter
- ~25% tot 50% onderneemt een poging tot zelfdoding
- ~10% sterft door zelfdoding
Hoe is de samenhang tussen schizofrenie en rookgedrag?
Geef de mesiche visie van het ziekteverloop bij schizofrenie
Geef de Herstelgerischtte visie van het beloop van schizofrenie
Geef de resultaten van het 10-jarige onderzoek naar schizofrenie
Geef de resultaten van het 20-jarige onderzoek naar schizofrenie
Geef de resultaten van het indiase onderzoek naar schizofrenie
Wanneer spreken van van een goeden of slechtte prognose bij schizofrenie?
Waarom is dePessimistische kijk op psychose onjuist
- Psychotische ervaringen komen breed voor
- Grote variatie in het beloop (medisch herstel)
- Zelfs wanneer ernstig en blijvend:
Persoonlijk herstel