Les 2: Lichamelijke en hersenontwikkeling

Question 1

Welke hormoonsystemen spelen een rol in de hormonale ontwikkeling van de adolescentie?

Answer 1

• HPA
• HPG
• GH

Question 2

Welke hormoonsysteem speelt een rol in de eerste lichamelijke ontwikkeling -> welke leeftijd?

Answer 2

HPA (bijnier) -> 6-9 jaar maar eerder bij meisjes dan bij jongens. Productie van androgenen tot bepaalde concentratie dan zichtbare uiterlijke kemerken

Question 3

Welk hormoonsysteem is verantwoordelijk voor ontstaan van spermarche en menarche en secundaire geslachtskenmerken?

Answer 3

HPG

Question 4

Welk hormoon is verantwoordelijk voor de groeispurt?

Answer 4

GH

Question 5

Hoe verloopt de feedback bij hormonale veranderingen?

Answer 5

Feedback zorgt voor stabiliteit. Tijdens de puberteit valt de feedback voor een periode van 4-6 maanden weg -> overproductie : belangrijk voor ontwikkeling primaire geslachtskenmerken

Daarna terug stabiel, behalve bij meisjes (menstruatie)

Question 6

Hoe verloopt de GH-as bij jongens en meisjes mbt de groeispurt?

Answer 6

Bij meisjes snellere piek, bij jongens wat later maar wel hogere piek

Question 7

Rond welke leeftijd situeert de geslachtsrijping zich bij meisjes en jongens?

Answer 7

• Meisjes : 8-13 jaar
• Jongens : 9-14 jaar

Question 8

Wat is een belangrijk verschil bij geslachtsrijping bij jongens en meisjes?

Answer 8

Bij jongens ligt de volgorde vast, bij meisjes niet -> androgenen en oestrogenen verschillende hormoon-as (HPA en HPG)

Question 9

Hoe kan je de groeiverschuiving verklaren?

Answer 9

Groeiverschuiving = puberteit lijkt steeds vroeger te beginnen -> gezondheid, voeding, milieu

Question 10

Wat is life history theory?

Answer 10

Verschillen in timing geslachtsrijping kan je verklaren door socio-economische factoren

omgevingsfactoren sturen de biologische rijping

Question 11

Hoe hangen de lichamelijke veranderingen in de puberteit samen met gedrag en problemen bij jongeren?

Answer 11

• Status
• Timing
• Tempo

Question 12

Wat kan je algemeen zeggen over de timing van lichamelijke ontwikkeling en problemen?

Answer 12

Vroegrijp = risicofactor bij meisjes, laatrijp = beschermende factor bij meisjes. Minder duidelijk bij jongens

Culturele verschillen!

Question 13

Welke invloed heeft de status van lichamelijke ontwikkeling op meisjes?

Answer 13

Verder gevorderd leidt vaker tot ontevredenheid bij meisjes omdat ze verder weg gaan van het ideaalbeeld

Bij jongens tegengesteld : dichter bij ideaalbeeld

Question 14

Waarom hangen de lichamelijke veranderingen in de puberteit samen met gedrag en problemen?

6 verklaringen

Answer 14

• Stressvolle veranderingen
• Hormooninvloeden
• Afwijkende timing
• Contextuele versterking
• Accentuering
• Rijpingsdichtheid

Question 15

Wat is de maturational gap en wat heeft het te maken met stressvolle veranderingen?

Answer 15

Lichamelijke verandering = stressvolle verandering -> hoogtepunt is Tanner fase 3 (hoogtepunt puberteit) -> prefrontale cortex nog niet volledig ontwikkeld op dat moment dus adolescent voelt/wil vanalles maar kan dit niet reguleren of bijsturen

Question 16

Welke hormooninvloeden zijn er op veranderingen in gedrag die te maken hebben met de status en timing vd ontwikkeling?

Answer 16

1. Neurologische veranderingen
2. Toegenomgen gevoeligheid voor stress
3. Uiterlijke veranderingen -> kritiek en commentaar vanuit omgeving

Question 17

Wat betekent contextuele versterking als verklaring waarom lichamelijke veranderingen (specifiek vroegrijpheid) samengaan met pubergedrag en problemen?

Answer 17

Context of omgeving beïnvloedt effect van de lichamelijke veranderingen
* sociale veranderingen : opeenhoping ontwikkelingstaken, meer aandacht deviante klasgenoten/oudere jongens
* Andere contextuele versterkingsfactoren: SES, gezinscontext, buurt waarin je opgroeit…

Question 18

Wat wordt bedoeld met de hersenparadox?

Answer 18

Adolescentie is periode van grote vooruitgang maar ook toename risicogedrag -> dual processing theory = subcorticale gebieden (dierlijke hersenen) ontwikkelen sneller dan prefrontale cortex

Question 19

Hoe ziet de structuur van de hersenen eruit? Hoe evolueert dit met de leeftijd?

Cellen

Answer 19

Grijze cellen = toename tot vlak voor de puberteit -> daarna afname : use it or lose it
Witte cellen = toename tot ver in en na de adolescentie

Question 20

Hoe verandert de structuur van de hersenen in de adolescentie?

Algemeen

Answer 20

• Toename efficiëntie vd hersenen
• Toename specialisatie vd hersenen
• Langzame herstucturering vd hersenen

Eerder bij meisjes dan bij jongens !

Question 21

Welke vier functies van de hersenen zijn sterk van belang bij de adolescentie?

Answer 21

Executieve functies
Risico en beloningen
Gezichten en emoties
Sociale interacties

Question 22

Welke twee executieve functies hebben de hersenen?

Answer 22

• Werkgeheugen
• Respons inhibitie

Question 23

Welke drie sociale interacties zijn van belang bij de functionele hersenontwikkeling van adolescenten?

Answer 23

1. Theory of mind : nadenken over andermans gedachten en handelingen
2. Sociale dilemma’s : bij adolescenten focus meer op zichzelf
3. Gevoeligheid voor acceptatie en verwerping

Question 24

Wat kan je besluiten hoe de veranderingen in de hersenen samenhangen met het gedrag van jongeren?

Answer 24

Hersenen moeten heel wat ontwikkelingstaken op zich nemen maar kunnen dit eig nog niet op een volledige en adequate manier -> hersenen zijn nog niet rijp.
=> pubergedrag