Les 13: ius commune

Question 1

Wat is de relatie tussen richtlijnen en harmonisatie?

Answer 1

• Richtlijn als harmonisatie-instrument: veel rechtspraak!
• Richtlijnen een bijzondere manier qua harmonisatie → bindend qua resultaat, maar manier waarop je daar geraakt maakt niet uit.

Question 2

Wat is het drievoudig compromis karakter van een richtlijn?

Answer 2

1. Compromis tussen nationaal niveau en supranationaal niveau: als het supranationaal niveau alles kon = dan geen richtlijn en wel verordening. Keuze vaak omdat er geen absolute, totale consensus dus wat overlaten aan nationale wetgever. Opties openlaten voor nationale wetgever.
2. Compromis tussen rechtsstelsels = maakt ius commune tot wat het is. Dit niveau komt erbij want Duits recht is anders dan Frans → vind je ook terug in de richtlijn.
3. Compromis tussen belangen en belangengroepen: Bv. consumentenbescherming = ook deel verzekerbaarheid voor ondernemingen

Question 3

Onderscheid minimum- en maximumharmonisatie?

Answer 3

• Minimum: nationale wetgevers mogen verder gaan. Dat is de gesel van de interne markt = dan mag elke lidstaat meer doen en dan krijg je 27 verschillende systemen ipv 1 → bv. financieel recht, consumentenrichtlijn,…
• Maximum: nationale wetgever mag niet verder gaan!

Question 4

Voorbeeld huis-aan-huis verkoop: Kan LS algemeen verbod op huis-aan-huis verkoop van onderwijsmateriaal opleggen

Answer 4

• Antwoord al 3 keer veranderd

1. Fase I: Ja en EU recht is van toepassing
   
   • Richtlijn 1985: minimumharmonisatie: arrest Buet : Frankrijk mag verder gaan qua bescherming
2. Fase II: Ja en EU-recht is niet van toepassing Keck
   
   • ​​Het is een verkoopmodaliteit. Als die voldoet aan de voorwaarden → EU recht niet meer van toepassing.
3. Fase III: nee, en EU recht is van toepassing: volledige harmonisatie
   
   • Richtlijn oneerlijke handelspraktijken (B2C) = art. 5, lid 5, bijlage I

Question 5

Waar moeten we aandacht voor hebben bij ius commune?

Answer 5

• Ius commune = gemeenschappelijke kenmerken van rechtssystemen = wat is er gemeenschappelijk bij de verschillende nationale rechtsstelsel.
• Vooral nadruk leggen op het proces van rechtswording en de manier waarop je van het nationale naar het supranationale gaat en bij alles waar je naartoe gaat, het rechtsvergelijkende meenemen.
• Men zegt vaak: dit is EU recht en wij moeten ons daaraan conformeren, maar het is eigenlijk door ons gemaakt. EU recht komt niet opeens uit de lucht gevallen maar is gemaakt door alle nationale rechtsstelsels.
  
  • Stel: productaansprakelijkheidsrichtlijn maken: elk land gaat zijn experten afleveren, die gaan in werkgroepen samen zitten.

Question 6

Wat zijn de bewegingen bij ius commune?

Answer 6

• Eerste beweging is naar boven toe → je maakt het supranationaal recht vanuit alle nationale systemen.
• Dus, uw supranationaal niveau gaat al elementen hebben van je nationaal recht. En dan terug naar beneden → al die nationale spelers moeten dit terug implementeren.
  
  • Het is niet helemaal EU-recht aan het implementeren maar delen Frans, Duits, Belgisch recht.
• Het is niet zo een vreemd supranationaal recht dat in ons systeem komt, het is een stuk nationaal recht van andere lidstaten dat in uw systeem komt.
  
  • Dit is een dimensie dat hier bewust nog niet aan bod is gekomen, maar wel heel reeël.
• Dit kan je zien via regelgeving: stuk richtlijn = Duits recht maar het wordt dan ook Belgisch recht.
  
  • Je ziet het ook in rechtspraak → via EU bij ons binnengeraakt.

Question 7

Waarom brengt deze visie op ius commune een andere blik op rechtsvergelijking?

Answer 7

• Je moet aan rechtsvergelijking omdat je uw eigen nationaal recht niet meer kan begrijpen want door EU recht heb je stukken van nationaal recht van andere lidstaten.
  
  • Obligaat-mutualisme.

Question 8

Voorbeeld: defectueuze borstimplantaten

Answer 8

• Laatste punt: Zaak over in Frankrijk geproduceerde, maar defectueuze borstimplantaten. Franse onderneming heeft slechte implantaten gemaakt, gebruikt in verschillende lidstaten.
• Onderneming gaat failliet, bedrijfsleider in de gevangenis en slachtoffers weten niet tegen wie ze zich moeten richten. Duitse dame richt zich tot de verzekeraar van de Franse producent:
  
  • Die zegt, ik moet u niet betalen want in de clausule met de producent staat dat ik enkel dekking verleen op het grondgebied van Frankrijk en u bent Duits.
• Vanuit perspectief nu zie je dat dit een heel belangrijke zaak!

Question 9

Stel dat het strijdig zou zijn geweest met EU recht: welke 2 revolutionaire dingen in 1 keer? borstimplantaten?

Answer 9

1. Volledig vanuit EU-recht het privaatrecht in de tang = wat mogen ze overeenkomen?
2. Vanuit EU-recht een regel gemaakt die het volledig horizontale gaat vatten = onbeperkte, horizontale werking als je hier zou zeggen dat de clausule strijdig is met het EU recht.

Question 10

Waarop heeft de Duitse vrouw zich gebaseerd?

Answer 10

• Argument Duitsers is opgehangen aan art. 18: algemene anti-discriminatie die dan verder wordt geïmplementeerd door de andere verdragsvrijheden die wij hebben bestudeerd.

Question 11

Waarom is het twijfelachtig dat art. 18 directe horizontale werking heeft?

Answer 11

• Art. 18 mag op zichzelf nooit worden toegepast, behoudens als geen enkele specifieke vrijheid van toepassing is. Dus overal vrij verkeer, dan mag je art. 18 niet toepassen.
  
  • In bepaalde rechtssystemen zul je moeten kiezen: contractueel of buitencontractueel.
• Ander belangrijk principe: als er harmonisatie is → moet je eerst toepassen.
  
  • Harmonisatie primeert op algemene verdragsartikelen.
• Maar Frankrijk mag strenger zijn als gevolg van het gebrek aan maximumharmonisatie: geen harmonisatie dus geen verplichting om buiten uw lidstaat verzekerd te zijn.

Question 12

Wat moet je doen als je er geen harmonisatie is -> bortsimplantaat zaak.

Answer 12

• Geen harmonisatie: dan mag je kijken naar verdragsartikelen, maar enkel als er geen meer specifieke bepaling is:
  
  • Ergens een manier waarbij je dus beweegt maar niet geholpen wordt. Hier niets dat je recht geeft op art. 18: alles is Duits, persoon heeft niet bewogen.
• Diensten? = nee want dienst ontvangen in eigen lidstaat.
  
  • Dienst aanbieden over de grens: verzekering in Frankrijk en ik in Duitsland: nee, Franse onderneming bij Franse verzekeraar dus geen grensoverschrijdend aspect.

Question 13

Heeft harmonisatie altijd voorrang?

Answer 13

Harmonisatie altijd voorrang: als die uw situatie uitvoerig regelt = heb je geen recht meer om op het verdrag terug te vallen, tenzij je met succes de illegaliteit zou kunnen aantonen van harmonisatie onder het verdrag.