KOŚCI, PRZYTARCZYCE Flashcards
Funkcje tkanki kostnej
- Mechaniczna- stabilizacja, podpora
- Ochronna
- Metaboliczna- magazyn wielu jonów
Gdzie najczęściej występują złamania osteoporotyczne?
W elementach szkieletu bogatych w kość gąbczastą
Składowe kości
- Organiczne- osteocyty, osteoblasty, osteoklasty, macierz kostna- kolagen typ I, proteoglikany, białka niekolagenowe
- Nieorganiczne- 70%- hydroksyapatyty wapnia
Okresy metabolizmu tkanki kostnej
- Okres wzrostu- do 20 r.ż.
- Okres konsolidacji- do 35 r.ż.
- Okres inwolucji- po 40 r.ż.
Od czego zależy szczytowa masa kostna PBM?
Czynniki genetyczne
Aktywność fizyczna
Wapń w diecie
Obecność chorób przewlekłych
Czego następstwem jest zmniejszenie masy kostnej po menopauzie?
Niedobór estrogenu
Zmniejszone wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym
Jednostki przebudowy w kości zbitej i gąbczastej?
Kość zbita- osteon
Kość gąbczasta- zatoka erozyjna (zatoka Howshipa)
Ile trwa przeciętny cykl przebudowy kości u dorosłych?
100 dni
Które wskaźniki biochemiczne obrotu kostnego pojawiają się pierwsze?
Wskaźniki resorpcji kostnej
Co zaliczamy do wskaźników obrotu kostnego?
- Enzymy uwalniane podczas osteolizy- fosfataza kwaśna oporna na hamowanie winianem
- Enzymy uwalniane podczas osteosyntezy- fosfataza zasadowa
- Składniki białkowe macierzy kostnej syntezowane przez osteoblasty- osteokalcyna, prokolagen typu I
- Składniki białkowe macierzy uwalniane w czasie aktywności osteoklastów- hydroksylizyna, hydroksyprolina, jakieś gówna kolagenowe, zawartość wapnia w moczu
Najbardziej czułe i swoiste wskaźniki tworzenia kości
- Frakcja kostna fosfatazy zasadowej- bALP
- Osteokalcyna- BGP
- Osteonektyna
- N- i C- końcowy propeptyd prokolagenu typu I- PINP, PICP
Najczulsze wskaźniki resorpcji kostnej
- N- i C- końcowe usieciowane telopeptydy kolagenu typu I- NTX1, CTX1
- Fosfataza kwaśna oporna na hamowanie winianem- TRAP
- Katepsyna K
- Sialoproteina kostna- BSP
- Pirydynolina PYR i dezoksypirydynolina DPYR
Frakcja kostna fosfatazy zasadowej- bALP
- Wytwarzana przez osteoblasty
- Kształtowanie i mineralizacja osteoidu
- Zwiększona: menopauza, choroba Pageta, osteomalacja, osteodystrofia nerkowa, osteoporoza
- Wskaźnik skuteczności leków antyresorpcyjnych
Osteokalcyna- BGP
- Białko macierzy kostnej wytwarzane przez osteoblasty
- 3 reszty kwasu gamma-karboksyglutaminowego
- Wiązanie wapnia, powinowactwo do hydroksyapatytów
- Istotna rola w syntezie: witamina K
- Prawdopodobnie wspomaga mineralizację osteoidu, regulację obrotu kostnego, aktywację osteoklastów
- Najniższa wartość wczesnym popołudniem
Osteonektyna
- Wydzielana przez osteoblasty
- W tkance kostnej, zębinie, cemencie zęba
- Miejsca receptorowe wiążące kolagen i hydroksyapatyt
- Białko inicjujące proces mineralizacji
PINP, PICP
- Wskaźnik wczesnej fazy kościotworzenia
- Uwolnione z końca cząsteczki prokolagenu przed przekształceniem w kolagen
- Odzwierciedla liczbę cząstek kolagenu wbudowanych w tkankę kostną
- Nie jest swoisty dla kości
CTX1
- Produkt rozpadu kolagenu typu I
- Ujemna korelacja z ubytkiem masy kostnej u pacjentów z osteoporozą
NTX1
- Czuły marker resorpcji kostnej
- Oena zmian u kobiet po menopauzie, chorych leczonych bifosfonianami
TRAP
- Enzym uwalniany przez osteoklasty
- Swoisty wskaźnik
PYR, DPYR
- Obecne tylko w dojrzałych formach kolagenu I, II, III
- PYR- wydalanie przez nerki, najwyższe stężenie ranem
- PYR/DPYR= 3,5-1
Sialoproteina kostna- BSP
- Główny produkt aktywnych osteoblastów i odontoblastów
- Proces adhezji osteoblastów i osteoklastów do powierzchni resorpcyjnej, tworzenie hydroksyapatytów, osteoklastyczna liza kości
Katepsyna K
- Proteaza cysteinowa
- Pęcherzyki, ziarnistości, wakuole osteoklastów–> zatoka erozyjna