BÓL ISTNIENIA Flashcards

Thor

1
Q

Ból- integracja 3 systemów

A
  1. Układ czuciowo-dyskryminacyjny- siła, intensywność, czas i przestrzeń bólu
  2. Układ motywacyjno-efektywny- modyfikuje odruchy warunkowe, zachowania osobnicze- twór siatkowaty układu limbicznego i pnia mózgu
  3. System poznawczo-oceniający- wyuczone zachowania związane z bólem- nasilenie, modulacja itd.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ból anatomiczny

A

Charakter fizjologiczny lub patologiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ból fizjologiczny

A

Powierzchowny, drażnienie receptorów skóry, błon śluzowych, rogówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ból patologiczny

A

Przewlekłe drażnieniem przez mediatory bólowe (uszkodzone tkanki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ból głęboki

A

Charakter patologiczny

  1. Receptorowy- naczynia, układ kostno-stawowy, narządy
  2. Przewodowy- bezpośrednio na włókna nerwowe lub drogi przewodzenia: neuralgia, kauzalgia, ból korzeniowy, splotowy, fantomowy
  3. Ośrodkowy- organiczne i czynne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ból receptorowy

A
  1. Naczyniowy- mechano- chemoreceptory bólowe w przydance dużych naczyń, rozciąganie- ból pulsujący
  2. Układ kostno-stawowy- receptory bólowe okostnej, torebki stawowej
  3. Mięśniowe- receptory w mięśniach i powięziach przez gromadzące się metabolity w obciążeniu, zmęczeniu
  4. Narządowe- charakter kolkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ból przewodowy- neuralgia

A

Rwa- twarzowa (n. V), kulszowa, udowa, choroba Rotha (n. skórny boczny uda)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ból przewodowy- korzeniowy

A
  • Ucisk korzeni tylnych n. rdzeniowych przez wypadnięte j. miażdżyste, guz zewnątrzrdzeniowy
  • Nasila się przy kaszlu i ruchu promieniując
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ból przewodowy- splotowy

A
  • Ucisk na sploty nerwowe- nowotwory, zmiany zapalne w okolicy szyjnej, szczytu płuca, miednicy mniejszej
  • Najczęściej splot barkowy- guz Pancoasta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ból przewodowy- kauzalgia

A
  • Nerwoból z komponentą wegetatywną
  • Uraz dużych nerwów z włóknami współczulnymi
  • Powstawanie efapsy (synapsy czynnościowej) między włóknem czuciowym i współczulnym
  • Palące, piekące + zmiany dystroficzne (sinica, obrzęk)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ból przewodowy- fantomowy

A
  • Chorzy po amputacji kończyn

- Utrwalona pamięć przewlekłego bólu- łatwiejsze przewodzenie w rogu tylnym, większa pobudliwość neuronów kory czuciowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gdzie w mózgu znajdują się receptory bólowe?

A

W obrębie opon i naczyń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ból ośrodkowy- organiczny

A
  • Bóle wzgórzowe- uszkodzenie III nerwu czuciowego
  • Bóle korowe- uszkodzenie kory płata ciemieniowego (pola projekcyjne czucia)
  • Najczęstsza przyczyna: udar mózgu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ból ośrodkowy- czynnościowy

A
  • Może naśladować każdy organiczny
  • Związane ze strukturami mięśniowymi, charakter miejscowy i uogólniony
  • Często w depresji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cechy kliniczne bólu

A

Natężenie
Lokalizacja
Czas trwania
Jakość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zjawisko rzutowania

A
  1. Wspólne unerwienie segmentalne narządów i skóry
  2. Impulsacje czuciowe z otrzewnej narządowej ulegają konwergencji w rdzeniu z impulsami z powłok–>ból rzutowany na segment skóry nie nad narządem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czas trwania bólu

A
  1. Ból ostry <3 miesiące
  2. Ból przewlekły >3 miesiące
  3. Ból przetrwały- ból pomimo zagojenia tkanek uszkodzonych np. po zabiegach, fantomowy, ośrodkowy, neuralgie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Podział bólu ze względu na czas i natężenie

A
  1. Narastające np. nowotworowe
  2. Zwalniające np. napięciowe bóle głowy, choroby reumatycznej
  3. Ostre np. ból narządowy w zapaleniach i urazach
  4. Napadowe np. o charakterze kolki, rwy, dny moczanowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Typy nocyreceptorów

A
  1. Chemoreceptory
  2. Mechanoreceptory
  3. Termoreceptory >45 stopni C
  4. Polimodalne
20
Q

Gdzie znajdują się nocyreceptory?

A

Włókna zmielinizowane Adelta

Włókna niezmielinizowane C

21
Q

Nocyreceptory a receptory czuciowe- różnice

A
  1. Brak struktury anatomicznej- fragment błony komórkowej generujący potencjały pod wpływem bodźca
  2. Utrzymanie się impulsacji dośrodkowej po zaprzestaniu działania bodźca
  3. Nie dochodzi do spadku pobudliwości- wręcz się zwiększa
22
Q

Bodziec chemiczny aktywujący nocyreceptory

A
  • Wysokie stężenie K+
  • Serotonina
  • Bradykinina
  • Histamina

~Wrażliwość zwiększają prostaglandyny, leukotrieny, SP

23
Q

W których strefach kończą się włokna C i A?

A

Włókna C- strefa I istoty galaretowatej strefy II, III Rexeda
Włókna A- warstwy Iv, V, VI

24
Q

Bramka bólowa rdzenia- modulacja

A
  1. Pobudzenie grubych wł. somatosensorycznych Abeta–> zamknięcie bramki
  2. Stałe pobudzenie Adelta–> adaptacja włókien, otwieranie bramki kontrolnej, wrost bólu
  3. Dotyk i wibracja zapobiegają adaptacji
  4. CSN szlaki zstępujące–> zamykanie bramki
  5. Ból z deaferentacji (brak impulsacji z grubych włókien)–> rozlany, palący ból
25
Q

Antynocyreptywne układy mediatorów

A
  1. Opioidowy: istota szara okołowodociągowa–> j.m.sinawego, j.szwu
  2. Serotoninowy: j. szwu
  3. Noradrenergiczny: j.m. sinawego
26
Q

Ośrodkowy układ nocyrecepcji

A
  1. Płat ciemieniowy, boczne wzgórze: ponawczy aspekt bólu
  2. Przyśrodkowe wzgórze, podwzgórze, j. podkorowe, układ limbiczny, kora przedczołowa: motywacyjno-emocjonalny aspekt bólu
27
Q

Asymbolia

A

Uszkodzenie płata ciemieniowego

28
Q

Alodynia, hiperpatia

A

Uszkodzenie cz. bocznej wzgórza

29
Q

Ból przewlekły- podział

A
  1. Receptorowy- stawowy, nowotworowy, głowy, naczyniowy, trzewne
  2. Niereceptorowy- neuropatyczny, psychogenny
30
Q

Ból trzewny a powierzchniowy- różnice

A
  1. Przez stymulację tylko niektórych organów
  2. Zapalenie, niedokrwienie może być przyczyną
  3. Nie ma korelacji między uszkodzeniem a bólem
  4. Rozlany, słabo zlokalizowany
31
Q

Ból neuropatyczny

A
  1. Pierwotne uszkodzenie/dysfunkcja układu nerwowego
    (urazy, infekcje, zaburzenia metaboliczne) + zapalenie
  2. Samoistny/napadowy
  3. a. Neurogenny- trwałe/przejściowe uszkodzenie nerwu
    b. Z deaferentacji- uogólnione uszkodzenie ukł. nerwowego lub zanik przewodnictwa
    c. ośrodkowy- pierwotne uszkodzenie oun
  4. Charakterystyczna hiperalgezja, alodynia
  5. Rola mikrogleju (BDNF), makrogleju (aktywacja mikrogleju+ czynniki)
32
Q

Ból psychogenny

A
  1. O podłożu psychologicznym
    a) histeryczny, konwersyjny, hipochondryczny- rozlany, ciagły, zmienny
    b) związany z depresją- pulsujący, tępy, bywa symetryczny
    c) urojeniowy, halucynacyjny- zespoły psychotyczne, generalnie gdzie chcesz tam ból bo urojenia
33
Q

Alodynia

A

Ból wywołany przez bodziec fizjologiczny przy zmianach progu bólowego

34
Q

Analgezja

A

Zniesienie czucia bólu

35
Q

Anestezja

A

Zniesienie wszystkich rodzajów czucia w tym bólowego

36
Q

Hiperalgezja

A

Zwiększona wrażliwość na ból

37
Q

Hiperpatia

A

Ból w zespole objawów uszkodzenia wzgórza, rozlany ból obejmujący kończynę lub całą połowę ciała, wzrost progu bólowego, zniesienie czucia

38
Q

Objaw Mannkompfa-Rumpfa

A

Przyspieszenie akcji serca w odpowiedzi na ból

39
Q

Reakcja hormonalna na ból

A

Wzrost: GH, ACTH, endorfiny, aminy katecholowe, steroidy nadnerczowe

40
Q

Odruchowa dystrofia współczulna

A
  • Po bolesnym zdarzeniu i mamy aktywację włókien współczulnych
  • Ból + nadmierna potliwość, dermografizm, zmiany dystroficzne
  • Testy: scyntygrafia kości, RTG kończyn, dermografia
41
Q

Fibromialgia

A
  1. Przewlekła nadwrażliwość neuronów OUN
  2. Przewlekły, rozlany ból mięśniowo-szkieletowy
    Tkliwość uciskowa
42
Q

Bóle głowy- które nerwy czaszkowe, rdzeniowe

A

N. V, VII, IX, X

C2, C3

43
Q

Napięciowy ból głowy

A
  1. Przez wzrost napięcia emocjonalnego
  2. Zła regulacja autonomiczna
  3. Endorfiny, układ monoaminoergiczny
44
Q

Ból głowy Hortona

A
  1. Napadowy, bardzo silny ból, paląco-kłujący, pulsujący, jednostronny- gałka oczna, oczodół, skroń, policzek
  2. Objawy głównie wiosna/jesień
  3. Towarzyszy mu łzawienie, pocenie połowy twarzy, zespół Hornera, zaczerwienienie, wrażliwość na ucisk
45
Q

Ból głowy Hortona- patogeneza

A
  1. Rozszerzenie naczyń tętniczych szyi
  2. Patologia kłębka szyjnego
  3. Patologia podwzgórza
46
Q

Zespół szyjny górny

A
  1. Napadowy, tępy, świdrujący, kark, potylica–>do czoła, rzadziej ramion
  2. Gwałtowny ruch głowy wywołuje ból
  3. Mogą występować objawy wegetatywne
47
Q

Zespół szyjny górny- patogeneza

A
  1. Zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego
  2. Zaburzenia biomechaniki kręgosłupa szyjnego
  3. Czynnik naczyniowy
  4. Urazy kręgosłupa szyjnego
  5. Czynnik hormonalny (menopauza)