Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

JARÐFRÆÐI > Kafli 7 - veðrun og rof > Flashcards

Kafli 7 - veðrun og rof Flashcards

1
Q

Hvað er veðrun ?

A

Þegar berg molnar eða grotnar á staðnum, þ.e. á eða nálægt yfirborði jarðar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvaða þrír hlutir eru háðir hraða veðrunar ?

A

Loftslagi
Sýrustigi vatns
Samsetningu bergs

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Veðrast bergtegundir jafn hratt ?

A

Nei, þær veðrast mishratt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Dæmi um hraða veðrum

A

Grágrýtið í Alþingishúsinu

Það er kalksteinn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hverjar eru algengustu veðrunarnar ?

A

Efnaveðrun

Frostveðrun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Aðrar veðranir ? ( 3 )

A

Hitabrigðaveðrun
Veðrun vegna þrýstingabreytinga
Veðrun af völdum lífvera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvað er efnaveðrun ?

A

Grotnun bergs vegna uppleystra efna í regn- eða grunnvatni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað er nauðsynlegt fyrir efnaveðrun ?

A

Hiti

Raki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Í hvernig loftslagi er mikil efnaveðrun ?

A

Heitttempruðu- og hitabeltisloftslagi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvernig myndast kars landslag ?

A

Kalksteinn leysist upp og myndar hella. Yfirborð fellur niður og mynda niðurföll ( holur í jörðinni, stundum dalir ). Ef hellarnir tæmast af vatni myndast oft dropasteinar úr kalki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Af hverju gerist frostveðrun ?

A

Vegna frosts

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hver er afkastamesta veðrunin á Íslandi ?

A

Frostveðrun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hverjar eru forsendur frostveðrunar ?

A

Raki
Hitasveiflur í kringum frostmark
Gropið berg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Um hvað mörg prósent þenst vatn ef það er frosið ?

A

9 %

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvernig er frostveðrun ?

A

Vatn fer ofan í berg. Það frosnar svo oft sem gerir það að verkum að það þenst út. Það myndast svo oft þrýstingur á bergið að það molnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Við hvað myndast steinar ?

A

Við frostveðrun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Við hvað myndast grjóthrun ?

A

Frostþenslu eða sólsprengingar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvað er grjóthrun ?

A

Grjót hrynur niður hlíðar fjalla og myndar skriður

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Dæmi um grjóthrun

A

Ingólfsfjall

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvað er rof ?

A

Brottflutningur bergmylsnu af veðrunarstað

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hver eru roföflin ?

A 
Fallvötn
Jöklar
Vindar
Þyngdarkrafturinn
Hafið
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvað gera roföflin ?

A

Roföfl flytja efni niður á láglendi eða í sjó fram

23
Q

Hvað gerist við bergið þegar þau eru flutt með roföflunum ?

A

Þau veðrast bergið meira, grotnar og molnar og sverfur það berg sem á vegi þeirra verður

24
Q

Hvað gerir vindur ?

A

Færir sand

25
Q

Hvar er vindur virkar ?

A

Á þurru gróðurvana landi

26
Q

Hvar vinnur vindur lítið ?

A

Á faster klöpp eða grónu landi

27
Q

Hvar er landsmótun vinds áberandi ?

A

Í eyðimörkum

28
Q

Hversu hátt þyrlast fínasta efnið ( silt og leir ) við flutning sets ?

A

Nokkurra km hæð

29
Q

Hversu hátt þyrlast stærstu kornin við flutning sets ?

A

Skoppa við yfirborið og hrinda öðrum kornum af stað ef þau lenda á þeim

30
Q

Hvað gerist þegar vindhraði tvöfaldast ?

A

30 - faldast magn af bergmylsnu

31
Q

Hvað gerist fyrir sand þegar hann ferðast mikið ?

A

Hann slýpast

32
Q

Eru sandöldur / hólar á Íslandi ?

A

Já en þeir eru litlir

33
Q

Hvað eru sandöldur háar í Kína ?

34
Q

Hvað eru sandöldur oftast háar ?

35
Q

Hvernig myndast sandöldur ?

A

Vindur skefur setinu upp í hóla eða öldur

36
Q

Hvað eru forsendur þess að sandöldur geta myndast ?

A

Myndast á hörðu undirlagi þar sem :
Vindur úr einni ríkjandi átt
Hindrun
Fínkorna set ( aðallega sandur eða silt ) er til staðar

37
Q

Hver eru einkenni vindborins sets ?

A

Víxlaga lagskipt
Fínkornótt
Vel aðgreint

38
Q

Hvernig jarðvegur er íslenskur jarðvegur ?

A

Fokjarðvegur

39
Q

Úr hverju er íslenskur jarðvegur ?

A

Ösku
Vikri
Bergmylsnu

40
Q

Hvað gerðist eftir landnám ( jarðvegur ) ?

A

Hröð jarðvegsþykknun

41
Q

Úr hverju má reikna jarðvegsþykknun ?

A

Mýrum

Rofabörðum

42
Q

Hvernig er jarðvegsþykknun mæld ?

A

Notuð öskulög og mæld jarðvegsþykknun á milli laganna

43
Q

Hversu mikið var gróið við landnám ?

44
Q

Hversu mikið var gróið 3.000 - 4.000 ?

45
Q

Hversu mikið er gróið í dag ?

46
Q

Hversu mikið var skógi vaxið 3.000 - 4.000 ?

A

1/2 ( 35 % )

47
Q

Hversu mikið var skógi vaxið við landnám ?

A

1 / 2 ( 20 % )

48
Q

Hversu mikið er skógi vaxið í dag ?

49
Q

Hverjar eru helstu ástæður uppblásturs ?

A

Loftslag kólnaði fyrir 2500 árum
Eftir landnám var ágengur manna og dýra
Öskugos, jökulhlaup og árrof

50
Q

Hver er afleðing uppblásturs ?

A

Ef gróður eyðist á vatn auðveldara með að fara ofan í jarðveginn þar sem engar rætur binda hann saman.

51
Q

Hvað eru rofabörð ?

A

Stórar torfur. Jarðlögin í kring hafa veðrast burt

52
Q

Við hvað myndast rofabörð ?

A

Uppblástur

53
Q

Dæmi um rofabörð ?

A

Rofabarð í Skaftafelli

JARÐFRÆÐI (12 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions