Jesper Juul - Twoje kompetentne dziecko Flashcards
Flashcard 1
Dlaczego tak ważne jest, by nauczyć dzieci języka, który pozwoli im rozumieć i wyrażać swoje uczucia i doświadczenia? Wszystkie konflikty pomiędzy ludźmi, którzy coś dla siebie znaczą, można rozwiązać, korzystając z tego właśnie języka osobistego. Jeśli nie potrafimy wyrazić własnych odczuć, stajemy się niepewni tego, kim jesteśmy, a innym trudno jest ustalić, jakie łączą nas z nimi relacje. Aby przyjąć odpowiedzialność za swoje życie i relacje z innymi ludźmi, nie ucinając ani nie komplikując tych relacji, musimy posługiwać się językiem osobistym. Przez język osobisty rozumiem język, w którym wyrażamy nasze uczucia, reakcje, potrzeby i stawiamy własne granice. Język osobisty jest pierwszym językiem, którym dziecko zaczyna mówić, niezależnie od tego, czy jego rodzice go używają. Podstawami języka osobistego są zwroty: Chcę. Nie chcę. Lubię. Nie lubię. Zrobię. Nie zrobię. Oto trzy przykłady krótkich dialogów, które pozwolą zrozumieć, co to jest język osobisty. Dziecko: Nie chcę iść teraz spać. Rodzic traktujący dziecko z szacunkiem: Chcę, żebyś teraz poszedł spać. Rodzic nieokazujący szacunku: Bądź grzecznym chłopcem i rób, co każę. Lub: Dosyć tego! Masz pójść spać, kiedy każę, bez dyskusji! Dziecko: Nie lubię cebuli. Rodzic traktujący dziecko z szacunkiem: No proszę! A ja lubię cebulę. Myślę, że powinieneś spróbować. Rodzic nieokazujący szacunku: Nie bądź niemądry! Zazwyczaj smakuje ci cebula. Lub: Przestań tak grymasić! Jedz to, co masz na talerzu, jak my wszyscy! Dziecko: Chcę pobawić się na twoim komputerze. Rodzic traktujący dziecko z szacunkiem: Nie chcę, żebyś bawił się na moim komputerze. Rodzic nieokazujący szacunku: Dlaczego zawsze musisz być taki irytujący? Język osobisty jest nieoceniony, jeśli chodzi o ratowanie relacji nie tylko z dziećmi, ale także ze współmałżonkiem, rodzicami, kolegami z pracy, przełożonymi – i z samym sobą.
Flashcard 2
Poważne traktowanie drugiego człowieka wymaga, abyśmy: Uznali jego prawo do własnych potrzeb, pragnień, doświadczeń, uczuć oraz prawo do ich wyrażania, które posiada. Patrzyli na jego potrzeby z jego punktu widzenia. Kierowali na niego uwagę, aby go poznać, nie podważając przy tym jego osoby ani pragnień. Reagowali na jego działania ze zrozumieniem, jednocześnie nie marginalizując własnego stanowiska. Rozważmy rozmowę z dzieckiem w dwóch wersjach: z rodzicem, który traktuje je z szacunkiem, i rodzicem, który odnosi się do niego lekceważąco. Dziecko: Tato, zimno mi! Rodzic traktujący dziecko z szacunkiem: Naprawdę? Mnie nie jest zimno… No to poszukajmy ci czegoś do ubrania. Rodzic nieokazujący szacunku: Nie bądź niemądry. Wcale nie jest zimno. Popatrz na mnie. Mam na sobie tylko koszulkę, tak jak ty. Dziecko: Mamo, nie podoba mi się nasza nowa nauczycielka od angielskiego. Rodzic traktujący dziecko z szacunkiem: Tak…? To mnie dziwi. Mnie wydaje się bardzo miła… A co ci się w niej nie podoba? Rodzic nieokazujący szacunku: O co znowu chodzi? Przypuszczam, że domaga się, żebyś oddawał wypracowania na czas. Dziecko: Mamo, pamiętasz, mówiłam ci o tej imprezie w sobotę. Pomyślałam, że może założę tę zieloną bluzkę. Myślisz, że mogę w niej iść? Rodzic traktujący dziecko z szacunkiem: Ładnie ci w tej zielonej, ale ja wolę cię w białej. Rodzic nieokazujący szacunku: Nie sądzisz, że przesadzasz z tym strojeniem się? Masz tyle ładnych ubrań, że naprawdę nie ma większego znaczenia, co założysz. Wypowiedzi rodziców nieokazujących dziecku szacunku mają dwie cechy wspólne: lekceważą uczucia dziecka oraz skupiają się na pouczaniu. W rezultacie ich przekaz jest następujący:,,Twoje odczucia są niewłaściwe. Lepiej byłoby dla ciebie, gdybyś czuł i doświadczał tak, jak ja”.
