JAL HC 11 Flashcards
argumentatieschema’s
tonen voedingsbodem van argument aan
juridische argumentatieschema’s
talrijke soorten feiten en omstandigheden als voedingsbodem
juridisch argumenteren =
geïnstrumentaliseerd interpreteren
–> gebruik maken van interpretatie om stelling te onderbouwen
=> interpretatie, de manier waarop we bepaalde regels lezen, gebruiken als element in argumentatie als jurist
Interpreteren
op basis van binnenkomende informatie tot een bepaalde betekenis komen
–> van tekst van regel naar inhoudelijke betekenis
–> van formele rechtsregel naar inhoudelijke rechtsnorm
= de weg die je aflegt om vast te stellen wat de inhoudelijke rechtsnorm is
A op basis van gezag
Verzamelterm voor o.a. traditie, natuur der dingen of deskundigheid
Traditie (of gewoonte)
gezag van het verleden
Argument op basis van historische evolutie
Regel is formeel dezelfde, maar na aantal jaren totaal anders toegepast, dan rekening houden met gewijzigde toepassing
Gelijkenis traditie en historische evolutie
Nadruk op effectieve gebruik in de praktijk
Verschil traditie en historische evolutie
Enkel bij HE mogelijk om formele regel bij de tijd te houden
–> bij traditie kijkt men naar formele regel en naar praktijk zoals ze in het verleden was
–> bij HE gaat men een laag toevoegen, kijken naar wat ontertussen, tot op dag van vandaag nog altijd is gebruikt
=> evolutie na de formele regel (manier waarop geëvolueerd) ook in argument opnemen; wijze waarop men in de praktijk zijn gaan interpreteren
A op basis van de aard der dingen
verwijzen naar de aard van een bepaald feit, naar de intrinsieke samengesteldheid van een zaak en eigenschappen om daar normatieve gevolgen aan te koppelen
Oppassen voor drogreden bij aard der dingen
Is/ought-drogreden, verwijs liever naar bevoordeeld nefaste gevolgen dan naar de aard der dingen
Vb. levend dier is niet vatbaar voor verdeling
Overtuigingskracht traditie
Rechtszekerheid, continuïteit en voorspelbaarheid
–> rekenen op het feit dat dingen die in verleden goedgekeurd werken, dat die ook een houvast zijn voor de toekomst
Overtuigingskracht deskundigheid
Efficiëntie
–> tijd, energie en middelen zijn beperkt
=> iemand die er heel goed over heeft nagedacht en zinnige dingen over zegt = efficiënt, verwijzen naar iemand die er veel van weet
Gebruikelijke betekenis
betekenis die de mens op de straat eraan zou hechten (manier waarop ruime groep taalgebruikers betekenis begrijpt) = betekenis naar spraakgebruik/grammaticale interpretatie
ESSENTIE JURIDISCHE ARGUMENTATIESCHEMA’S
Wie argumenteert, maakt gebruik van een bepaalde interpretatie om de te verdedigen stelling te onderbouwen. Op die manier wordt ‘interpretatie’ ingezet als instrument, dus als een middel om een doel te bereiken.
Juristen en betekenisregels
Juristen maken doorgaans gretig gebruik van de wijze waarop een tekst geformuleerd is om er argumenten aan te ontlenen. Vaak zullen ze aanvoeren dat de gebruikelijke betekenis van een bepaald woord of een bepaalde woordgroep de (enige) juiste betekenis is en dat daardoor de tekst om een bepaalde manier moet worden begrepen.
Technische betekenis
Soms niet gebruikelijke betekenis gebruiken bij regels over vakgebieden en vakterminologie
Nut betekenisregels
Woorden zijn eerste aanknopingspunt naar inhoud tekst
Beperking betekenisregels
Zijn niet perfect, soms op zo’n manier gebruikt dat ze niet aansluiten bij dagelijks gebruik. Soms ook enorm vaak. Meerwaarde betekenisregel verminder naarmate de rechtsregel oud is en de taalkundige conventies van die tijd voorbijgestreefd zijn.
Rechtsregels
Formuleerbaar als VU want altijd algemene regels, nooit absoluut.
Juridische context
objectieve recht
rechtssysteem
zeker mate van samenhang en hiërarchie
systematisch argument
argument ontlenen aan verband tussen de te interpreteren rechtsregel en andere relevante elementen van het rechtssysteem
veronderstelling over regelgever
redeneert logisch-rationeel
contextuele harmonisatie
Betekenis rechtsregel niet zozeer afleiden uit algemene regel, maar uit de algemene systematiek die de rechtsregel omringt. Interpreteren in het licht van andere bepalingen in bv. diezelfde wet. Je houdt rekening met de context waarin die rechtsregel zich bevindt en je streeft ernaar een harmonieuze samenhang te bereiken met andere elementen in die wet.
Formele samenhang
Indeling van wetten (in boeken, titels) als argument
Vb. kassierster, koop
Inhoudelijke samenhang
Betekenis van term bepalen in licht van betekenis andere regels.
= samen lezen met andere beginsels
Conceptuele consistentie
Binnen een rechtstak best steeds zelfde betekenis aan term geven
–> binnen andere rechtstakken andere invulling mogelijk
Systematische consistentie
Gelijke gevallen gelijk behandelen
–> argumenten hebben tot doel de consistentie van het systeem te bewaren
=> argumenten op basis van gelijkenis en verschillen
Wetsanalogie
Regeling van één enkele rechtsregel staat centraal. Vanwege een beargumenteerde gelijkenis pas je die regeling naar analogie toe op rechtsfeiten die door een interpretatie naar spraakgebruik niet rechtstreeks onder die regeling vallen
Rechtsanalogie
Focussen op de regeling van meerdere rechtsregels. Omdat je kijkt naar een ‘geheel van’ rechtsregels, spreekt men ook wel van een geheelanalogie. Door middel van een inductieve redenering ga je uit een aantal rechtsregels een algemene gedachten inferere,/ Die algemene gedachte, die dienst doet als een algemeen rechtsbeginsel, kan je vervolgens toepassen op rechtsfeiten die volgens interpretatie naar spraakgebruik niet vallen onder één specifieke rechtsregels waarop je je geheelanalogie hebt gebaseerd.
precedentenwerking
Eerdere rechterlijke uitspraak is (minstens) gezaghebbend voor latere rechter die over soortgelijk geval moeten oordelen.
Beroep op coherentie van het systeem
Hogere eisen aan rechtsregels dan louter consistentie
