Introductie hoofdstuk Flashcards
3 redenen waarom het leren van de geschiedenis van de psychologie relevant is:
- afstand te nemen van de zaken die in beoefening van de psychologie centraal staan, zoals data, methoden, experimenten en theorie, en je af te vragen door welke (vaak toevallige) historische omstandigheden die tot stand zijn gekomen.
- om psychologische verworvenheden uit het verleden in hun context te zien. Praktijken als magnetiseren en hypnose zijn vanuit hedendaags standpunt wat ridicuul, maar waren in de achttiende en negentiende eeuw plausibele methoden. Fancher en Rutherford merken op dat in de toekomst mogelijk net zo zal worden gegniffeld om methoden die wij nu als degelijk beschouwen.
- reflexiviteit, de manier(en) waarop wij als mens naar onze ‘menselijke natuur’ kijken. Die visie op onszelf is nogal eens gewijzigd in de loop van de geschiedenis, en de geschiedenis van zulke veranderende inzichten is op zichzelf al leerzaam.
Historiografie:
verzamelterm voor de theorie, geschiedenis, methoden en aannames voor het schrijven van geschiedenis.
Internalisme vs externalisme:
Internalisme is de strikt disciplinegerichte benadering, waarbij alleen aandacht is voor historische ontwikkelingen binnen het vakgebied. Externalisme is de benadering waarbij de aandacht vooral uitgaat naar externe factoren die de ontwikkelingen in een vakgebied hebben beïnvloed. Bijv. culturele ontwikkelingen
Great Man benadering vs Zeitgeist benadering:
De ‘Great Man approach’ is geschiedschrijving die is gebaseerd op grote namen en het buitenlaten van externe factoren, bij de ‘Zeitgeist approach’ zijn de omstandigheden van een bepaalde tijd maatgevend.
In het boek wordt Great Man vooral vermeden omdat ze rijke context willen geven.
Presentisme vs historicisme
en sophisticated presentisme
Presentisme bekijkt de geschiedenis door een hedendaagse bril en ziet het nu als de situatie die het beste is, terwijl historicisme probeert het verleden te reconstrueren en daar recht aan wil doen. Een compromisbenadering heet sophisticated presentism, dat zowel heden als verleden recht doet.
New history of psychology / critical history of psychology
Laurel Furumoto
Reflecteren van de diversiteit van de geschiedenis van de geschiedenis. Meer contextueel.
Meer inclusiviteit van historische figuren en de invloed van ras en geslacht.
Origin myth process:
Franz Samelson
Oude manier van beschrijven geschiedenis van de pscyhologie, waarin ontdekking na ontdekking wordt beschreven, met weinig nadruk op de complexiteit, rommeligheid en controversie die tijdens het onderzoeken tot stand is gekomen. In nieuwe geschiedenis dit vermijden
continuiteit vs discontinuiteit debat:
bijv. IQ is contstant gebleven
Emotie en persoonlijkheid onderzoek is laatste tijd vooral veranderd
Welke criteria hebben Fancher en Rutherford gebruikt bij hun keuze voor de pioniers die in het boek zijn opgenomen?
Een ‘personalistisch-contextuele’ benadering waarbij we aan de hand van het werk en vooral het leven van pioniers kunnen zien hoe de centrale thema’s van de psychologie zich hebben ontwikkeld. De historische context heeft altijd een grote rol gespeeld, zo wordt duidelijk.
3 criteria voor hun keuze van pioniers:
- iedere pionier moet door zijn of haar werk en gedachtegoed evident belangrijk zijn geweest voor de ontwikkeling van de psychologie.
- genoeg biografische informatie voorhanden zijn over iedere pionier.
- de pioniers moesten samen een goede afspiegeling vormen van de geschiedenis, van de antieke tijd tot de psychologie van nu.
Naast het hanteren van deze drie criteria maken de auteurs de keuze om meer aandacht te willen besteden aan de rol van vrouwen (en het denken over vrouwen) in de geschiedenis van de psychologie.
indigenization
het proces waarbij lokale of nationale contexten de ontwikkeling van psychologie beïnvloeden, inclusief hoe ideeën ergens anders vandaan gehaald zijn en veranderd zijn naar de lokale omstandigheden.
In het boek worden hoe verschillende onderwerpen op andere plekken zich voordoen, bijv. intelligentie. Maar vooral focus op westerse psychologie, die ook vorm is van indigenization psychologie.
