Inleidende begrippen tot de praktijk

Question 1

algemeen neurologie & geriatrie

Answer 1

1. vergrijzing
   - effect op elke discipline kine buiten pediatrie
   - hogere & specifiekere zorgvraag
   - preventievormen vanaf 50j = zolang mogelijk uit rusthuid
2. neuro ≈ geriatrie
   - factueel = patiënten populatie
   - inhoudelijk = therapie
   - conceptueel = manier van benadering

Question 2

factuele & inhoudelijke gelijkenissen neuro & geriatrie

Answer 2

1. factueel
   - zelfde pathofysiologie = zelfde populatie groep
   - CVA ≈conditie bloedvaten
   - letsel ≈ veroudering van bloedvaten
2. inhoudelijk = revalidatie
   - cardiovasculair
   - respiratoir
   - obesitas & diabetes

Question 3

conceptuele gelijkenis neuro & geriatire

Answer 3

1. 2 gezichten
   - to cure = zo snel mogelijk herstellen naar voorheen
   - to care = terug aanvaardbaar & maximaal revalideren
   - door structurele voorwaarden niet meer voldaan = niet meer mogelijk
   –> komt veel vaker voor bij neuro & geriatrie
2. algemeen prestige ladder van pathologie
   - liever hebben als zorgverlener
   - terughoudend naar chronische aandoeningen
3. kenmerken
   - abrupte pathologie
   - lagere ernst van problematiek
   - kort tijdsbeeld
   - jongere paitenten
   - mooi gekoppeld aan diagnose
   - recept voor behandelingswijze
   - to cure = volledig geneesbaar door therapie

Question 4

empirische cyclus van klinisch redeneren

Answer 4

1. probleem bepaling
2. behandeldoel
3. klinische gegevens
4. probleem analyse
5. verklaringshypothese
6. interventiehypothese
7. behandelplan + uitvoering
8. evaluatie + bijsturing

Question 5

probleembepaling & behandeldoel

Answer 5

1. probleem bepaling
   - vaak kijken enkel op stoornisniveau
   - bij neuro fragmentatie voorkomen & meer kijken activiteiten
   - altijd luisteren naar patiënt = niet alleen hulpvraag maar problemen in context
   –> vb: wel kunnen stappen maar durft/kan hij dit ook functioneel
2. behandeldoel
   - altijd in functie van hulpvraag werken
   - stoornissen ≠ probleem van patiënt
   - haalbaarheid = transparant zijn naar patiënt toe
   - zo fijn mogelijk definiëren = wat wilt patient combineren met wat is haalbaar
3. types doelen
   - teamdoelen = algemeen & over verschillende discipines vb: naar huis gaan
   - discipline gebonden doel = meer specifiek
   - lange termijn & korte termijn
   - hoofd & subdoelen voor het hoofddoel

Question 6

opstellen van doelen

Answer 6

1. SMART
   - specifiek
   - meetbaar
   - acceptabel
   - relevant
   - tijdsgebonden
2. RUMBA = zelfde inhoud
   - relevant
   - understandable (relevant)
   - meetbaar
   - behavioral (specifiek)
   - attainable (acceptabel)
3. tijdsgebondenheid
   - zo snel mogelijk functie herstel
   - patiënten vragen altijd naar tijd voordat…
   - accurate prognose geven + disclaimer over mogelijke veranderingen
   –> patiënten houden zich aan deze datum

Question 7

klinische gegevens

Answer 7

1. klinische gegevens
   - anamnese & heteroanamnese = partner kan heel andere beperkingen ervaren
   –> geven beperkingen die medische beeldvormingen & vragenlijsten niet kunnen ontdekken
   - medische voorgeschiedenis
   - pre-existent functioneren = voor letsel
2. onderzoek
   - KNO
   - observatie van activiteiten = context specifiek
   - bevraging van participatie

Question 8

3 staps evaluatie na onderzoek

Answer 8

1. probleemanalyze
   - terugstappen van patiënt & evalueren
   - verband leggen tussen probleem, doel & gegeverns
   - interferentie & adding-up van verschillende stoorissen op dezelfde activiteit
2. verklaringshypothese
   - causaliseren van verbanden
   - hypothese is plausibel, verdedigbaar & verwerpbaar
   - hypothese = mogelijkheid van verkeerd zijn bestaat steeds
3. intervenstie hypothese
   - opstellen van 1 of meerdere
   - meestal in als… dan… formaat
   - aanpaksuggestie volgend op verklaring
   - realistisch blijven

Question 9

algemeen therapie

Answer 9

1. geen basis voor fundamentalisme/extremisme
   - geen all round behandeling
   - principes moeten niet te strak gevolgd orden
   - geen behandeling die de beste voor alle patiënten is
   - op voorhand vaststellen welke meetinstrumenten voor opvolging gaan gebruikt worden
2. rugzakprincipe
   - alle aspecten van patiënt bepalen therapie
   - ook rugzak van therapeut = meer verschillende vormen kennen is meer geindivialiseerd kunnen werken
3. repetoireprincipe
   - meerdere therapeuten
   - elke eigen discipline
   - 1 therapeut kan alleen niet veel doen = afhangen van interdisicplanair werken voor volledige revaldiatie

Question 10

driehoekswerking therapie

Answer 10

1. patiënt & proxi’s
   - motivatie
   - arousal & aandacht
   - emotie & cognitie
   - bewuste inzet & rotuine
2. therapeut & team
   - taal
   - stimulatie
   - meting & foutendetectie
3. oefenprogramma = modaliteiten
4. allemaal binnen omgeving

Question 11

vertrouwen & geduld

Answer 11

1. vertrouwen = noodzaak
   - langzaam opbouwen
   - oppassen voor onafhankelijkheid = ook kunnen functioneren zonder kine in de buurt
   - kine wordt beweegmoment waarbuiten niet meer geoefend wordt
2. geduld
   - erg lange termijn
   - vaak naasten verliezen
   –> patiënt voelt zich allen
   - kettingreactie voorkomen door familie te betrekken

Question 12

motivatie

Answer 12

1. algemeen
   - noodzakelijk om revalidatie potentieel te vervullen
   - geen garantie op herstel
2. arche zenuwstelsel = oudste
   - spinaal HS
   - koud = maakt niet uit op welke manier
   - arousal = willen uit basic intinct
   - letsel = vegetatieve toestand met sondes want geen gevoel van honger of dorst
3. paleo
   - middelhersenen & limbisch systeem = mediaal-frotnaal
   - warm = voorkeur
   - emotie = willen met dimensie
   –> dorst niet gewoon water willen maar cola
   - letsel = kan oefening uitvoeren maar heeft geen betekenis = abulie/willoosheid
4. neo = nieuwste/humane
   - cortex
   - humaan = trek
   - cognitie = willen met denken
   - letsel = vaak mee werken = zonder denkprocessen

Question 13

emotie bij therapie

Answer 13

1. drive voor handeling
   - basale emotie
   - oefening beter indien leuk/aantrekkelijk
   - klein beetje competitie
   - kleine beloning achteraf
   - patiënt moet tevreden zijn over succeservaring oefening
   –> niet door appreciatie therapeut
2. hiërachrische niveaus
   - wegvallen van hogere wilsniveaus
   - oefening niet lukken indien op vraag
   - spontaan wel
   - gebruik van interne mentale/emotionele strategieën

Question 14

arousal

Answer 14

1. algemeen
   - met schommelingen = zal nooit continu zijn
   - grotere schommelingen bij hersenbeschadiging
   - stoornissen kunnen jaren later optreden door daling in bewustzijn
2. revalidatie
   - hoeveel arousal voor training = erg afhankelijk van type taak
   - andere types taken ook afh van persoon
   - welke factoren hebben impact per persoon
   - weten voor maximaliseren revaldiatie

Question 15

types arousal bij taken

Answer 15

1. A hyperbool curve
   - frisser = hogere perstatie
   - op bepaald moment ook ‘te fris’
   - voor taken waar bepaalde focus voor nodig is
2. B lage drempel
   - weinig arousal is genoeg & zal geen invloed hebben op prestatie
   - automatische gedragingen vb: stappen
3. C rechtlijnig verband = meestal dit voor patiënt
   - meer arousal = betere prestatie
   - nieuwe & complexe taken

Question 16

aandacht

Answer 16

1. algemeen
   - altijd op een of andere manier gestoord
   - aandacht kan er zijn maar is vaak niet op beweging
   - is onmisbaar voor leren
   - vergroten van prestatie & efficiëntie
2. therapie
   - belang van keuze omgeving
   - sturen van aandacht als therapeut
   - indien aandachtsbereik tekort = handeling splitsen
   –> moeten zelf nog betekenis hebben

Question 17

cognitie

Answer 17

1. belang van cognitie
   - basis voor motivatie
   - inzicht waarom oefeningen nut hebben
   - ontbreekt bij noso-agnosie = geen inzicht in stoornis
2. taalgebruik
   - opdrachten eenvoudig formuleren
   - geen ingewikkelde opdrachten vb: arm horizontaal
   - bij afasie = emotionele taal minder gestoord dan cognitieve
3. metale inspanning
   - bij nieuw aangeleerde activiteiten
   - hoge mentale energie verbruik voor eenvoudige activiteit
   - trainen door mentaal oefenen

Question 18

automatisering

Answer 18

1. algemeen
   - verplaatsing van neo naar paleo
   - testen/trainen met dubbeltaken
2. kenmerken automatisering
   - minder & andere hersenactiviteit = minder mentale inspanning
   - sneller & vloeiendere bewegingen
   - minder gevoelig voor hersenbeschadiging
   - sneller & beter herstel
3. therapie
   - vaardigheidsanamnese = welke routinevaardigheden beheersde de patient
   - sneller/trager naar compensaties overstappen
   - mogelijk door teveel/telang compensaties te gebruiken = learned disuse van routine vaardigheid

Question 19

dubbeltaken bij automatisering

Answer 19

1. diagnostisch
   - kijken hoe goed vaardigheid geleerd is
   - babbelen met patiënt tijdens uitvoering
2. training
   - initiëel leren = niks door valrisico
   - volle aandacht met handeling & waar naartoe
   - progressie in hoeveelheid babellen
   - monoloog -> ja/nee -> normaal gesprek
   - ook gebruiken om automatisatie af te dwiningen indien te lang duurt
3. eindresultaat
   - nooit echt geautomatiseerd zelf bij normale mensen
   - altijd enige mate van corticale supervisie
   - automatisatie moet voldoende zijn

Question 20

rol van taal

Answer 20

1. bepalen welke taal gestoord is
2. gebruik van taal
   - instructie
   - uitlokkende factor = doe maar
   - ondersteuning van handeling vb: cues
   - feedback
   - schriftelijk = stappenplan
3. instructies bij specifieke pathologiën
   - Broca = normale uitleg maar informatie via ja/nee-vragen krijgen
   - Wernicke = visuele demonstratie of passief bewegen
   - visuele stoornissen = mondelinge instructies <=> auditieve stoornissen
   - sensiebel = visuele demonstratie & geen passief bewegen
   - linkszijdig neglect = van rechts benaderen

Question 21

verbale zelfsturing

Answer 21

1. begin
   - sturing door therapeut
   - instructie, handeling, feedback
   - bij problemen vragen stellen vb: wat heb je nodig om jezelf te wassen
2. vervolg
   - door patiënt luidop of in hoofd
   - ook voor cues, stappenplannen, …
   - links = verbaal aangedaan -> geen woorden maar daden
   - recht = non verbaal aangedaan -> geen daden maar woorden = vooral hier toepassen
3. effecten
   - verhoogde arousal & gerichte aandacht
   - verminderde afleiding
   - verhogen van besef/inzicht in problemen
4. voorwaarden
   - intacte taalfunctie
   - patiënt begrijpt methode & is gemotiveert om deze te gebruiken

Question 22

4-assen van sterktes & zwaktes

Answer 22

= zwakte x compensatie

1. links-rechts
   - letsel <=> intact
   - parese
   - hemianopsie
2. verbaal-non-verbaal
   - gelijkaardig aan links-rechts
   - links = verbaal
   - rechts = non-verbaal
   - extra opdeling door belang
   - talk him through the task
3. voor-achter
   - motoriek-sensoriek
   - taal expressie-taalbegrip
4. trias
   - temporaal = akoestisch
   - occipitaal = visueel
   - pariëtaal = sensibel

Question 23

meting & foutendetectie

Answer 23

1. meting
   - zoveel mogelijk gebruiken
   - assessment based practice = nagaan of therapie effect heeft
   - vooruitgang tonen aan patiënt voor motivatie
   - vooral voor kleine vooruitgangen
2. foutendetectie
   - kunnen zien waarom iets misloopt
   - kunnen aanwijzen aan patiënt wat specifiek misloopt
   - aanpassen door feedback of speciale oefeningen
3. foutloos leren
   - taakvereenvoudiging
   - trage progressie
   - meerder keren per dag & elke dag
   - vaardigheid inslijpen
   - vooral voor noso-agnosie

Question 24

stimulatie van patiënt

Answer 24

1. facilitatie technieken
   - wrijven & krachtige massage
   - koude of ijsapplicatie
   - borstelen
   - auditief = akoestisch & muziek therapie
   - visueel = demo & video
2. effecten
   - facilitatie van motoneuronen = meer effect van commando
   - ontwaken van hersengebieden = opheffen diaschisis
   - verhogen van arousal
3. visuele stimulatie
   - demonsteren van bepaalde bewegingen = spiegelneuronen
   - cues

Question 25

sensorische manipulatie

Answer 25

1. afsluiten van sensorisch kanaal
   - forced-use principe = andere sensorische kringen gebruiken
   - training van deels gestoord systeem = learned disuse tegengaan
   - training van compenserende sensorische kringen
2. ook informatie die we anders niet hebben
   - EMG & EEG
   - huidweerstand & hartslag
3. gestoorde sensoriek
   - bloodvoets wandelen
   - akoustisch aan zolen

Question 26

spiegel van Ramachandran

Answer 26

1. algemeen
   - bij parese
   - beweging van niet-aangetaste doet denken dat aangestaste beweegt
2. installatie van foutief schema
   - arm met neurogeen letsel
   - zenuw impulsen sturen voor beweging naar arm + sensoriek = feedforward
   - beweging gebeurd niet
   - schema in sensoriek is gestoord
3. gevolgd door amputatie
   - doordat niet functionele arm vaak koud & pijnlijk is
   - gestoord shema blijft aanwezig
   - wordt deels overgenomen door andere regio maar niet volledig
   - overblijven = fantoom pijn
   - correctie met spiegel = overschrijven
4. vooraarden
   - inzicht in concept
   - voordeel bij enige restfunctie
   - zo realistisch mogelijk = ringen, horloge, …

Question 27

ecologische validiteit

Answer 27

1. algemeen
   - oefeningen die patiënt doet zijn nuttig
   - materalen & methodes van realiteit
   - overdracht naar dagelijksleven = generalisatie
2. generalisatie
   - tijd = effect van oefening blijft na therapie behouden
   - context = oefening kan in andere contexten worden toegepast
   - taak = oefening kan ook op afgeleide/gevarieerde taken
3. bevorderen van generalisatie
   - grotere gelijkenis tussen taken = grotere transfer
   - grotere gelijkenis tussen bestaande routine = snellere transfer
   - wijzen op overeenkomsten = niet automatische transfer
   - inzicht van principes & intelligentie patiënt

Question 28

manieren van progressie

Answer 28

1. van stoornis in functie naar beperking in activiteit
2. elementair naar complex
3. star naar variatie
4. hierarchisch model van archi -> paleo -> neo
5. externe controle (door therapeut gestuurd) naar interne controle (zelf geïnitieerd)

Question 29

chaining & chunking

Answer 29

= ketens opbouwen vanuit fragmenten

1. forward chaining
   - hadeling progressief opbouwen
   - niet altijd bereiken van einddoel = demotivatie
2. backward chaining
   - werken met omgekeerde stappen
   - altijd einddoel bereiken = meer succes ervaring
   - meer motivatie

Question 30

andere manieren van progressie

Answer 30

1. fading
   - fadin in = geleidelijk inbrengen van elementen vb: dubbeltaken
   - fading out = verwijderen elementen = hulpmiddelen
2. engram theorie
   - interne referentie informatie opnemen & vastlaggen
   - oefenen tot automatisatie
   - gelijkaardig aan fasen van leren volgens Posner

Question 31

omgeving tijdens oefenen

Answer 31

1. passieve achtergrond prikkeling
   - stimulerend voor andere niveaus
   - patient wakker houden
   - actieve reafferente sensoriek = dieren, kinderen, speelgoed, materiaal, …
2. te weinig = ongustig: suf & niks meer doen
3. te veel
   - overprikkeling = afleiding & frustratie
   - geen nedelaag therapeut
   - stimulatie minderd druk maken

Question 32

leiding in therapie

Answer 32

= verschillende visies volgen

1. ICF
   - stoornis = elementaire basis
   - activiteit
   - participatie
2. pre-existente eigenschappen
   - wet van identieke elementen
   - hoger leereffect
3. klemtoon op kanalen
   - zwakke = functie training
   - sterkte = compensatie training