Dwarsleasie revalidatie

Question 1

algemeen acute fase

Answer 1

1. doelen
   - bewaken vitale parameters
   - preventie complicaties
   - voorbereiden revalidatie
2. wat
   - ademhalingtherapie
   - positionering
   - mobiliseren
   - actieve oefeningen

Question 2

ademhalingstherapie

Answer 2

1. spirometrie
   - vitale capaciteit bepalen
   - bedreigd door hoogletsel = hoger als C4 = kunstmatige ademhaling
2. therapie
   - buikband = hollere positie van diafragma met meer prestrech = krachtigere contractie
   - geassisteerd ademen = balloneren
   - ah-oefeningen
   - hoesten

Question 3

mobilisatie in acute fase

Answer 3

1. preventie
   - contracturen & hypertonie
   - decubitus
   - atrofie
   - onrechtstreek funcitonaliteit mogelijk maken
2. frequentie
   - immobilisatie fase = 2x/d
   - revalidatie fase = 1x/d
   - chronische fase = 3x/w

Question 4

aandachtspunten bij mobilisaties

Answer 4

1. algemeen
   - 10-13w post letsel = contra-indicaties in letselregio
   –> bij chirurgische fixatie minder probleem
   - spierfunctie onderletsel motiveren = probeer mee te bewegen
   - gevoelloosheid = aandacht voor eindgevoel
   –> risico op NHO, fracturen & peesrupturen
2. hypertonie
   - begin met minst tonische lidmaat
   - van proximaal naar distaal werken
   - omvatten aan beenderige punten = geen reflexen opwekken
   - langzaam bewegen
   - bij clonus = rek op pees wegnemen door verlengen & wachten
3. hypotonie
   - graad 3 mobilisaties
   - letten op eindgevoel = risico op luxatie

Question 5

mobilisatie van BL

Answer 5

1. schouder
   - eerst scapula
   - dan glenohumeraal = add/abd, flexie & exorotatie
   - opletten met kapselrekkingen = risico luxatie
   - eerste 8w onder 80°
   –> opbouwen met 10° per week
2. elleboog
   - stretch van flexoren
   - funcitonele mobilisatie = flexie/supinatie & extensie/pronatie

Question 6

mobilisatie vingers & duim

Answer 6

1. actieve vingerflexie
   - is of wordt mogelijk
   - actief/geassisteerde mobilisatie
   - alles mag gemobiliseerd worden
2. actieve dorsiflexie = tenodese greep
   - geen gecombineerde pols- & vingerextensie
   - in DF = MCP & IP naar flexie
   - in PF = naar extensie
   - geen mobilisatie duim = functionele sleutelgreep
3. geen actieve vingerflexie & geen dorsiflexie
   - hand met spalken in functionele positie
   - 30° DF, MCP & PIP 25°, 10° DIP & duim in abductie/oppositie

Question 7

mobilisatie OL

Answer 7

1. heup flexie in eerste 8 weken
   - fracturen tot T6 = volledig
   - fracturen T7-T8 = tot 90° met gebogen kniën
   - fracturen T9-10 = tot 45° met gebogen kniën
   - fracturen T11 & lager = niet
   –> indien pijngevoel bewaard = tot 45° zonder pijn
   - posoperatief = 1 week na operatie volledig
   - andere spierne op lengte houden
2. knie
   - vermijden van flexiecontracturen
   - patella enkel mobiliseren bij trauma
3. enkel = DF & eversie
   - stretchen plantair flexoren met gebogen & gestrekte knie
   - clonus = rek aanhouden

Question 8

oefentherapie

Answer 8

1. oefentherapie
   - atrofie voorkomen in acute fase
   - functionaliteeit verbeteren
   - krachtuithouding van behoude spieren = functioneel
   - geen bewegingen eerste weken = isometrische oefeningen
2. standing = verder

Question 9

circulatie

Answer 9

1. passief
   - massage/effleurage
   - mobilisatie
   - standing
   - warmte
   - medicatie
   - risico voor autonome dysreflexie bij foamrollers, vibrax, ES & hydrotherapie
2. actief
   - kooi van rocher
   - fiets
   - hydrothrerapie

Question 10

functionele training

Answer 10

1. algemeen
   - einde van acute zorg
   - oefenen voor balans & transfers
   - herwinnen van mobiliteit
2. doel = zo hoog mogelijke zelfstandigheid
   - optimaal gebruik van functies
   - aanleren van complicaties
   - afweging van haalbaar vs praktisch & efficiënt

Question 11

beïnvloedende factoren voor functionele training

Answer 11

1. lichamelijk
   - instabiel letsel = contra-indicatie
   - kracht BL
   - spasticiteit
   - mobiliteit & NHO
   - armlengte
   - zwaarlijvigheid
   - deconditionering & leeftijd
2. mobiliteit voorwaarden
   - voldoende extensie = tricepsfunctie op krukken
   - te weinig rompflexie door verkorting hamstrings & fixatie materiaal
   - verkorting heupen op knieën
3. pyschisch
   - angst & motivatie
   - leerbaarheid & verwerking

Question 12

stappen van functionele training

Answer 12

1. voorwaarden
   - stabiel letsel
   - stabiele bloeddruk
   - kracht voor transfers zijn aanwezig
   - veilige omkadering
   - motivatie
2. algemeen
   - klassieke stappen
   - stappen kunnen overgeslaan worden bij mogelijkheden
   - evaluatie door FOD & FIM
3. opbouw
   - staan & balans
   - zit
   - in lig verplaatsen
   - in zit verplaatsen
   - transfers in/uit rolstoel
   - rolstoelbeheersing
   - gaan

Question 13

standing

Answer 13

1. progressie
   - cirkelbed = bed waar continu houding veranderd
   - standing-tafel = fixatie aan bed & kantelen
   - sportraam
2. aandachtspunten
   - standingtafel stabiliseren door hoger steunvlak
   - geleidelijke verticalisatie = ofwel in hoek ofwel in duur
   - alignement & fixatie van enkels, dijen, bekken & thorax
   - risico voor OH

Question 14

balanstraining

Answer 14

1. factoren die moeilijker maken = progressie
   - kortzit is moeilijker als langzit
   - geen persoon of opvang kussens
   - geen steun met armen
   - bewegingen met armen = symmetrisch is moeilijker als assymetrisch
2. doelen
   - C2-4 = hoofdbalans in zit of in puppyhouding, langzit of kortzit
   –> rolstoel met kinaansturing
   - C5 = hoofdbalans in ruglig & zijlig
   - C5-6 = zitbalans

Question 15

progressie van balans training

Answer 15

1. langzit naar kortzit
   - verkleinen van steunvlak
   - rek van hamstings houd bekken stevig
   –> genoeg lengte nodig om zonder handen te kunnen zitten
   - tetraplegie of hoge paraplegie = kyfose dus LWP meer caudaal = erg instabiel
   –> wel belangerijk voor ADL
   - voorwaartse val van romp kan niet tegengehouden worden
2. gesteunde zit naar ongesteunde zit
   - slot-exorotatie
   - kyfose romp = zwaartepunt op heupen & weinig druk armen
3. kussens naar geen kussens = angst overwinnen
4. symmetrische bewegingen naar assymetrische bewegingen = verplaatsing van LWP naar randen van steunvlak

Question 16

langzit

Answer 16

1. balans
   - met armsteun = slotexorotatie dus geen triceps nodig
   - zonder armsteun = LZP binnen zitvlak
   –> moeilijker maken door (as)symmetrische armbewegingen
   - zoeken naar LOS limits of stability
2. functionele balanstraining
   - verplaatsen van benen = grijpfunctie C6 nodig
   –> zijwaarts & 1 been over andere
   - opdrukken van schouders = C5-6

Question 17

transfers in zit

Answer 17

2. zijwaarts = C5-6
   - armen in slotexo = 1 naast heup & 1 een beetje verder
   - hoofd: naar kant kijken dat je wil gaan -> snelle rotatie naar “duwende” hand
   - twist + schouder functie gebruiken voor propulsie
3. voorwaarts = C6
   - zo ver mogelijk naar voor leunen
   - afduwen door depressie van schouders

Question 18

transfers van ruglig to zit

Answer 18

1. van ruglig tot zit = C5
   - wiebelen van kant naar kant
   - armen naar achter gooien & ellebogen zetten
   - opnieuw wiebelen
   - handen zetten & dichter proberen plaatsen
2. van ruglig tot zit = C7-8
   - tot ellebogen komen
   - tot slot exorotatie komen
   –> beide door weight shifts
   - verder naar voor kruipen

Question 19

transfers in rug/buiklig

Answer 19

1. van ruglig naar buiklig
   - beide armen in anteflexie door biceps C5
   - wiebelen van armen heen & weer = pectoralis, biceps, delts & serratus anterior
   - rollen naar buiklig
2. van buiklig naar ruglig C6
   - arm in flexie naast lichaam
   - andere arm wiebelt = naar zijlig
   - arm in flexie duwt verder naar ruglig
   - C7 = tricepsfunctie & omrollen
3. van buiklig naar ruglig methode 2
   - puppyhouding
   - kruipen zo dicht mogelijk naar knieën
   - arm onder benen steken = trekken met biceps
   - andere arm duwen = door anteflexie biceps in gesloten keten

Question 20

transfers in lig

Answer 20

1. voorwaarst slepen in buiklig
   - tot puppyhouding komen = C5 door ellebogen onder schouders te trekken
   –> weight shifts om ellebogen te zetten
   - ellebogen onder schouders & propulsie door hoofd voorwaarts = C5
   - strekken armen = C7-8
2. tot kruiphouding komen C7
   - buiklig met benen gespreid
   - ellebogen onder schouders
   - opduwen
   - propulsie van hoofd naar buik & duwen = knieën kunnen zetten
   –> houding van belang voor transfer naar rolstoel

Question 21

tranfer van rolstoel naar tafel

Answer 21

1. armen duwen tegen rugleuning = retractie & retroflexie
2. flexie van hoofd & trekken armen = zitvlak naar voor
3. benen op tafel leggen
   - haakfunctie van C6 dorsiflexie
   - 1 been op tafel & andere gekruisd hierover
4. opduwen vanuit schouders
5. overschuiven op tafel

Question 22

transfers van ongelijke hoogte

Answer 22

1. ongelijke hoogte = 10cm
   - naar auto C6-8
   - rolstoel in & uit auto C8
2. val vloer naar rolstoel
   - theoretisch vanaf C8 maar goed vanaf T7
   - naar beneden = voeten zijwaart met arm andere kant naar grond
   - ophoog = handen & knieën steun -> opduwen bovenbenen tot zitsteun
   –> 1 hand op gornd & 1 hand op zitsteun + zitvlak heffen

Question 23

vallen

Answer 23

1. vallen
   - zo ver mogelijk voorover leunen
   - krukken weggooien & handen zetten
   - in rompflexie naar voor stappen tot als bekken dropt
2. opstaan
   - krukken positioneren = elleboog steun aan heup & poten naar craniaal
   - afduwen van romp
   - hoofdflexie -> rompflexie
   - krukken nemen 1 per 1

Question 24

push-ups

Answer 24

1. doelen
   - tonificatie arm- & schouderspieren
   - voorbereiding tranfers
   - preventie decubitus = zelf regelmatig kunnen verplaatsen
2. instructies
   - langzit met handen naast bekken
   - via schouder depressie opduwen
   - progressie = blokken onder handen

Question 25

algemeen rolstoeltraining

Answer 25

1. evalutatie
   - FIM functionele imparment scale
   - FOD functionele observatie schaal voor dwarsleasie
2. doel
   - verhoogde zelfstandigheid door
   - optimaal gebruik van functies
   - aanleren van compensaties
3. rompbalans & compensaties bepalen functionaliteit
   - armbewegingen met LZP in steunvlak
   - armbewegingen met LZP buiten steunvlak = gebruik rolstoel, omgeving & strapping

Question 26

kenmerken van een goede rolstoel

Answer 26

1. algemeen
   - goede stabiliteit = grote wielen achteraan & kleine vooraan
   - aandrijfbaar met hoepels
   - opvouwbaar & licht = tranfer door patiënt zelf vb: auto
   - goede remmen
2. steunen
   - anticubitus kussen onder stoel met breedte op maar
   –> ruimte tussen benen maar minimaal = gemakkelijker door doorgangen
   - minder rompfunctie = meer inclinatie van zitvlak
   - voet & armsteunen = wegneembaar
   - rugleuning = hoogte bepaald stabiliteit
   - actieve rolstoel = lage rugleuning met vlakzitvlak

Question 27

oefeningen voor rolstoelbeheerseing

Answer 27

1. voorbereidende oefeningen
   - evenwicht door romp & armbewegingen
   - aanleren van push-ups & drukverminderende technieken
   –> regelmatig anders zitten in rolstoel
   - gebruik van remmen = voetsteunen & zijsteunen
2. funcitonele oefeningen
   - rijden
   - draaien
   - hellingen & rolstrap
   - drempels & balanceren op achterwielen
   - tranfers & deuren

Question 28

randvoorwaarden voor steppen

Answer 28

1. lichamelijk
   - consolidatie van letsel
   - geen OH = dagelijkse progressies
   - kracht in armen, vingers & romp
   - doelstelinngen afh van pmDL = ASIA A
   –> ookal zal wandelen niet meer kunnen is staan een goede oefening
2. hulpmiddelen = progressie
   - brug
   - loopkader
   - rollator
   - driepikkel
   - krukken
   - wandelstok
3. andere hulpmiddelen
   - orthesen = steunen van instabiele gewrichten
   - EVO enkels-voet-orthese
   - KEVO knie-EVO
   - HKEVO heup-KEVO

Question 29

voordelen van staan

Answer 29

1. verminderd risico op
   - decubitus
   - hypotensie
   - flexiecontracturen
   - spasticiteit
   - tromboses
2. belasting
   - verbeteren osteoporose
   - nier & blaasaadoeningen = urine afvloei in verticale stand
   - darmproblematiek = betere peristaltiek
   - deconditionering = conditie trainen

Question 30

opstaan

Answer 30

1. nodige ortheses aandoen in zit
2. romp naar voor leunen
3. met armen afduwen
   - krukken breed = stabiliteit
   - benen gestrekt voor zich = volledige extensie door orthese
4. wandelen
   - met hoge rug & nek spieren bekken naar voor duwen
   - door lig. aan heup stabiliteit = kan blijven staan op “typische houding”

Question 31

stappen

Answer 31

1. shuffle-gait
   - functie = arm & hoge romp spieren
   - met armen krukken voorwaarst
   - benen worden bij getrokken ≈ typische houding
2. swing to/through gait
   - functie = buik en/of lendenspieren
   - swing to = hoger letsel of ouderen
   - swing through = lager letsel & kan effectief functioneel zijn
   - benen zwaaien tot of voorbij handensteun
3. 4-tellen gang
   - functie = T12 quadratus lumborum zonder heupbuigers
   - arm L - been R - arm R - been L
   - aandacht voor LZP verplaatsing
4. 2-tellengang
   - functie = L1-2 of lager: heupbuigers
   - arm L + been R - arm R + been L

Question 32

trappen

Answer 32

1. trap op
   - beste been eerst
   - adh van arm + leuning + kruk optrekken
   - heupflexoren is minimum
   - opduwen voor been te plaatsen is bijna onmogelijk
2. trap af
   - slechte been eerst
   - goede been achteraan remt beweging af
3. opstaan vanop grond
   - zelfde manier van transfer
   - flexie van cervicaal = push tot kniestand

Question 33

andere therapeutische invalshoeken

Answer 33

1. circuittraining
2. loopbandtraining
   - robotic gaith
   - ophangtraining
3. sport
   - berkelbike
   - tennis & basket
   - skiën
4. omgevingsondersteuning
5. comfort therapie = massage
6. passieve mobilisaties