Hoorcollege 6: Antisociaal gedrag

Question 1

Wat is antisociaal gedrag?

Answer 1

1. Leeftijdinadequate handelingen en houdingen die anderen schaden en de normen van anderen of de maatschappij schenden.
2. problemen met zelfcontrole en emoties

Question 2

Wat zijn de DSM criteria ODD

Answer 2

1. boze en prikkelbare stemming: driftig/geirriteerd/boos of ontevreden
2. wraakzuchtig gedrag
3. ruziezoekend/openlijk ongehoorzaam gedrag: ruzie met volwassenen/verzet/ ergert anderen expres/ schuld buiten zichzelf
4. Symptomen <5 jaar bijna dagelijks, symptomen >5 jaar wekelijks

Question 3

Wat zijn DSM criteria voor CD

Answer 3

1. alle criteria van ODD
2. met aanvulling beperkte prosociale emoties: gebrek aan berouw/onverschillig over prestaties/emotieloos/onoprechte emoties

Question 4

Wat is de age-crime curve?

Answer 4

1. Normaal beloop van delinquentie en leeftijd
2. piekt tijdens adolescentie en neemt daarna af

Question 5

Wat zijn de belangrijkste risicofactoren voor antisociaal gedrag?

Answer 5

1.** Persoonlijke kenmerken**: temperament
2. thuisomgeving: SES/conflict/psychopathologie ouders
3. schoolomgeving
4. leeftijdsgenoten: afwijzing peers/ouders
5. neurocognitieve factoren: mannen meer dan vrouwen

Question 6

Wat is het verschil tussen oppositionele-opstandige stoornis (ODD) en normoverschrijdend-gedragsstoornis (CD)?

Answer 6

1. ODD: uitdagend gedrag
2. CD: normoverschrijdend gedrag

Question 7

Wat zijn comorbiditeiten die antisociaal gedrag kunnen verergeren?

Answer 7

1. Externaliserende stoornissen: ODD, CD, ADHD
2. internaliserende stoornissen: depressie, angststoornis

Question 8

Wat is een gen-omgevingsinteractie?

Answer 8

Genetische kwetsbaarheid + slechte omgevingsfactoren = antisociaal gedrag

Question 9

Waarom worden universele schoolinterventies (SEO) gebruikt als interventie voor antisociaal gedrag

Answer 9

SEO-programma’s: worden aan alle kinderen in de klas aangeboden
1. bereiken alle schoolgaande kinderen
2. laagdrempelig
3. leerkracht kan deze zelf uitvoeren

Question 10

Wat is de rol van peers in de ontwikkeling van antisociaal gedrag?

cascade

Answer 10

1. eerst gedragsproblemen waardoor:
2. afwijzing door peers
3. geen/weinig vrienden
4. slachtoffer van pesten
5. onstaan chronische gedragsproblemen

Question 11

Wat zijn enkele gevolgen van antisociaal gedrag?

Answer 11

1. Mentale gezondheid: Angststoornissen/ depressie/ suïcide/ middelenmisbruik/ ASPS/ psychotische stoornissen
2. criminaliteit: geweld/ diefstal/ arrestaties/ gevangenis
3. relatieproblemen: veel sekspartners/ tienerouders/ huiselijk geweld
4. verslaving: nicotine en drugs

Question 12

Wat zijn onderdelen van een maladaptieve opvoeding?

Answer 12

1. psychopathologie ouders
2. problemen met werk
3. slechte buurt
4. lage SES
5. gedragsproblemen
6. alleenstaande ouder
7. relatieproblemen/scheiding
8. geen sociaal opvangnetwerk

Question 13

Hoe beïnvloeden deviante vrienden antisociaal gedrag?

Answer 13

1. Afwijzing door ‘normale’ vrienden
2. selectie deviantie vrienden
3. bekrachtiging negatief gedrag: antisociaal/delinquentie/middelengebruik/ tienerzwangerschap

Question 14

Wat zijn prenatale risicofactoren voor antisociaal gedrag?

Answer 14

1. Roken, drugs, alcohol
2. stress
3. ongezonde voeding
4. tienerouderschap
5. psychopathologie

Question 15

Hoe beinvloed het brein het ontstaan van gedragsproblemen?

Answer 15

1. prenatale blootstelling aan middelen
2. Risicogedrag en middelgebruik

Question 16

Wat zijn risicofactoren van de ouders in de babytijd

Answer 16

1. slechte responsiviteit en sensitiviteit > onveilige hechting kind
2. inconsistente disciplinering
3. harde disciplinering
4. dwingende disciplinering

Question 17

Wat zijn risicofactoren van het kind zelf in de babytijd

Answer 17

1. moeilijk temperament
2. fysiologische factoren: hormonen/stress-respons
3. neurobiologische factoren: functioneren hersenen/IQ EN genetische kwetsbaarheid

Question 18

Welke omgevingsfactoren beinvloeden de gen-omgevingscorrelaties?

Answer 18

1. harde opvoeding/middelengebruik –> gedragsproblemen
2. antisociale vrienden –> gedragsproblemen
3. afwijzing door peers en leerkrachten –> gedragsproblemen
   Genen hebben invloed op al deze factoren

Question 19

Voorbeeld pesten en gen-omgevingsrelatie

Answer 19

= alle kinderen in de groep zijn gepest
1. kinderen die een grote genetische kwetsbaarheid hebben krijgen eerder gedragsproblemen
2. kinderen die een lage genetische kwetsbaarheid hebben krijgen minder snel gedragsproblemen

Question 20

Hoe beinvloed een harde dwingende opvoeding het gedrag van het kind

ouder-kind interacties

Answer 20

1. ongehoorzaam –> harde opvoeding
2. provocerend en dwingend gedrag –> ouders trekken zich terug/geven op

Question 21

**

Wat zijn omgevingsfactoren in de basisschooltijd die invloed hebben op het ontstaan van antisociaal gedrag

Answer 21

vormen van sociale relaties met:
1. ouders
2. leerkrachten
3. leeftijdgenoten

Question 22

Wat zijn risicofactoren van het kind zelf in de basisschooltijd

Answer 22

sociaal emotioneel leren:
1. sociale vaardigheden: empathie/vriendschappen/sociale normen
2. emotionele vaardigheden: emoties herkennen/reguleren en zelfbeeld
3. verantwoordelijke keuzes maken: sociale positie in de klas en leerkrachtrelatie

Question 23

Hoe escaleren ODD symptomen naar CD symptomen?

Answer 23

1. sprake van ODD symptomen
2. afwijzing word chronische afwijzing van peers
3. CD symptomen

Question 24

Hoe beinvloed de leerkracht-leerling relatie de gedragsproblemen

Answer 24

1. negatieve aandacht en straffen
2. negatieve gevoelens
3. conflicten
4. afwijzing

Question 25

Wat zijn risicofactoren vanuit de omgeving in de adolescentie

Answer 25

= sociale relaties:
1. ouders
2. leerkrachten
3. leeftijdsgenoten

Question 26

Wat zijn risicofactoren van het persoon zelf in de adolescentie

Answer 26

1. maturity gap (hersenontwikkeling en privileges)
2. risicogedrag/sensatiezoekend gedrag
3. delinquent gedrag
4. school uitval

Question 27

Wat is het cascademodel van antisociaal gedrag

Answer 27

1. ongunstige omgeving
2. gedragsproblemen
3. harde opvoeding
4. niet schoolrijp
5. schoolfalen/afwijzing door peers
6. norm-overschrijdend gedrag
7. weinig monitoring ouders
8. deviante vrienden
9. delinquentie/ ernst ASB

Question 28

Noem enkele schoolinterventies

Answer 28

1. lesmethoden: PAD
2. leerkrachthandelen: taakspel (positief gedrag leraar/acceptatie leeftijdsgenoten/meer vrienden/meer nabijheid)
3. interventies gericht op ouders

Question 29

Wat is de SCCILLS

Answer 29

Sel coaching centraal en integraal in vaardigheden van leerling, leerkracht en school = schoolinterventie om relatie te versterken
1. psycho-educatie
2. beeldcoaching
3. teamleren