Hoorcollege 4; Fleming & Spicer (2014) + Van Douwen et al (2022) Flashcards
Wat wordt bedoeld met dwang als een vorm van macht in organisaties?
Dwang verwijst naar de meest traditionele vorm van macht, waarbij iemand zijn wil oplegt aan anderen, zelfs tegen weerstand in. Dit gebeurt bijvoorbeeld via hiërarchieën en formele regels in bureaucratische organisaties. Het wordt gebruikt om naleving van regels af te dwingen en voorspelbaarheid te creëren
Hoe werkt manipulatie of agenda-setting binnen organisaties?
Manipulatie of agenda-setting verwijst naar de subtiele vorm van macht waarbij bepaald wordt welke onderwerpen wel of niet besproken worden. Dit kan de besluitvorming sturen, bijvoorbeeld door de nadruk te leggen op winstmaximalisatie en onderwerpen zoals werknemerswelzijn te negeren
Wat is hegemonie volgens Gramsci, en hoe zien we dit terug in organisaties?
Hegemonie is de controle over ideeën en overtuigingen. In organisaties betekent dit dat bepaalde waarden, zoals financiële winst, als vanzelfsprekend worden aangenomen, waardoor andere ideeën, zoals duurzaamheid, moeilijker voet aan de grond krijgen
Hoe beïnvloedt subjectificatie de manier waarop mensen zichzelf zien in een organisatie?
Bij subjectificatie passen werknemers hun gedrag en zelfbeeld aan op basis van wat de organisatie van hen verwacht. Ze zien zichzelf bijvoorbeeld als ondernemers van hun eigen arbeid, waarbij ze worden aangespoord om zichzelf continu te verbeteren
Welke vier vormen van macht worden onderscheiden door Fleming en Spicer?
De vier vormen van macht zijn: dwang, manipulatie (agenda-setting), hegemonie, en subjectificatie
Hoe beïnvloeden organisaties de maatschappij met macht door organisaties (Through)?
Organisaties gebruiken hun macht om invloed uit te oefenen op bredere maatschappelijke processen. Grote bedrijven kunnen bijvoorbeeld markten reguleren of politieke beslissingen beïnvloeden
Wat wordt bedoeld met macht binnen organisaties (In), en hoe werkt dit?
Macht binnen organisaties verwijst naar de interne dynamieken, zoals hiërarchieën en informele netwerken. Managers proberen controle te behouden door formele regels, maar ook via informele middelen zoals politieke allianties
Wat zijn voorbeelden van externe actoren die macht over organisaties (Over) uitoefenen?
Externe actoren zoals de staat, aandeelhouders, media en activistische groepen oefenen macht uit over organisaties, bijvoorbeeld door druk te zetten op bedrijven om duurzaamheidsdoelen te halen
Hoe kunnen groepen macht tegen organisaties (Against) gebruiken om verandering af te dwingen?
Groepen zoals vakbonden of consumentenbewegingen kunnen zich verzetten tegen organisaties door druk uit te oefenen om gedrag te veranderen, zoals bij de groeiende beweging tegen fast fashion
Hoe veranderen de machtsverhoudingen in organisaties door neoliberale globalisering?
In neoliberale organisaties wordt macht meer gedeeld tussen verschillende plaatsen. Werknemers moeten zichzelf managen, terwijl organisaties een grotere invloed hebben op politieke en economische structuren
Welke invloed heeft big data op de controle van werknemers binnen organisaties?
Big data stelt managers in staat om prestatiegegevens in real-time te volgen, wat hen helpt om werknemers te controleren zonder directe supervisie
Wat wordt bedoeld met de term “ondernemende werknemer” in het kader van subjectificatie?
De “ondernemende werknemer” is iemand die zichzelf continu verbetert en zich flexibel opstelt, alsof hij of zij een bedrijf is in plaats van een individu
Wat is het effect van aandeelhouders op de besluitvorming binnen organisaties?
Aandeelhouders kunnen bedrijven onder druk zetten om doelen te bereiken, zoals duurzaamheid, wat invloed heeft op de interne besluitvorming binnen de organisatie
Hoe gebruiken activistische groepen hun macht om bedrijven onder druk te zetten?
Activistische groepen zetten bedrijven onder druk door hen te dwingen hun gedrag te veranderen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid of arbeidsomstandigheden
Wat bedoelen Fleming en Spicer met de “dubbele beweging” volgens Karl Polanyi?
De “dubbele beweging” verwijst naar het proces waarbij de vrije markt probeert zichzelf te reguleren, terwijl maatschappelijke krachten zich daartegen verzetten om schade door ongebreideld kapitalisme te beperken
Hoe kunnen sociale media activisme tegen organisaties versterken?
Sociale media versterken activisme door consumenten en actiegroepen wereldwijd te verbinden, wat het makkelijker maakt om collectieve druk uit te oefenen op organisaties
Wat is het gevolg van de hiërarchische controle in bureaucratische organisaties?
Hiërarchische controle zorgt voor naleving van regels en voorspelbaarheid binnen de organisatie, maar kan ook werknemers dwingen tot conformiteit, bijvoorbeeld door prestatiemanagement
Hoe kunnen bedrijven de regels van een hele industrie bepalen, zoals bijvoorbeeld Google en Amazon dat doen?
Bedrijven zoals Google en Amazon hebben zoveel macht dat ze de regels van een hele industrie kunnen bepalen, bijvoorbeeld door markten te reguleren of politieke beslissingen te beïnvloeden
Hoe speelt prestatiemanagement een rol in het uitoefenen van dwang binnen organisaties?
Prestatiemanagement kan worden gebruikt om werknemers onder druk te zetten om bepaalde doelen te halen, wat een vorm van dwang is binnen organisaties
Wat is een voorbeeld van manipulatie in besluitvormingsprocessen binnen organisaties?
Een voorbeeld van manipulatie is wanneer het management alleen bepaalde onderwerpen op de agenda zet, zoals winstmaximalisatie, en andere onderwerpen, zoals werknemerswelzijn, negeert
Hoe helpt het idee van hegemonie ons te begrijpen waarom financiële winst vaak centraal staat in organisaties?
Hegemonie laat zien dat financiële winst in veel organisaties als vanzelfsprekend wordt aangenomen, waardoor andere waarden, zoals duurzaamheid, vaak moeilijker geaccepteerd worden
Hoe beïnvloeden bedrijven de politiek en economie door middel van macht door organisaties?
Bedrijven gebruiken hun macht om markten te reguleren en politieke beslissingen te beïnvloeden, wat bijdraagt aan het vormgeven van wereldwijde politieke en economische systemen
Leg de vier dimensies van kracht uit die Fleming & Spicer onderscheiden
Dwang (Coercion):
Dwang is de meest traditionele vorm van macht en houdt in dat iemand zijn wil oplegt aan anderen, zelfs tegen hun weerstand in. In organisaties wordt dit vaak gedaan door formele hiërarchieën en regels, zoals die binnen bureaucratische structuren. Dit betekent dat mensen gedwongen worden om zich te houden aan regels en procedures, met dreiging van straf of negatieve gevolgen als ze dit niet doen. Bijvoorbeeld, een manager kan een werknemer dwingen om langer te werken door dreiging met ontslag of slechte beoordelingen(eerste deel van vier).
Manipulatie (Agenda-setting):
Manipulatie of agenda-setting is een subtielere vorm van macht waarbij het niet alleen gaat om het direct opleggen van wil, maar om het bepalen van welke onderwerpen wel en niet besproken worden. De macht zit hier in het vermogen om te bepalen waarover wordt beslist. In organisaties betekent dit dat het management kan kiezen om bepaalde onderwerpen, zoals financiële doelen, te benadrukken en andere onderwerpen, zoals werknemerswelzijn, te negeren. Deze vorm van macht is vaak moeilijker zichtbaar(eerste deel van vier).
Hegemonie (Dominantie):
Hegemonie verwijst naar de controle over ideeën en overtuigingen, waarbij bepaalde normen en waarden als vanzelfsprekend worden beschouwd. In organisaties betekent dit dat bepaalde visies, zoals het belang van winstmaximalisatie, als de ‘juiste’ visie worden gezien, terwijl andere perspectieven, zoals duurzaamheid of sociaal welzijn, vaak naar de achtergrond verdwijnen. Deze vorm van macht werkt doordat mensen niet eens meer nadenken over alternatieven; ze accepteren de dominante waarden zonder ze ter discussie te stellen(eerste deel van vier).
Subjectificatie:
Subjectificatie is de subtielste vorm van macht en gaat over de manier waarop mensen zichzelf zien en begrijpen binnen de verwachtingen van een organisatie. In plaats van dat macht van buitenaf wordt opgelegd, nemen individuen de normen en verwachtingen van de organisatie over als hun eigen normen. Ze gaan zichzelf bijvoorbeeld beschouwen als ‘ondernemers van hun eigen arbeid’, waarbij ze constant proberen zichzelf te verbeteren en hun waarde te bewijzen. Dit type macht werkt van binnenuit en beïnvloedt het zelfbeeld en de identiteit van werknemers(eerste deel van vier).
Waarom verzetten mariniers zich tegen de toelating van vrouwen in het Korps Mariniers volgens het artikel van van Douwen et al. (2022)?
Mariniers verzetten zich omdat ze denken dat vrouwen fysiek niet sterk genoeg zijn, dat hun aanwezigheid de sociale cohesie in de eenheid zou verstoren, en dat de toelating van vrouwen de elite-status van het Korps zou verlagen
Wat is het concept van hegemonische mannelijkheid, en hoe speelt dit een rol in het Korps Mariniers?
Hegemonische mannelijkheid is de dominante vorm van mannelijkheid die in een samenleving als ideaal wordt gezien. In het Korps Mariniers is dit ideaal gekoppeld aan waarden zoals fysieke kracht, moed en discipline. Het zorgt ervoor dat mannen boven vrouwen staan en dat bepaalde soorten mannelijkheid, zoals stoere en heteroseksuele mannelijkheid, worden verheven boven andere. De mariniers verzetten zich tegen vrouwen omdat ze denken dat vrouwen deze traditionele normen ondermijnen
Hoe zien mariniers de fysieke geschiktheid van vrouwen in relatie tot hun rol in het Korps Mariniers?
Mariniers geloven dat vrouwen fysiek niet sterk genoeg zijn voor de zware eisen van het Korps Mariniers. Ze gebruiken dit argument om te zeggen dat vrouwen de operationele capaciteit van de eenheid zouden ondermijnen
Welke rol speelt het narratief van de “badass marine” in de weerstand tegen vrouwen in het Korps Mariniers?
Het narratief van de “badass marine” schildert de ideale marinier af als iemand die fysiek en mentaal sterker is dan de rest van de bevolking. Dit beeld sluit vrouwen vaak uit, omdat het is gebaseerd op een mannelijk ideaal dat moeilijk door vrouwen kan worden bereikt
Hoe beïnvloedt de sociale cohesie binnen mariniersgroepen hun verzet tegen de toelating van vrouwen?
Mariniers vinden de sociale cohesie in hun eenheid cruciaal voor succes, maar deze cohesie is gebaseerd op sterke homosociale banden tussen mannen. Ze vrezen dat vrouwen deze banden zouden verstoren, wat zou leiden tot minder samenwerking
Hoe beïnvloedt de sociale cohesie binnen mariniersgroepen hun verzet tegen de toelating van vrouwen?
Het Korps Mariniers wordt gezien als een elite-eenheid, en de mariniers vrezen dat de toelating van vrouwen impliceert dat de toelatingseisen worden verlaagd, wat de status van de eenheid zou aantasten
Wat wordt bedoeld met discursieve weerstand, en hoe uiten mariniers deze weerstand tegen genderverandering?
Discursieve weerstand verwijst naar het gebruik van taal om veranderingen tegen te houden. Mariniers gebruiken argumenten zoals fysieke geschiktheid en sociale cohesie om hun verzet tegen de toelating van vrouwen te verwoorden
Hoe kunnen beleidsmakers het verzet tegen gendergelijkheid benaderen als een kans voor verandering in plaats van als een obstakel?
Beleidsmakers kunnen het verzet benaderen als een kans om bestaande gendernormen expliciet te maken en te herzien, in plaats van het te zien als een obstakel dat moet worden overwonnen
Waarom wordt het idee van fysieke kracht zo sterk gemasculiniseerd in de weerstand tegen vrouwen in het Korps Mariniers?
Fysieke kracht wordt in het Korps Mariniers sterk geassocieerd met mannelijkheid en wordt gezien als een essentieel onderdeel van het werk. Dit maakt het moeilijk voor vrouwen om binnen dit concept geaccepteerd te worden
Hoe dragen homosociale banden bij aan het verzet van mariniers tegen de aanwezigheid van vrouwen in hun eenheid?
De sterke banden tussen mannen in het Korps, gebaseerd op gedeelde ervaringen en loyaliteit, worden gezien als essentieel voor succes. Vrouwen worden gezien als een verstoring van deze hechte mannelijke netwerken
Wat bedoelen de auteurs met het idee dat weerstand een dynamisch proces is?
Weerstand is niet statisch of volledig afwijzend. Mariniers tonen soms ambivalentie en erkennen dat uitzonderlijke vrouwen misschien toch hun plaats zouden kunnen verdienen. Dit biedt ruimte voor verandering in de normen
Hoe kunnen momenten van ambivalentie onder mariniers bijdragen aan verandering in gendernormen?
Momenten van ambivalentie, waarin mariniers erkennen dat sommige vrouwen misschien wel voldoen aan de eisen, kunnen leiden tot een heroverweging van de strikte normen en waarden over mannelijkheid binnen het Korps
Welke discursieve framing gebruiken mariniers om hun verzet tegen de toelating van vrouwen te versterken?
Mariniers framen hun verzet door de discussie over vrouwen te richten op onderwerpen als fysieke en mentale geschiktheid, sociale cohesie en de elite-status van het Korps
Wat zijn de implicaties voor genderinterventies in het Korps Mariniers, zoals voorgesteld door het artikel?
Interventies moeten rekening houden met de specifieke militaire cultuur en de manier waarop gendernormen zijn verweven met de dynamiek binnen het Korps. Contextspecifieke benaderingen hebben meer kans van slagen dan generieke interventies
Hoe gebruiken mariniers narratieven om hun verzet tegen vrouwen in het Korps te legitimeren?
Mariniers gebruiken narratieven zoals dat van de “badass marine” om hun verzet te rechtvaardigen. Dit beeld van een sterke, stoere soldaat sluit vrouwen vaak automatisch uit
Wat kunnen we leren van de manier waarop verzet tegen genderinterventies bij het Korps Mariniers wordt uitgedrukt?
Het verzet toont aan dat gendernormen diepgeworteld zijn in de militaire cultuur, maar het laat ook zien dat weerstand een dynamisch proces is waarbij er ruimte is voor verandering en aanpassing van normen
Hoe verschilt de tweede dimensie van macht van de eerste dimensie, volgens Bachrach en Baratz?
De tweede dimensie van macht, beschreven door Bachrach en Baratz, gaat niet alleen over de uitkomst van beslissingen, maar ook over wie bepaalt wat er op de agenda komt. Dit wordt agenda-setting genoemd, waarbij macht uitgeoefend wordt door te bepalen welke onderwerpen worden besproken en welke worden genegeerd
Waarom is de militaire cultuur een belangrijke factor om rekening mee te houden bij genderinterventies in het Korps Mariniers?
De militaire cultuur is diep verweven met waarden zoals mannelijkheid en fysieke kracht. Genderinterventies die hier geen rekening mee houden, zullen waarschijnlijk op meer weerstand stuiten
Wat wordt bedoeld met beslissingsmacht, en hoe wordt dit zichtbaar in conflicten binnen organisaties?
Beslissingsmacht is de mogelijkheid van een persoon of groep om te bepalen wat anderen doen. Het wordt zichtbaar in conflicten wanneer één partij zijn wil oplegt aan een ander, bijvoorbeeld wanneer een manager beslissingen afdwingt over wie wordt aangenomen of ontslagen
Wat is de eerste dimensie van macht volgens Robert Dahl, en hoe werkt deze binnen organisaties?
De eerste dimensie van macht, zoals beschreven door Robert Dahl, gaat over beslissingsmacht. Dit betekent dat macht de mogelijkheid is om anderen te dwingen iets te doen wat ze anders niet zouden doen. Binnen organisaties wordt dit vaak zichtbaar in situaties waar managers beslissingen nemen die invloed hebben op werknemers, zoals promoties of ontslagen
Wat betekent non-beslissingsmacht, en hoe kan deze worden gebruikt om bepaalde kwesties van de agenda te houden?
Non-beslissingsmacht betekent dat macht wordt uitgeoefend door bepaalde onderwerpen van de agenda te houden, zodat ze niet eens worden besproken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een bedrijf ervoor kiest om loonverhogingen niet te bespreken, waardoor er geen kans is op conflict over dit onderwerp
Wat houdt de derde dimensie van macht in, zoals uitgewerkt door Steven Lukes?
De derde dimensie van macht gaat verder dan zichtbare beslissingen en agenda-setting. Het gaat over het vormen van overtuigingen, waarden en voorkeuren van mensen zonder dat ze zich bewust zijn van de machtsdynamiek. Mensen accepteren dan de belangen van de machthebbers als vanzelfsprekend
Hoe beïnvloedt ideologische controle de overtuigingen en voorkeuren van werknemers in een organisatie?
Ideologische controle beïnvloedt werknemers door hen te laten geloven dat bepaalde waarden, zoals hard werken of winstmaximalisatie, vanzelfsprekend zijn. Werknemers internaliseren deze overtuigingen, zelfs als die niet in hun eigen belang zijn
Wat is het concept van hegemonie, en hoe werkt dit binnen organisaties volgens Gramsci?
Hegemonie, zoals uitgewerkt door Gramsci, is de manier waarop de dominante groep zijn waarden en overtuigingen doordringt in alle lagen van de samenleving, zodat deze als normaal worden gezien. In organisaties betekent dit bijvoorbeeld dat werknemers de norm accepteren dat lange werkdagen nodig zijn om succesvol te zijn, zonder dat dit expliciet wordt opgelegd
Wat is de vierde dimensie van macht volgens Michel Foucault, en hoe werkt subjectificatie binnen organisaties?
De vierde dimensie van macht, volgens Foucault, draait om subjectificatie, waarbij individuen zichzelf disciplineren volgens de normen van de organisatie. Werknemers passen hun gedrag aan en monitoren zichzelf, vaak zonder dat er directe supervisie nodig is
Wat wordt bedoeld met subjectificatie, en hoe leidt dit tot zelfregulering van werknemers?
Subjectificatie betekent dat werknemers de normen en verwachtingen van de organisatie internaliseren en zichzelf reguleren. Ze passen hun gedrag aan en werken aan zelfverbetering zonder dat externe druk nodig is, bijvoorbeeld via prestatiebeoordelingen
Hoe beïnvloeden mechanismen zoals socialisatie en disciplinering het gedrag van werknemers binnen een organisatie?
Socialisatie helpt nieuwe werknemers om de normen en waarden van de organisatie te leren en te internaliseren. Disciplinering zorgt ervoor dat werknemers zichzelf beheersen en hun gedrag aanpassen aan de verwachtingen van de organisatie, vaak door mechanismen zoals prestatiebeoordelingen
Hoe kunnen werknemers gebruikmaken van tegen-hegemonie om de bestaande machtsstructuren binnen een organisatie te betwisten?
Tegen-hegemonie verwijst naar de mogelijkheid voor werknemers om de bestaande normen en waarden van de dominante groep uit te dagen. Dit kan door collectieve actie zoals vakbonden of andere vormen van verzet tegen de gevestigde machtsstructuren
Wat is het verschil tussen normalisatie en disciplinering in de context van machtsuitoefening binnen organisaties?
Normalisatie zorgt ervoor dat bepaalde gedragingen als normaal en gewenst worden beschouwd, zonder expliciete dwang. Disciplinering gaat een stap verder en zorgt ervoor dat werknemers zichzelf actief corrigeren en hun gedrag aanpassen aan de normen van de organisatie
Wat bedoelt Gramsci met het idee van tegen-hegemonie, en hoe kan dit bijdragen aan organisatieverandering?
Gramsci’s idee van tegen-hegemonie suggereert dat hegemonische machten kunnen worden uitgedaagd door alternatieve ideologieën. Werknemers kunnen dit doen door zich te verenigen en de heersende waarden en overtuigingen binnen de organisatie in twijfel te trekken, wat kan leiden tot verandering
Hoe kunnen werknemers bewust worden van subtiele vormen van macht en manieren vinden om deze te ondermijnen?
Werknemers kunnen zich bewust worden van subtiele vormen van macht, zoals subjectificatie en hegemonie, door kritisch te reflecteren op de normen en waarden die ze hebben geïnternaliseerd. Door bewustzijn te creëren, kunnen ze manieren vinden om deze structuren te ondermijnen, bijvoorbeeld door alternatieve waarden te promoten
Hoe kunnen werknemers bewust worden van subtiele vormen van macht en manieren vinden om deze te ondermijnen?
Het begrijpen van zowel directe als ideologische en disciplinaire controle is belangrijk omdat macht niet alleen zichtbaar is in beslissingen, maar ook subtiel werkt via normen, overtuigingen en zelfregulering. Beide vormen van macht werken samen om gedrag in organisaties te beïnvloeden
