Hoorcollege 4; Fleming & Spicer (2014) + Van Douwen et al (2022)

Question 1

Wat wordt bedoeld met dwang als een vorm van macht in organisaties?

Answer 1

Dwang verwijst naar de meest traditionele vorm van macht, waarbij iemand zijn wil oplegt aan anderen, zelfs tegen weerstand in. Dit gebeurt bijvoorbeeld via hiërarchieën en formele regels in bureaucratische organisaties. Het wordt gebruikt om naleving van regels af te dwingen en voorspelbaarheid te creëren

Question 2

Hoe werkt manipulatie of agenda-setting binnen organisaties?

Answer 2

Manipulatie of agenda-setting verwijst naar de subtiele vorm van macht waarbij bepaald wordt welke onderwerpen wel of niet besproken worden. Dit kan de besluitvorming sturen, bijvoorbeeld door de nadruk te leggen op winstmaximalisatie en onderwerpen zoals werknemerswelzijn te negeren​

Question 3

Wat is hegemonie volgens Gramsci, en hoe zien we dit terug in organisaties?

Answer 3

Hegemonie is de controle over ideeën en overtuigingen. In organisaties betekent dit dat bepaalde waarden, zoals financiële winst, als vanzelfsprekend worden aangenomen, waardoor andere ideeën, zoals duurzaamheid, moeilijker voet aan de grond krijgen​

Question 4

Hoe beïnvloedt subjectificatie de manier waarop mensen zichzelf zien in een organisatie?

Answer 4

Bij subjectificatie passen werknemers hun gedrag en zelfbeeld aan op basis van wat de organisatie van hen verwacht. Ze zien zichzelf bijvoorbeeld als ondernemers van hun eigen arbeid, waarbij ze worden aangespoord om zichzelf continu te verbeteren

Question 5

Welke vier vormen van macht worden onderscheiden door Fleming en Spicer?

Answer 5

De vier vormen van macht zijn: dwang, manipulatie (agenda-setting), hegemonie, en subjectificatie

Question 6

Hoe beïnvloeden organisaties de maatschappij met macht door organisaties (Through)?

Answer 6

Organisaties gebruiken hun macht om invloed uit te oefenen op bredere maatschappelijke processen. Grote bedrijven kunnen bijvoorbeeld markten reguleren of politieke beslissingen beïnvloeden

Question 6

Wat wordt bedoeld met macht binnen organisaties (In), en hoe werkt dit?

Answer 6

Macht binnen organisaties verwijst naar de interne dynamieken, zoals hiërarchieën en informele netwerken. Managers proberen controle te behouden door formele regels, maar ook via informele middelen zoals politieke allianties​

Question 7

Wat zijn voorbeelden van externe actoren die macht over organisaties (Over) uitoefenen?

Answer 7

Externe actoren zoals de staat, aandeelhouders, media en activistische groepen oefenen macht uit over organisaties, bijvoorbeeld door druk te zetten op bedrijven om duurzaamheidsdoelen te halen

Question 8

Hoe kunnen groepen macht tegen organisaties (Against) gebruiken om verandering af te dwingen?

Answer 8

Groepen zoals vakbonden of consumentenbewegingen kunnen zich verzetten tegen organisaties door druk uit te oefenen om gedrag te veranderen, zoals bij de groeiende beweging tegen fast fashion

Question 9

Hoe veranderen de machtsverhoudingen in organisaties door neoliberale globalisering?

Answer 9

In neoliberale organisaties wordt macht meer gedeeld tussen verschillende plaatsen. Werknemers moeten zichzelf managen, terwijl organisaties een grotere invloed hebben op politieke en economische structuren

Question 10

Welke invloed heeft big data op de controle van werknemers binnen organisaties?

Answer 10

Big data stelt managers in staat om prestatiegegevens in real-time te volgen, wat hen helpt om werknemers te controleren zonder directe supervisie

Question 10

Wat wordt bedoeld met de term “ondernemende werknemer” in het kader van subjectificatie?

Answer 10

De “ondernemende werknemer” is iemand die zichzelf continu verbetert en zich flexibel opstelt, alsof hij of zij een bedrijf is in plaats van een individu

Question 11

Wat is het effect van aandeelhouders op de besluitvorming binnen organisaties?

Answer 11

Aandeelhouders kunnen bedrijven onder druk zetten om doelen te bereiken, zoals duurzaamheid, wat invloed heeft op de interne besluitvorming binnen de organisatie

Question 12

Hoe gebruiken activistische groepen hun macht om bedrijven onder druk te zetten?

Answer 12

Activistische groepen zetten bedrijven onder druk door hen te dwingen hun gedrag te veranderen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid of arbeidsomstandigheden​

Question 12

Wat bedoelen Fleming en Spicer met de “dubbele beweging” volgens Karl Polanyi?

Answer 12

De “dubbele beweging” verwijst naar het proces waarbij de vrije markt probeert zichzelf te reguleren, terwijl maatschappelijke krachten zich daartegen verzetten om schade door ongebreideld kapitalisme te beperken

Question 13

Hoe kunnen sociale media activisme tegen organisaties versterken?

Answer 13

Sociale media versterken activisme door consumenten en actiegroepen wereldwijd te verbinden, wat het makkelijker maakt om collectieve druk uit te oefenen op organisaties​

Question 14

Wat is het gevolg van de hiërarchische controle in bureaucratische organisaties?

Answer 14

Hiërarchische controle zorgt voor naleving van regels en voorspelbaarheid binnen de organisatie, maar kan ook werknemers dwingen tot conformiteit, bijvoorbeeld door prestatiemanagement

Question 15

Hoe kunnen bedrijven de regels van een hele industrie bepalen, zoals bijvoorbeeld Google en Amazon dat doen?

Answer 15

Bedrijven zoals Google en Amazon hebben zoveel macht dat ze de regels van een hele industrie kunnen bepalen, bijvoorbeeld door markten te reguleren of politieke beslissingen te beïnvloeden

Question 16

Hoe speelt prestatiemanagement een rol in het uitoefenen van dwang binnen organisaties?

Answer 16

Prestatiemanagement kan worden gebruikt om werknemers onder druk te zetten om bepaalde doelen te halen, wat een vorm van dwang is binnen organisaties​

Question 17

Wat is een voorbeeld van manipulatie in besluitvormingsprocessen binnen organisaties?

Answer 17

Een voorbeeld van manipulatie is wanneer het management alleen bepaalde onderwerpen op de agenda zet, zoals winstmaximalisatie, en andere onderwerpen, zoals werknemerswelzijn, negeert​

Question 18

Hoe helpt het idee van hegemonie ons te begrijpen waarom financiële winst vaak centraal staat in organisaties?

Answer 18

Hegemonie laat zien dat financiële winst in veel organisaties als vanzelfsprekend wordt aangenomen, waardoor andere waarden, zoals duurzaamheid, vaak moeilijker geaccepteerd worden​

Question 19

Hoe beïnvloeden bedrijven de politiek en economie door middel van macht door organisaties?

Answer 19

Bedrijven gebruiken hun macht om markten te reguleren en politieke beslissingen te beïnvloeden, wat bijdraagt aan het vormgeven van wereldwijde politieke en economische systemen​

Question 20

Leg de vier dimensies van kracht uit die Fleming & Spicer onderscheiden

Answer 20

Dwang (Coercion):

Dwang is de meest traditionele vorm van macht en houdt in dat iemand zijn wil oplegt aan anderen, zelfs tegen hun weerstand in. In organisaties wordt dit vaak gedaan door formele hiërarchieën en regels, zoals die binnen bureaucratische structuren. Dit betekent dat mensen gedwongen worden om zich te houden aan regels en procedures, met dreiging van straf of negatieve gevolgen als ze dit niet doen. Bijvoorbeeld, een manager kan een werknemer dwingen om langer te werken door dreiging met ontslag of slechte beoordelingen​(eerste deel van vier).
Manipulatie (Agenda-setting):

Manipulatie of agenda-setting is een subtielere vorm van macht waarbij het niet alleen gaat om het direct opleggen van wil, maar om het bepalen van welke onderwerpen wel en niet besproken worden. De macht zit hier in het vermogen om te bepalen waarover wordt beslist. In organisaties betekent dit dat het management kan kiezen om bepaalde onderwerpen, zoals financiële doelen, te benadrukken en andere onderwerpen, zoals werknemerswelzijn, te negeren. Deze vorm van macht is vaak moeilijker zichtbaar​(eerste deel van vier).
Hegemonie (Dominantie):

Hegemonie verwijst naar de controle over ideeën en overtuigingen, waarbij bepaalde normen en waarden als vanzelfsprekend worden beschouwd. In organisaties betekent dit dat bepaalde visies, zoals het belang van winstmaximalisatie, als de ‘juiste’ visie worden gezien, terwijl andere perspectieven, zoals duurzaamheid of sociaal welzijn, vaak naar de achtergrond verdwijnen. Deze vorm van macht werkt doordat mensen niet eens meer nadenken over alternatieven; ze accepteren de dominante waarden zonder ze ter discussie te stellen​(eerste deel van vier).
Subjectificatie:

Subjectificatie is de subtielste vorm van macht en gaat over de manier waarop mensen zichzelf zien en begrijpen binnen de verwachtingen van een organisatie. In plaats van dat macht van buitenaf wordt opgelegd, nemen individuen de normen en verwachtingen van de organisatie over als hun eigen normen. Ze gaan zichzelf bijvoorbeeld beschouwen als ‘ondernemers van hun eigen arbeid’, waarbij ze constant proberen zichzelf te verbeteren en hun waarde te bewijzen. Dit type macht werkt van binnenuit en beïnvloedt het zelfbeeld en de identiteit van werknemers​(eerste deel van vier).

Question 21

Waarom verzetten mariniers zich tegen de toelating van vrouwen in het Korps Mariniers volgens het artikel van van Douwen et al. (2022)?

Answer 21

Mariniers verzetten zich omdat ze denken dat vrouwen fysiek niet sterk genoeg zijn, dat hun aanwezigheid de sociale cohesie in de eenheid zou verstoren, en dat de toelating van vrouwen de elite-status van het Korps zou verlagen​

Question 21

Wat is het concept van hegemonische mannelijkheid, en hoe speelt dit een rol in het Korps Mariniers?

Answer 21

Hegemonische mannelijkheid is de dominante vorm van mannelijkheid die in een samenleving als ideaal wordt gezien. In het Korps Mariniers is dit ideaal gekoppeld aan waarden zoals fysieke kracht, moed en discipline. Het zorgt ervoor dat mannen boven vrouwen staan en dat bepaalde soorten mannelijkheid, zoals stoere en heteroseksuele mannelijkheid, worden verheven boven andere. De mariniers verzetten zich tegen vrouwen omdat ze denken dat vrouwen deze traditionele normen ondermijnen​

Question 22

Hoe zien mariniers de fysieke geschiktheid van vrouwen in relatie tot hun rol in het Korps Mariniers?

Answer 22

Mariniers geloven dat vrouwen fysiek niet sterk genoeg zijn voor de zware eisen van het Korps Mariniers. Ze gebruiken dit argument om te zeggen dat vrouwen de operationele capaciteit van de eenheid zouden ondermijnen

Question 23

Welke rol speelt het narratief van de “badass marine” in de weerstand tegen vrouwen in het Korps Mariniers?

Answer 23

Het narratief van de “badass marine” schildert de ideale marinier af als iemand die fysiek en mentaal sterker is dan de rest van de bevolking. Dit beeld sluit vrouwen vaak uit, omdat het is gebaseerd op een mannelijk ideaal dat moeilijk door vrouwen kan worden bereikt​

Question 24

Hoe beïnvloedt de sociale cohesie binnen mariniersgroepen hun verzet tegen de toelating van vrouwen?

Answer 24

Mariniers vinden de sociale cohesie in hun eenheid cruciaal voor succes, maar deze cohesie is gebaseerd op sterke homosociale banden tussen mannen. Ze vrezen dat vrouwen deze banden zouden verstoren, wat zou leiden tot minder samenwerking

Question 25

Hoe beïnvloedt de sociale cohesie binnen mariniersgroepen hun verzet tegen de toelating van vrouwen?

Answer 25

Het Korps Mariniers wordt gezien als een elite-eenheid, en de mariniers vrezen dat de toelating van vrouwen impliceert dat de toelatingseisen worden verlaagd, wat de status van de eenheid zou aantasten

Question 26

Wat wordt bedoeld met discursieve weerstand, en hoe uiten mariniers deze weerstand tegen genderverandering?

Answer 26

Discursieve weerstand verwijst naar het gebruik van taal om veranderingen tegen te houden. Mariniers gebruiken argumenten zoals fysieke geschiktheid en sociale cohesie om hun verzet tegen de toelating van vrouwen te verwoorden

Question 27

Hoe kunnen beleidsmakers het verzet tegen gendergelijkheid benaderen als een kans voor verandering in plaats van als een obstakel?

Answer 27

Beleidsmakers kunnen het verzet benaderen als een kans om bestaande gendernormen expliciet te maken en te herzien, in plaats van het te zien als een obstakel dat moet worden overwonnen

Question 27

Waarom wordt het idee van fysieke kracht zo sterk gemasculiniseerd in de weerstand tegen vrouwen in het Korps Mariniers?

Answer 27

Fysieke kracht wordt in het Korps Mariniers sterk geassocieerd met mannelijkheid en wordt gezien als een essentieel onderdeel van het werk. Dit maakt het moeilijk voor vrouwen om binnen dit concept geaccepteerd te worden

Question 28

Hoe dragen homosociale banden bij aan het verzet van mariniers tegen de aanwezigheid van vrouwen in hun eenheid?

Answer 28

De sterke banden tussen mannen in het Korps, gebaseerd op gedeelde ervaringen en loyaliteit, worden gezien als essentieel voor succes. Vrouwen worden gezien als een verstoring van deze hechte mannelijke netwerken

Question 29

Wat bedoelen de auteurs met het idee dat weerstand een dynamisch proces is?

Answer 29

Weerstand is niet statisch of volledig afwijzend. Mariniers tonen soms ambivalentie en erkennen dat uitzonderlijke vrouwen misschien toch hun plaats zouden kunnen verdienen. Dit biedt ruimte voor verandering in de normen

Question 30

Hoe kunnen momenten van ambivalentie onder mariniers bijdragen aan verandering in gendernormen?

Answer 30

Momenten van ambivalentie, waarin mariniers erkennen dat sommige vrouwen misschien wel voldoen aan de eisen, kunnen leiden tot een heroverweging van de strikte normen en waarden over mannelijkheid binnen het Korps

Question 31

Welke discursieve framing gebruiken mariniers om hun verzet tegen de toelating van vrouwen te versterken?

Answer 31

Mariniers framen hun verzet door de discussie over vrouwen te richten op onderwerpen als fysieke en mentale geschiktheid, sociale cohesie en de elite-status van het Korps​

Question 32

Wat zijn de implicaties voor genderinterventies in het Korps Mariniers, zoals voorgesteld door het artikel?

Answer 32

Interventies moeten rekening houden met de specifieke militaire cultuur en de manier waarop gendernormen zijn verweven met de dynamiek binnen het Korps. Contextspecifieke benaderingen hebben meer kans van slagen dan generieke interventies​

Question 33

Hoe gebruiken mariniers narratieven om hun verzet tegen vrouwen in het Korps te legitimeren?

Answer 33

Mariniers gebruiken narratieven zoals dat van de “badass marine” om hun verzet te rechtvaardigen. Dit beeld van een sterke, stoere soldaat sluit vrouwen vaak automatisch uit​

Question 34

Wat kunnen we leren van de manier waarop verzet tegen genderinterventies bij het Korps Mariniers wordt uitgedrukt?

Answer 34

Het verzet toont aan dat gendernormen diepgeworteld zijn in de militaire cultuur, maar het laat ook zien dat weerstand een dynamisch proces is waarbij er ruimte is voor verandering en aanpassing van normen

Question 34

Hoe verschilt de tweede dimensie van macht van de eerste dimensie, volgens Bachrach en Baratz?

Answer 34

De tweede dimensie van macht, beschreven door Bachrach en Baratz, gaat niet alleen over de uitkomst van beslissingen, maar ook over wie bepaalt wat er op de agenda komt. Dit wordt agenda-setting genoemd, waarbij macht uitgeoefend wordt door te bepalen welke onderwerpen worden besproken en welke worden genegeerd

Question 35

Waarom is de militaire cultuur een belangrijke factor om rekening mee te houden bij genderinterventies in het Korps Mariniers?

Answer 35

De militaire cultuur is diep verweven met waarden zoals mannelijkheid en fysieke kracht. Genderinterventies die hier geen rekening mee houden, zullen waarschijnlijk op meer weerstand stuiten

Question 36

Wat wordt bedoeld met beslissingsmacht, en hoe wordt dit zichtbaar in conflicten binnen organisaties?

Answer 36

Beslissingsmacht is de mogelijkheid van een persoon of groep om te bepalen wat anderen doen. Het wordt zichtbaar in conflicten wanneer één partij zijn wil oplegt aan een ander, bijvoorbeeld wanneer een manager beslissingen afdwingt over wie wordt aangenomen of ontslagen

Question 36

Wat is de eerste dimensie van macht volgens Robert Dahl, en hoe werkt deze binnen organisaties?

Answer 36

De eerste dimensie van macht, zoals beschreven door Robert Dahl, gaat over beslissingsmacht. Dit betekent dat macht de mogelijkheid is om anderen te dwingen iets te doen wat ze anders niet zouden doen. Binnen organisaties wordt dit vaak zichtbaar in situaties waar managers beslissingen nemen die invloed hebben op werknemers, zoals promoties of ontslagen

Question 37

Wat betekent non-beslissingsmacht, en hoe kan deze worden gebruikt om bepaalde kwesties van de agenda te houden?

Answer 37

Non-beslissingsmacht betekent dat macht wordt uitgeoefend door bepaalde onderwerpen van de agenda te houden, zodat ze niet eens worden besproken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een bedrijf ervoor kiest om loonverhogingen niet te bespreken, waardoor er geen kans is op conflict over dit onderwerp

Question 37

Wat houdt de derde dimensie van macht in, zoals uitgewerkt door Steven Lukes?

Answer 37

De derde dimensie van macht gaat verder dan zichtbare beslissingen en agenda-setting. Het gaat over het vormen van overtuigingen, waarden en voorkeuren van mensen zonder dat ze zich bewust zijn van de machtsdynamiek. Mensen accepteren dan de belangen van de machthebbers als vanzelfsprekend

Question 38

Hoe beïnvloedt ideologische controle de overtuigingen en voorkeuren van werknemers in een organisatie?

Answer 38

Ideologische controle beïnvloedt werknemers door hen te laten geloven dat bepaalde waarden, zoals hard werken of winstmaximalisatie, vanzelfsprekend zijn. Werknemers internaliseren deze overtuigingen, zelfs als die niet in hun eigen belang zijn​

Question 38

Wat is het concept van hegemonie, en hoe werkt dit binnen organisaties volgens Gramsci?

Answer 38

Hegemonie, zoals uitgewerkt door Gramsci, is de manier waarop de dominante groep zijn waarden en overtuigingen doordringt in alle lagen van de samenleving, zodat deze als normaal worden gezien. In organisaties betekent dit bijvoorbeeld dat werknemers de norm accepteren dat lange werkdagen nodig zijn om succesvol te zijn, zonder dat dit expliciet wordt opgelegd

Question 39

Wat is de vierde dimensie van macht volgens Michel Foucault, en hoe werkt subjectificatie binnen organisaties?

Answer 39

De vierde dimensie van macht, volgens Foucault, draait om subjectificatie, waarbij individuen zichzelf disciplineren volgens de normen van de organisatie. Werknemers passen hun gedrag aan en monitoren zichzelf, vaak zonder dat er directe supervisie nodig is​

Question 40

Wat wordt bedoeld met subjectificatie, en hoe leidt dit tot zelfregulering van werknemers?

Answer 40

Subjectificatie betekent dat werknemers de normen en verwachtingen van de organisatie internaliseren en zichzelf reguleren. Ze passen hun gedrag aan en werken aan zelfverbetering zonder dat externe druk nodig is, bijvoorbeeld via prestatiebeoordelingen

Question 41

Hoe beïnvloeden mechanismen zoals socialisatie en disciplinering het gedrag van werknemers binnen een organisatie?

Answer 41

Socialisatie helpt nieuwe werknemers om de normen en waarden van de organisatie te leren en te internaliseren. Disciplinering zorgt ervoor dat werknemers zichzelf beheersen en hun gedrag aanpassen aan de verwachtingen van de organisatie, vaak door mechanismen zoals prestatiebeoordelingen

Question 42

Hoe kunnen werknemers gebruikmaken van tegen-hegemonie om de bestaande machtsstructuren binnen een organisatie te betwisten?

Answer 42

Tegen-hegemonie verwijst naar de mogelijkheid voor werknemers om de bestaande normen en waarden van de dominante groep uit te dagen. Dit kan door collectieve actie zoals vakbonden of andere vormen van verzet tegen de gevestigde machtsstructuren​

Question 43

Wat is het verschil tussen normalisatie en disciplinering in de context van machtsuitoefening binnen organisaties?

Answer 43

Normalisatie zorgt ervoor dat bepaalde gedragingen als normaal en gewenst worden beschouwd, zonder expliciete dwang. Disciplinering gaat een stap verder en zorgt ervoor dat werknemers zichzelf actief corrigeren en hun gedrag aanpassen aan de normen van de organisatie

Question 44

Wat bedoelt Gramsci met het idee van tegen-hegemonie, en hoe kan dit bijdragen aan organisatieverandering?

Answer 44

Gramsci’s idee van tegen-hegemonie suggereert dat hegemonische machten kunnen worden uitgedaagd door alternatieve ideologieën. Werknemers kunnen dit doen door zich te verenigen en de heersende waarden en overtuigingen binnen de organisatie in twijfel te trekken, wat kan leiden tot verandering

Question 45

Hoe kunnen werknemers bewust worden van subtiele vormen van macht en manieren vinden om deze te ondermijnen?

Answer 45

Werknemers kunnen zich bewust worden van subtiele vormen van macht, zoals subjectificatie en hegemonie, door kritisch te reflecteren op de normen en waarden die ze hebben geïnternaliseerd. Door bewustzijn te creëren, kunnen ze manieren vinden om deze structuren te ondermijnen, bijvoorbeeld door alternatieve waarden te promoten

Question 46

Hoe kunnen werknemers bewust worden van subtiele vormen van macht en manieren vinden om deze te ondermijnen?

Answer 46

Het begrijpen van zowel directe als ideologische en disciplinaire controle is belangrijk omdat macht niet alleen zichtbaar is in beslissingen, maar ook subtiel werkt via normen, overtuigingen en zelfregulering. Beide vormen van macht werken samen om gedrag in organisaties te beïnvloeden