Hoofdstuk 7 - Babytijd - sociaal-emotioneel en persoonlijkheidsontwikkeling

Question 1

Wat is non-verbale codering?

Answer 1

Het uitdrukken van de emotionele gesteldheid op basis van gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en stemgebruik

Question 2

Worden we geboren met het basale vermogen om emoties te uiten? Hoe weten we dat?

Answer 2

Ja, dat weten we omdat uit onderzoek blijkt dat baby’s basisemoties over ter wereld op dezelfde manier uitdrukken, en deze codering blijft over het hele leven min of meer gelijk.

Question 3

Wat is de differentiele emotietheorie? Wie heeft die bedacht?

Answer 3

Theorie van Izard die stelt dat het uiten van emoties aangeeft welke emotionele ervaringen iemand heeft en tegelijkertijd helpt om deze emoties te reguleren.

Question 4

Wat is eenkennigheid, wanneer ontstaat het?

Answer 4

Een baby hecht zich aan een of enkele personen bij wie zij zich veilig voelt en reageert angstig op onbekenden.
Ontstaat rond 6 maanden

Question 5

Wat is vreemdenangst, wanneer ontstaat het en waardoor ontstaat het?

Answer 5

Een ander woord voor eenkennigheid.
De voorzichtigheid en terughoudendheid die baby’s laten zien als ze een onbekende ontmoeten.
Ontstaat rond 6 maanden.
1. De cognitieve vermogens nemen toe en kunnen ze mensen scheiden (ik ken jou, jou ken ik niet).
2. Tussen 6-9 maanden gaan baby’s pogingen doen de wereld om hen heen te begrijpen, als er iets gebeurt wat ze niet kunnen verklaren, jaagt dat angst aan.

Question 6

Wat is scheidingsangst en wanneer ontstaat het? Waardoor ontstaat het?

Answer 6

De angst die bij kinderen wordt opgeroepen door de afwezigheid van hun vaste verzorgers
Ontstaat rond 7-8 maanden en bereikt een hoogtepunt rond 14 maanden, neemt daarna af.
Groeiende cognitieve vaardigheden zorgen ervoor dat een baby zich afvraagt - waarom gaat mijn moeder weg, wanneer komt ze terug, komt ze wel terug?

Question 7

Wat is non-verbale decodering? Hoe en wanneer ontstaat dit?

Answer 7

Het interpreteren van de emotionele gesteldheid van anderen op basis van gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en stemgebruik
Dit begint met imiteren van gezichtsuitrdrukkingen, en ontwikkelt daarna verder waarbij baby’s bij 4 maanden dit wellicht al begrijpen.

Question 8

Wat is een sociale glimlach? Hoe ontstaat deze?

Answer 8

De glimlach van een baby in reactie op een andere persoon
Tussen 3-12 weken gaan baby’s glimlachen als ze iets leuks zien (mensen, dingen). Als ze ouder worden, worden ze selectiever. Rond 18 mnd glimlachen ze vaker naar verzorgers dan dingen. Rond 2 jaar gebruiken ze de sociale glimlach doelbewust om hun positieve emoties weer te geven.

Question 9

Hoe ontwikkelt de non-verbale decodering zich bij baby’s?

Answer 9

1. Imiteren van gezichtsuitrdukkingen
2. 5 maanden kunnen ze vrolijke en

Question 10

Wat is zelfbesef en wanneer ontstaat dit?

Answer 10

Het bewustzijn dat we als individu los van de rest van de wereld bestaan
Ontstaat tussen 18-24 maanden

Question 11

Welke culturele verschillen zijn er op het gebied van ontwikkeling van zelfbesef

Answer 11

Baby’s uit culturen waar onafhankelijkheid voorop staat, ontwikkelen eerder zelfbesef dan baby’s uit culturen waar afhankelijkheid voorop staat.

Question 12

Wat is de belangrijkste manier waarop baby’s mensen van elkaar onderscheiden?

Answer 12

Etniciteit

Question 13

Waarom is het belangrijk je kind bloot te stellen aan verschillende etniciteiten?

Answer 13

Omdat kinderen voorkeur geven aan wat ze kennen, en op deze manier dus ook aan verschillende etniciteiten.

Question 14

Wat is social referencing en wanneer ontstaat het?

Answer 14

Een psychologisch proces dat verwijst naar wanneer baby’s kijken naar volwassen emotionele en affectieve uitingen om hun gedrag te reguleren of aan te sturen.
Ontstaat rond 8-9 maanden.

Question 15

Waarom is social referencing complex?

Answer 15

1. Baby’s moeten emoties/gedrag kunnen decoderen
2. Baby’s moeten begrijpen dat gedrag in verschillende situaties een andere betekenis heeft

Question 16

Wanneer gebruiken baby’s social referencing het meest?

Answer 16

Als de situatie onduidelijk is. Ze kunnen dan wel in de war raken als ze bij verschillende personen, verschillende emoties zien.

Question 17

Wat is theory of mind? Wanneer ontstaat dit?

Answer 17

De (cognitieve) vaardigheid om aan jezelf en aan anderen gedachten, gevoelens, ideeën en intenties toe te schrijven en op basis daarvan te anticiperen op het gedrag van anderen.
Ontstaat voordat ze 1 zijn.

Question 18

Wat is empathie? En wanneer ontstaat dit?

Answer 18

Het vermogen om zich in de gedachten- en belevingswereld van anderen te kunnen inleven.
Rond 2 jaar ontstaat dit.

Question 19

Hoe ontwikkelt empathie zich bij baby’s?

Answer 19

1. Vlak na de geboorte is er sprake van empathische arousal (nabootsen van mimiek)
2. Rond 6 maanden toont baby empathische gevoelens door aandacht op de ander te richten
3. Bij 12 maanden ontstaat een vorm van empathie, waarbij kinderen naar een ander toetrekken, wanneer zij emotioneel zijn.
4. Na 24 maanden ontstaat echte empathie. Dit ontwikkelt zich verder dankzij de cognitieve ontwikkeling van het kind.
   a. begrip van sociale situaties
   b. delen van emoties
   c. begrijpen van andermans standpunt (cognitieve empathie)

Question 20

Wat is hechting?

Answer 20

Het intieme en fysieke en emotionele contact tussen ouder/verzorger en kind

Question 21

Wanneer ontstaat hechting en wanneer komt het het duidelijkst tot uiting?

Answer 21

Rond 7 a 8 maanden
Komt tot uiting als het kind gescheiden wordt van de gehechtheidsfiguur
Wanneer het kind in nood is of onder stress staat

Question 22

Wat zegt Bowlby over hechting?

Answer 22

1. Hechting is primair gebaseerd op een genetisch bepaalde behoefte van kinderen aan veiligheid en zekerheid. Ze leren dat die veiligheid het beste gewaarborgd kan worden door de moeder.
2. Deze unieke relatie verschilt kwalitatief met de relatie met anderen
3. Speelt een cruciale rol bij het verkennen van de wereld, waar de stabiele hechting een thuisbasis vormt.

Question 23

Wat is de vreemde situatie methode? Wie heeft die bedacht?

Answer 23

Een aantal in scene gezette situaties om de kwaliteit van hechting tussen een kind en zijn hechtingsfiguur te onderzoeken
Mary Ainsworth

Question 24

Wat is een veilig hechtingspatroon?

Answer 24

Hechtingspatronen waarbij kinderen zich op hun gemak lijken te voelen als hun verzorger aanwezig is en de ruimte verkennen, ook al raken ze van streek als de verzorger de ruimte verlaat, ze zoeken de nabijheid van de verzorger en laten zich troosten

Question 25

Wat is een angstig-vermijdend hechtingspatroon?

Answer 25

Hechtingspatroon waarbij kinderen niet de nabijheid van hun verzorger opzoeken en de verzorger lijken te mijden als diegene terugkeert na afwezigheid

Question 26

Wat is een angstig-ambivalent hechtingspatroon?

Answer 26

Hechtingspatroon waarbij kinderen een combinatie van positieve en negatieve reacties op hun verzorger vertonen als diegene terugkeert na afwezigheid

Question 27

Wat is een gedesorganiseerd - gedesorienteerd hechtingspatroon?

Answer 27

Hechtingspatroon waarbij kinderen inconsistent en vaak tegenstrijdig gedrag vertonen

Question 28

Welke hechtingspatronen zijn er?

Answer 28

1. Veilig
2. Angstig-vermijdend
3. Angstig-ambivalent
4. Gedesorganiseerd-gedesorienteerd

Question 29

Wat is een reactieve hechtingsstoornis?

Answer 29

Een psychische stoornis die wordt gekenmerkt door extreme moeilijkheden bij het aangaan van relaties met anderen. Bij jonge kinderen kan deze stoornis zich uiten in voedingsproblemen, groeiachterstand, en non-responsiviteit op sociale toenaderingen. Zeldzaam en meestal het gevolg van mishandeling of verwaarlozing.

Question 30

Wat is de zelfdeterminatietheorie (ZDT)?

Answer 30

Theorie over menselijke motivatie, die uitgaat van de kerngedachte dat er drie natuurlijke basisbehoeften zijn die het functioneren, het welbevinden en de groei van mensen beinvloeden: Autonomie, verbondenheid en competentie.

Question 31

Waar verwijst de behoefte naar autonomie naar vanuit de ZDT?

Answer 31

Wens om psychologisch vrij te kunnen handelen en niet onder druk te staan.

Question 32

Waar verwijst de behoefte naar verbondenheid naar vanuit de ZDT?

Answer 32

Wens om positieve relaties op te bouwen met anderen, zich geliefd en verzorgd te voelen en zelf voor anderen te zorgen.

Question 33

Waar verwijst de behoefte naar competentie naar?

Answer 33

Wens om doeltreffend met de omgeving om te gaan. Mensen willen hun omgeving exploreren, begrijpen en beheersen.

Question 34

Wat is de theorie van de eerste 1000 dagen? Van wie is de theorie?

Answer 34

Periode van conceptie t/m het 2e levensjaar wordt als belangrijk omschreven. Dan wordt de basis gelegd voor het lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn en de gezondheid. De eerste 1000 dagen zijn een sensitieve periode op verschillende vlakken: hersenontwikkeling, sociale relaties, stressgevoeligheid, voedselvoorkeuren, schoolprestaties, kansen op de arbeidsmarkt, partnerrelatie en hoe we zelf opvoeden.
Roseboom en Singh

Question 35

Wat is de cirkel van veiligheid?

Answer 35

Gids, omschrijft een veilige gehechtheid als het belangrijkste wat ouders hun kinderen kunnen geven. Helpt ouders om het soort gehechtheid te creëren waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Question 36

Wat is sensitiviteit?

Answer 36

Gevoelig zijn voor signalen van een persoon, deze signalen herkennen en goed weten te interpreteren

Question 37

Wat is responsiviteit?

Answer 37

De signalen van een persoon opmerken, herkennen, interpreteren en er effectief op reageren

Question 38

Wat zorgt voor een veilige hechting? Wat niet?

Answer 38

Veilige hechting wordt gecreeerd door ouders die de signalen van een kind opmerken en er effectief op reageren. Als er te weinig of teveel wordt gereageerd, kan er onveilige hechting ontstaan. Het is van belang een situatie te creëeren waarin ouder en kind hun emotionele gesteldheid op elkaar aanpassen.

Question 39

Hoe weten ouders hoe ze moeten reageren?

Answer 39

Leveren ze van hun eigen ouders - blijkt dat hechtingspatronen verschillende generaties vrij stabiel blijven.
Hangt af van hoe effectief de baby is in het afgeven van signalen.

Question 40

Wat betekent serve and return in het kader van responsiviteit en sensitiviteit?

Answer 40

Responsieve, heen en weer interacties tussen een jong kind en een (caring) volwassenen, spelen een belangrijke rol in het vormen van het brein.

Question 41

Wat zijn non-verbale signalen die bijdragen aan een goede serve and return interactie met een jong kind?

Answer 41

Regelmatig naar kind kijken
Lachen naar kind
Naar kind toedraaien

Aanpassen intonatie aan die van je kind
Vragen stellen aan je kind
Reageren op vragen van je kind

Question 42

Waarom werd in het verleden niet naar de rol van vaders gekeken bij hechting?

Answer 42

1. Volgens Bowlby was de moeder-kind relatie uniek
2. Traditionele sociale opvattingen (moeder was de belangrijkste opvoeder, vader werkte buitenshuis)

Question 43

Wat klopt er niet aan Bowlby’s theorie over hechting en andere vroegere theorieen over hechting?

Answer 43

Vaders kunnen ook de primaire hechtingsfiguur zijn.
Liefde van vaders heeft grote invloed op welzijn van kinderen.
Sociale hechting van kinderen blijft niet beperkt tot hun ouders (of alleen moeder)
Gezinsstructuur heeft geen invloed op het welbevinden en de ontwikkeling van kinderen. (In niet-traditionele gezinnen groeien ook veilig gehechte kinderen op)

Question 44

Bestaan er verschillen in de hechting tussen moeders en vaders? Welke?

Answer 44

Ja, kinderen willen in stressvolle situaties vaak liever hun moeder. Kinderen spelen op een andere manier met vader en moeder. Vaders spelen vaak fysieker met hun kinderen en moeders rustiger (talig).

Question 45

Heeft cultuur impact op de hechting van kinderen? Waarom moeten we hier kanttekeningen bij plaatsen?

Answer 45

Ja, cultuur heeft impact. Echter, de procedure om hechting mee te meten is gemaakt naar westerse standaarden en dus wellicht niet het meest geschikt voor andere culturen.

Question 46

Wat is het belang van hechting?

Answer 46

De aard van de hechting in de babytijd is volgens velen bepalend voor de manier waarop we de rest van ons leven met anderen omgaan en voor de manier waarop we reageren op momenten van scheiding en verhoogde stress.

Question 47

Welke processen liggen ten grondslag aan de ontwikkeling van relaties in de babytijd?

Answer 47

• Genetisch voorprogrammeren van volwassenen om gevoelig te zijn voor baby’s (fusiform gyrus)
• Babytaal
• Imitatie van gedrag van baby en spelen van spelletjes
• Wederzijds regulatiemodel - communicatie van en reactie op emotionele stemming van ouders en kinderen.
• Relatie met broertjes en zusjes

Question 48

Wat is het wederzijds regulatiemodel?

Answer 48

Model waarin baby’s en ouders emotionele stemmingen aan elkaar leren communiceren en daar adequaat op leren reageren

Question 49

Wat is wederzijdse socialisatie?

Answer 49

Proces waarbij het gedrag van baby’s nieuwe responsen van ouders en andere verzorgers oproept en vice versa.

Question 50

Hoe ontwikkelen de sociale interacties van baby’s met leeftijdsgenoten zich?

Answer 50

1. Eerste maanden - lach en stem gebruiken bij leeftijdsgenoten, meer belangstelling voor andere baby’s dan objecten, voorkeur voor baby’s die ze kennen
2. (9-12 maanden) Baby’s bieden elkaar speeltjes aan, spelen sociale spelletjes
3. (Vanaf 12 maanden) Imitatie van gedrag, leren van elkaar

Question 51

Wat zijn de effecten van de kinderopvang op de sociale ontwikkeling van baby’s?

Answer 51

Onduidelijk. Wel is het duidelijk dat een kwalitatief goede opvang belangrijk is.

Question 52

Waar kunnen verschillen tussen baby’s mee te maken hebben?

Answer 52

Persoonlijkheid
Temperament
Sekse

Question 53

Wat is persoonlijkheid?

Answer 53

Het geheel van duurzame eigenschappen die het ene individu van het andere onderscheiden

Question 54

Hoe wordt persoonlijkheid vaak onderverdeeld?

Answer 54

Big five persoonlijkheidsdomeinen - neuroticisme, extraversie, gewetensvolheid, vriendelijkheid en openheid.

Question 55

Wat stelt de theorie van de psychosociale ontwikkeling over de babytijd? Wie heeft die theorie bedacht?

Answer 55

1. Dat vroege ervaringen van baby’s verantwoordelijk zijn of baby’s fundamenteel vertrouwend of wantrouwend zijn.
2. Dat persoonlijkheid primair gevormd wordt door de ervaringen van jonge kinderen.
   Erikson

Question 56

Wat is het eerste stadium van de psychosociale ontwikkeling? Welke periode doorloopt dit stadium?

Answer 56

Stadium van vertrouwen-versus-wantrouwen
Eerste 18 maanden

Question 57

Wat is het stadium van vertrouwen vs wantrouwen?

Answer 57

De periode waarin kinderen een gevoel van vertrouwen of wantrouwen ontwikkelen, afhankelijk van hoe goed hun verzorgers op hun behoeften reageren.

Question 58

Wat gebeurt er in het stadium van vertrouwen-vs-wantrouwen?

Answer 58

Kinderen die in staat zijn om vertrouwen in de wereld ontwikkelen, ervaren een gevoel van hoop, waardoor ze het idee ontwikkelen dat ze hun behoeften in principe kunnen bevredigen. Het aangaan van relaties op latere leeftijd zou bij vertrouwen en veilige hechting positiever verlopen. En vice versa.

Question 59

Welke dimensies zijn bedacht voor temperament?

Answer 59

1. Activiteit - verhouding actieve/inactieve perioden
2. Toenadering/terugtrekking - De reactie van een kind op een nieuw persoon of object als toenadering zoekend of zich ervan terugtrekkend.
3. Aanpassing - gemak/moeite waarmee een kind zich aanpast aan veranderingen in zijn omgeving
4. Stemming/prikkelbaarheid - Contrast vriendelijk/opgewekt en onvriendelijk/onplezierig
5. Sterkte en duur van aandacht - Tijd die kind aan activiteit besteedt en effect van afleiding
6. Afleidbaarheid - mate van verandering van gedrag als gevolg van stimuli
7. Regelmaat (dag- nachtritme) - Regelmaat van basisfuncties (honger, dorst, ontlasting, slapen, wakker zijn)
8. Intensiteit v/d reactie - Energieniveau van reacties van het kind (hoge intensiteit = verlegenheid -> elke nieuwe stimulans levert verhoogde hartslag, bloeddruk en pupilverwijding op)
9. Reactiedrempel - Hoeveelheid stimulatie die nodig is om een reactie uit te lokken

Question 60

Welke temperamentclusters zijn er voor baby’s?

Answer 60

1. Gemakkelijke baby’s
2. Moeilijke baby’s
3. Geremde baby’s

Question 61

Wat zijn gemakkelijke baby’s?

Answer 61

Baby met een positieve, nieuwsgierige instelling, regelmatige lichaamsfuncties en een goed aanpassingsvermogen

Question 62

Wat zijn moeilijke baby’s?

Answer 62

Baby die negatieve buien en een traag aanpassingsvermogen heeft en zich meestal terugtrekt

Question 63

Wat zijn geremde baby’s?

Answer 63

Baby die inactief is, relatief kalm reageert op zijn omgeving, zich terugtrekt en traag aanpast en over het algemeen een negatieve stemming heeft

Question 64

Waar komen recente theorieen vandaan over temperament van baby’s? Wat stellen die theorieen?

Answer 64

Uit de gedragsgenetica
Temperamentkenmerken worden beschouwd als geerfde eigenschappen die vrij stabiel zijn in de babytijd en de rest van het leven. Vormen de kern van de persoonlijkheid.

Question 65

Heeft een bepaald soort temperament voordelen?

Answer 65

1. Dit hangt af van de goodness of fit - de mate waarin het specifieke temperament van kinderen aansluit op de aard en de eisen van de omgeving waarin zij opgroeien en andersom.
2. Hoe expressiever baby’s zijn hoe beter ouders weten wanneer een reactie vereist is
3. Moeilijke baby’s kunnen voordelen hebben in bepaalde culturen waar zij door hun moeilijke gedrag meer aandacht krijgen

Question 66

Wat is goodness of fit?

Answer 66

het idee dat ontwikkeling afhankelijk is van de mate waarin het specifieke temperament van kinderen aansluit op de aard en de eisen van de omgeving waarin zij opgroeien en andersom.

Question 67

Wat is gender?

Answer 67

Het geheel van ideeen, sociale verwachtingen en maatschappelijke normen over mannelijkheid en vrouwelijkheid

Question 68

Wat is sekse of geslacht?

Answer 68

De biologische kenmerken die bepalen tot welk geslacht je behoort

Question 69

Wat is genderidentiteit?

Answer 69

De wijze waarop mensen gender uitdrukken; Genderidentiteit kan samenvallen met het geboortegeslacht, maar kan er ook van verschillen.

Question 70

Welke invloed heeft geslacht en gender op de ontwikkeling van baby’s?

Answer 70

Er zijn duidelijke verschillen tussen het gedrag van jongens en meisjes in de gehele babytijd. Dit heeft een belangrijke impact op de sociaal-emotionele ontwikkeling van baby’s.

Question 71

Waardoor worden de verschillen in gedrag tussen baby’s van verschillend geslacht veroorzaakt?

Answer 71

Omgevingsfactoren (gedrag van ouders en maatschappelijke normen en waarden), aangeboren factoren (biologisch geslacht)

Question 72

Wat is een genderbewuste opvoeding?

Answer 72

Kinderen en jongeren worden gestimuleerd tijdens de opvoeding om zelf keuzes te maken gebaseerd op hun persoonlijkheid, los van de heersende genderstereotypen.