Hoofdstuk 1 - Een inleiding

Question 1

Wat is de definitie van ontwikkelingspsychologie

Answer 1

Wetenschappelijke studie naar patronen van groei, verandering en stabiliteit bij mensen vanaf conceptie tot de dood

Question 2

Welke domeinen heb je in de ontwikkelingspsychologie?

Answer 2

Fysieke, cognitieve, sociale, emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling

Question 3

Wat wordt verstaan onder fysieke ontwikkeling?

Answer 3

Ontwikkeling die betrekking heeft op de fysieke opbouw van het lichaam, zoals de hersenen, het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen, en de behoefte aan eten, drinken en slaap op het gedrag van mensen

Question 4

Wat is rijping?

Answer 4

Blijvende fysieke of psychologische verandering als gevolg van biologische groeiprocessen

Question 5

Wat wordt verstaan onder het cognitieve ontwikkeling?

Answer 5

Ontwikkeling die betrekking heeft op intellectuele vermogens zoals denken, leren, herinneren en probleem oplossen.

Question 6

Wat wordt verstaan onder sociaal/emotionele ontwikkeling?

Answer 6

Ontwikkeling die betrekking heeft op sociale relaties interacties met anderen en het omgaan met emoties.

Question 7

Wat wordt verstaan onder persoonlijkheidsontwikkelings?

Answer 7

Ontwikkeling van duurzame gedragingen en (karakter) eigenschappen die de ene van de andere persoon onderscheiden.

Question 8

Welke ontwikkelingsfasen worden in de westerse cultuur vaak onderscheiden binnen de ontwikkelingspsychologie?

Answer 8

Prenatale periode (van conceptie tot geboorte)
Babytijd (van 0 tot 2 jaar)
Peuter-/kleutertijd (van 2 tot 6 jaar)
Schooltijd (van 6 tot 12 jaar)
Adolescentie (van 12 tot 20 jaar)

Question 9

Waarom zijn de ontwikkelingsfasen die in dit boek gebruikt worden een sociaal construct?

Answer 9

Omdat de fasen die meestal in de westerse wereld gedefinieerd worden afhangen van de manier waarop in de westerse wereld naar kinderen gekeken wordt en de fasen van ontwikkeling waar ze doorheen gaan. Een voorbeeld hiervan is de schooltijd van 6 tot 12 jaar.

(Sociaal construct = Een idee over de realiteit dat breed geaccepteerd is maar afhangt van de maatschappij en cultuur op een bepaald moment)

Question 10

Wat is een cohort?

Answer 10

Een groep mensen die in een bepaalde periode leven waardoor ze voor een groot deel gelijke ervaringen opdoen

Question 11

Belangrijke historische gebeurtenissen hebben mogelijk een bepaalde gemeenschappelijke invloed op mensen binnen een cohort. Ook andere gebeurtenissen hebben invloed op de ontwikkeling van mensen. Hoe verdelen we deze gebeurtenissen onder?

Answer 11

Normatieve (historische, leeftijdsgebonden en sociaal/cultureel) en niet-normatieve gebeurtenissen.

Question 12

Wat betekent normatieve historische invloed? Geef 4 voorbeelden hiervan.

Answer 12

Biologische en sociale-omgevingsinvloeden die zijn verbonden aan de specifieke maatschappelijke situatie in de historische tijd.
Deze zijn normatief in de zin dat de meeste mensen van een zekere generatie ermee te maken krijgen.
Oorlogen, economische groei en crises, technologische ontwikkelingen, hongersnoden, rampen, en epidemieen

Question 13

Wat betekent normatieve leeftijdsgebonden invloed? Geef 2 voorbeelden.

Answer 13

Biologische en sociale-omgevingsinvloeden die vergelijkbaar zijn voor een bepaalde leeftijdsgroep. Deze komen ongeveer gelijktijdig voor bij het merendeel van individuen binnen eenzelfde leeftijdsgroep van een bepaalde cultuur of subcultuur. ‘Normatief’ betekent in deze context dus ‘vaak voorkomend’.
Voorbeelden zijn naar school gaan, puberteit.

Question 14

Wat wordt bedoeld met normatieve sociaal-culturele invloed? Geef hier 3 voorbeelden van.

Answer 14

Deze sociaal-culturele invloeden zijn eigenlijk een specificering van een bepaalde groep en hebben op die manier invloed op leeftijdsgebonden- en historisch bepaalde invloeden.
Voorbeelden zijn brede cultuur, etnische afkomst, sociale klasse, en het behoren tot een bepaalde subcultuur

Question 15

Hoe wordt een normatieve historisch bepaalde invloed ook wel genoemd?

Answer 15

Cohorteffect

Question 16

Wat is een niet-normatieve gebeurtenis?

Answer 16

Biologische en sociale-omgevingsinvloeden die sterk persoonsgebonden zijn en niet in het algemeen van toepassing zijn op een bepaalde leeftijdsgroep of in een bepaald historisch tijdvak. Het zijn met name deze factoren die elk levenspad uniek maken. Ze laten zich vaak onverwachts gelden en kunnen het leven van het individu soms een heel ander verloop geven.

Question 17

Wat voor type invloed op de ontwikkeling noem je het naar school gaan op 4 of 5-jarige leeftijd?

Answer 17

Normatieve leeftijdsgebonden invloed

Question 18

Wat voor type invloed op de ontwikkeling noem je het winnen van een Olympische medaille?

Answer 18

Niet-normatieve invloed

Question 19

Wat voor type invloed op de ontwikkeling noem je technologische ontwikkelingen zoals het ontstaan en gebruik van internet en mobiele telefoons?

Answer 19

Normatieve historische invloed

Question 20

Wat voor type invloed op de ontwikkeling noem je een economische recessie?

Answer 20

Normatief historische invloed

Question 21

Wat voor type invloed op de ontwikkeling noem je de eerste menstruatie of zaadlozing in de puberteit

Answer 21

Normatief leeftijdsgebonden invloed

Question 22

Wat voor type invloed op de ontwikkeling noem je het verliezen van beide ouders door een verkeersongeval

Answer 22

Niet-normatieve invloed

Question 23

Wat zijn de centrale vraagstukken in de ontwikkelingspsychologie?

Answer 23

1. De vraag in hoeverre ontwikkeling van kinderen continue of discontinue is
2. de vraag of die ontwikkeling grotendeels wordt bepaald door kritieke of gevoelige perioden
3. de vraag of Ontwikkelingspsychologen zich moeten concentreren op bepaalde belangrijke perioden in de menselijke ontwikkeling of juist op het hele leven
4. Het nature-nurturedebat

Question 24

Wat is een continue verandering?

Answer 24

Een geleidelijke kwantitatieve ontwikkeling waarbij prestaties op een bepaald niveau voortvloeien uit die op de vorige niveaus

Question 25

Wat is een discontinue verandering?

Answer 25

Een ontwikkeling waarbij aparte stappen of stadia plaatsvinden, en waarbij elk stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan het gedrag in eerdere stadia

Question 26

Wat is een kritieke periode?

Answer 26

Een periode in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis of het uitblijven daarvan de grootste en zelfs onomkeerbare gevolgen heeft

Question 27

Wat is een gevoelige periode?

Answer 27

Periode, meestal vroeg in het leven, waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde omgevingsinvloeden of juist het ontbreken daarvan en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van nieuwe vaardigheden

Question 28

Wat is het verschil tussen een kritieke en een gevoelige periode?

Answer 28

Het concept van gevoelige periode onderkent de plasticiteit van mensen in ontwikkeling en het concept van kritieke periode niet, die spreekt juist van onomkeerbare of permanente gevolgen

Question 29

Wat is plasticiteit?

Answer 29

Is de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur veranderbaar is

Question 30

Wat zijn stimuli?

Answer 30

Prikkels, veranderingen in de uitwendige of inwendige omgeving waarop een organisme reageert

Question 31

Waarom zouden ontwikkelingspsychologen zich op het gehele leven van mensen moeten richten ipv op specifieke perioden?

Answer 31

1. In elk levensstadium is sprake van groei en ontwikkeling
2. We moeten de mensen begrijpen die de sociale invloed uitoefenen op onze kinderen (dat zijn et name volwassenen)

Question 32

Wat wordt verstaan onder nature?

Answer 32

Vermogens en capaciteiten die mensen van hun ouders erven

Question 33

Wat wordt verstaan onder nurture?

Answer 33

Omgevingsinvloeden die ons gedrag en eigenschappen bepalen (kan biologische zijn, sociaal en maatschappelijk)

Question 34

Wat is het nature-nurture debat?

Answer 34

Discussie over de oorsprong van ons gedrag en eigenschappen en in hoeverre deze voortkomen uit aanleg of uit opvoeding en leefomgeving.

Question 35

Hoe kijken ontwikkelingspsychologen tegenwoordig naar het nature-nurture debat en naar continue/discontinue ontwikkeling?

Answer 35

Deze begrippen bestaan op een continuum/schaal. We nemen tegenwoordig aan dat gedrag een biopsychosociale verklaring heeft en dus een samenspel is tussen biologische, psychische en sociale factoren die elkaar wederzijds beinvloeden.

Question 36

Hoe ziet de toekomst van de ontwikkelingspsychologie eruit?

Answer 36

1. Meer specialisatie
2. Meer samenwerking met andere vakgebied zoals bijv. genetisch onderzoek, epigenetica en neurologische onderzoek
3. Meer aandacht voor diversiteitsvraagstukken
4. Een grotere invloed van ontwikkelingspsychologie op maatschappelijke kwesties en gebruik binnen andere disciplines (onderwijs, pedagogen, etc.)
5. Verdergaande invloed van technologische ontwikkelingen