Hoofdstuk 5 Flashcards

1
Q

Welke drie sekshormonen worden geproduceerd door de endocriene klier?

A

Testosteron, oestrogeen en progesteron.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de rol van follikel stimulerend hormoon (FSH) bij mannen?

A

Voor de aansturing van de spermaproductie bij mannen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Welke functie heeft luteïniserend hormoon (LH) in het mannelijke lichaam?

A

Stimuleert de productie van testosteron in de testes.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Welk hormoon, naast testosteron, speelt een rol in de regulatie van FSH-niveaus, en hoe werkt dit?

A

Inhibin is een hormoon dat in de testes wordt geproduceerd, het werkt als een feedbackmechanisme om de spermaproductie in balans te houden.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat gebeurt er als er een hoog niveau van testosteron in het lichaam is?

A

Bij een hoog testosteronniveau stopt de productie van LH door de negatieve feedbackloop van de HPG-as, waardoor de testosteronproductie vermindert en het hormoonniveau in evenwicht blijft.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Welke rol speelt FSH (follikel stimulerend hormoon) in de menstruatiecyclus?

A

FSH stimuleert de productie van follikels.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat gebeurt er wanneer het niveau van LH een piek bereikt tijdens de menstruatiecyclus?

A

Wanneer LH een piekniveau bereikt, breekt binnen 24-48 uur het follikel open, en komt het rijpe eitje vrij. Dit proces staat bekend als de ovulatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe werken oestrogeen en progesteron samen tijdens de menstruatiecyclus?

A

Oestrogeen is dominant in de eerste helft van de menstruatiecyclus en bereidt het lichaam voor op een mogelijke zwangerschap. Progesteron neemt het over in de tweede helft van de cyclus en ondersteunt de baarmoederwand en zwangerschap in de vroege stadia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Welke hormonen zijn betrokken bij de borstvoeding, en hoe werken ze?

A

Prolactine en oxytocine zijn essentieel voor borstvoeding. Prolactine stimuleert de melkproductie na de bevalling, terwijl oxytocine ervoor zorgt dat melk vrijkomt uit de tepels en versterkt de band tussen moeder en kind.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe verschillen de hormoonspiegels van oestrogeen en progesteron bij vrouwen tijdens de menopauze?

A

Tijdens de menopauze dalen de niveaus van oestrogeen en progesteron, omdat de eierstokken stoppen met het reguleren van de menstruatiecyclus en het voorbereiden van het lichaam op een mogelijke zwangerschap.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is de rol van inhibin in de hormoonproductie bij vrouwen?

A

Inhibin remt de productie van FSH, wat helpt bij het reguleren van de hoeveelheid follikel stimulerend hormoon en daarmee de menstruatiecyclus in balans houdt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Welke twee hormonen worden geproduceerd door de ovaria?

A

Oestrogeen en progesteron.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke veranderingen brengt oestrogeen mee in de puberteit?

A

Onderhouden van de slijmvliezen van de vagina en stopt groei van botten en spieren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Waar duidt een XXY geslachtschromosoomtype op?

A

Klinefelter’s syndroom: de man heeft kleine testikels, er wordt geen
sperma geproduceerd en testosteronwaarden zijn laag.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Een studie analyseerde dagelijkse fantasiedagboeken en urinetesten om de ovulatie
dagen vast te stellen; wat vonden zij in testosteronniveaus?

A

Testosteronniveaus pieken ook tijdens ovulatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat wordt er met het proces van prenatale seksuele differentiatie bedoeld?

A

Veel structurele verschillen tussen mannen en vrouwen ontstaan voor de geboorte tijdens de prenatale periode (7e week na bevruchting).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is de rol van het SRY-gen bij de ontwikkeling van geslachtsklieren?

A

Het SRY-gen bevindt zich op het Y-chromosoom en produceert de testis-determining factor (TDF), die de ontwikkeling van de geslachtsklieren naar testikels stuurt, waardoor de mannelijke ontwikkeling rond zeven weken begint.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hoe verloopt de ontwikkeling van geslachtsklieren bij vrouwen?

A

Bij vrouwen ontwikkelen de geslachtsklieren zich later dan bij mannen, rond de 13 à 14 weken, en vormen de ovaria (eierstokken). Deze ontwikkeling ondersteunt later de productie van vrouwelijke geslachtshormonen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat gebeurt er met de Müllerian buizen tijdens de vrouwelijke ontwikkeling?

A

De Müllerian buizen ontwikkelen zich tot de eileiders, de baarmoeder, en het bovenste deel van de vagina, en vormen zo de vrouwelijke inwendige geslachtsorganen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hoe ontwikkelen de Buizen van Wolff zich in de mannelijke ontwikkeling?

A

De Buizen van Wolff, gestuurd door testosteron, ontwikkelen zich tot de epididymis (bijbal), de vas deferens (zaadleider), en het ejaculatiekanaal, die onderdeel zijn van het mannelijke voortplantingssysteem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat betekent het als geslachtsorganen ‘homoloog’ zijn?

A

Homologe organen zijn organen die voortkomen uit hetzelfde embryonale weefsel. Ze delen een gemeenschappelijke oorsprong, zoals de ovaria en de testikels, hoewel ze verschillende functies hebben in mannen en vrouwen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hoe verschilt de ontwikkeling van de testikels en de ovaria qua positie in het lichaam?

A

Bij mannen dalen de testikels vanuit de bovenkant van de buikholte af via het lieskanaal naar het scrotum. Bij vrouwen bewegen de ovaria hoger in de buikholte, dichter bij de bekkenregio.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat is cryptorchidisme en wat zijn de gevolgen?

A

Cryptorchidisme betekent dat de testikels niet zijn ingedaald en in de buikholte achterblijven. Dit kan problemen opleveren voor de vruchtbaarheid en verhoogt het risico op testikelkanker als het niet wordt behandeld.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hoe beïnvloeden sekshormonen de hersenen tijdens de prenatale ontwikkeling?

A

Testosteron in de prenatale periode maakt oestrogeenreceptoren in de hypothalamus ongevoelig voor oestrogeen. Bij afwezigheid van testosteron blijven deze receptoren juist gevoelig voor oestrogeen, wat bijdraagt aan geslachtsdifferentiatie in de hersenen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is epigenetica en hoe kan dit prenatale geslachtsdifferentiatie beïnvloeden?

A

Epigenetica verwijst naar veranderingen in de genetische expressie die niet de genetische code zelf veranderen. Prenatale hormonale invloeden kunnen door epigenetische aanpassingen bepalen of bepaalde genen tot expressie komen of niet, wat geslachtsgerelateerde hersenontwikkeling kan beïnvloeden.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wat is hersenplasticiteit en hoe beïnvloedt dit sekseverschillen?

A

Hersenplasticiteit betekent dat de hersenen continu veranderen als reactie op ervaringen. Dit houdt in dat het brein kan aanpassen aan hormonale veranderingen, wat resulteert in variatie in geslachtsgerelateerd gedrag en gevoelens. Dit maakt sekseverschillen in de hersenen flexibel en aanpasbaar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wat is het prenatale hormonale verschil tussen mannen en vrouwen?

A

Bij mannen wordt prenataal testosteron en Müllerian inhibiting substance (MIS) geproduceerd, wat de mannelijke ontwikkeling stimuleert. Bij vrouwen zijn deze hormonen afwezig.

27
Q

Welke hormonen zijn overheersend tijdens de puberteit bij mannen en vrouwen?

A

Bij vrouwen zijn oestrogeen en progesteron dominant, terwijl testosteron dominant is bij mannen.

28
Q

Wat is genderidentiteit?

A

Genderidentiteit is het interne, persoonlijke gevoel van mannelijkheid, vrouwelijkheid of iets anders, zoals non-binair.

29
Q

Wat betekent het als iemand intersex is?

A

Intersex verwijst naar een situatie waarin één of meerdere van de zes biologische gendervariabelen niet overeenkomen met het typische mannelijk of vrouwelijk patroon.

30
Q

Wat is Congenitale Adrenale Hyperplasie (CAH)?

A

CAH is een aandoening waarbij genetische vrouwen een overschot aan androgenen produceren door de bijnieren, wat kan leiden tot mannelijke uitwendige genitaliën.

31
Q

Wat is het Androgen Insensitivity Syndrome (AIS)?

A

AIS is een aandoening waarbij genetische mannen niet reageren op testosteron, wat leidt tot een feminisering van de prenatale ontwikkeling.

32
Q

Hoe beïnvloedt leptine het begin van de menstruatie bij meisjes?

A

Leptine, een hormoon gerelateerd aan lichaamsvet, moet een bepaald niveau bereiken voordat de eerste menstruatie kan optreden.

33
Q

Wat is de rol van kisspeptine in de puberteit bij meisjes?

A

Kisspeptine stimuleert de hypothalamus om GnRH aan te maken, wat leidt tot de aanmaak van LH en FSH, die op hun beurt de eierstokken activeren om oestrogeen te produceren.

34
Q

Wat is gynecomastie en hoe vaak komt dit voor bij jongens in de puberteit?

A

Gynecomastie is de tijdelijke groei van borstweefsel bij jongens, wat bij ongeveer 80% van de jongens voorkomt.

35
Q

Welke verklaring kan gegeven worden voor het feit dat vrouwen over het algemeen kleiner zijn?

A

Oestrogeen zorgt voor de stop van de groeispurt bij meisjes, eerder dan bij jongens.

36
Q

Wat gebeurt er tijdens de folliculaire fase van de menstruatiecyclus?

A

In de folliculaire fase rijpt een eicel in de ovaria onder invloed van FSH (follikelstimulerend hormoon). Oestrogeen stimuleert de groei van het endometrium.

37
Q

Wat is het effect van oestrogeen op het endometrium tijdens de folliculaire fase?

A

Oestrogeen stimuleert de groei van het endometrium zodat het voorbereid wordt op een mogelijke innesteling.

38
Q

Hoe wordt de ovulatie hormonaal gestimuleerd?

A

De hypothalamus produceert GnRH, dat de hypofyse aanzet om LH te produceren, wat uiteindelijk de ovulatie veroorzaakt.

39
Q

Wat is de luteale fase en wat gebeurt er met de follikel?

A

In de luteale fase verandert de opengebarsten follikel in het corpus luteum, dat progesteron produceert om het endometrium verder te voeden en voorbereiden.

40
Q

Hoe lang blijft het corpus luteum actief in het produceren van hormonen?

A

Het corpus luteum blijft ongeveer 10 tot 12 dagen actief in het produceren van oestrogeen en progesteron.

41
Q

Wat is de menstruatie en wat bevat menstruatievocht?

A

De menstruatie is het proces waarbij het endometrium wordt afgestoten. Menstruatievocht bestaat uit bloed, gedegenereerde cellen en slijm van de baarmoederhals en vagina.

42
Q

Hoe lang duurt een gemiddelde menstruatiecyclus?

A

Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen, maar kan variëren tussen de 20 en 36 dagen.

43
Q

Hoe verandert het endometrium tijdens de luteale fase?

A

Progesteron stimuleert het endometrium om voedingsstoffen af te scheiden ter voorbereiding op een mogelijke innesteling van een embryo.

44
Q

Wat is Mittelschmerz en waarom ontstaat het?

A

Mittelschmerz is een krampachtig gevoel dat sommige vrouwen ervaren tijdens de ovulatie door het vrijkomen van bloed, dat de baarmoederwand irriteert.

45
Q

Wat is een anovulatoire cyclus en wanneer komt deze vaak voor?

A

Een anovulatoire cyclus is een menstruatiecyclus zonder ovulatie, vaak voorkomend aan het begin en einde van de vruchtbare periode.

46
Q

Hoe verandert de cervicale slijmproductie tijdens de cyclus?

A

Onder invloed van oestrogeen wordt het slijm rond de ovulatie helder en waterig, wat de doorgang voor zaadcellen bevordert.

47
Q

Hoe verandert de basale lichaamstemperatuur tijdens de cyclus?

A

Tijdens de luteale fase stijgt de lichaamstemperatuur met ongeveer een halve graad door progesteron.

48
Q

Wat is dysmenorroe en wat kan het veroorzaken?

A

Dysmenorroe is pijnlijke menstruatie, vaak veroorzaakt door prostaglandines, die sterke samentrekkingen van de baarmoeder opwekken.

49
Q

Wat is endometriose?

A

Endometriose is een aandoening waarbij endometriumweefsel buiten de baarmoeder groeit, wat pijn kan veroorzaken en vruchtbaarheidsproblemen kan geven.

50
Q

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire amenorroe?

A

Primaire amenorroe is het niet beginnen van menstruatie tegen de leeftijd van 16-18, terwijl secundaire amenorroe het stoppen van de menstruatie is nadat het al eerder heeft plaatsgevonden.

51
Q

Hoe kun je ovulatie vaststellen met behulp van je lichaamstemperatuur?

A

Door je basale lichaamstemperatuur dagelijks te meten, kun je de stijging in temperatuur vaststellen die optreedt na ovulatie, wat een teken is dat er ovulatie heeft plaatsgevonden.

52
Q

Wat is premenstrueel syndroom (PMS)?

A

PMS is een verzameling van lichamelijke en psychologische symptomen, zoals prikkelbaarheid en depressieve gevoelens, die vaak optreden vlak voor de menstruatie

53
Q

Wat is premenstrual dysphoric disorder (PMDD)?

A

PMDD is een ernstigere vorm van PMS, waarbij stemmingswisselingen en andere symptomen sterk zijn en het dagelijks functioneren kunnen verstoren.

54
Q

Hoe vaak komt PMDD voor bij vrouwen tussen 35-43 jaar?

A

PMDD komt voor bij 3-5% van de vrouwen in deze leeftijdsgroep.

55
Q

Welke behandelingen worden voorgesteld voor vaginisme?

A

Bekkenbodemfysiotherapie of cognitieve gedragstherapie kunnen helpen bij vaginisme.

56
Q

Wat is het verschil tussen ontstaan vaginisme en primair vaginisme?

A

Bij ontstaan vaginisme is er een externe oorzaak zoals een infectie, terwijl primair vaginisme vaak zonder directe aanleiding aanwezig is.

57
Q

Wat zijn mogelijke oorzaken voor verminderd seksueel verlangen na de menopauze?

A

Verminderd verlangen kan deels door hormonale veranderingen komen, maar wordt ook beïnvloed door stress - lokale oestrogenen kunnen vaginale klachten verminderen.

58
Q

Waarom kan een 14 jarige zware menstruaties en een onregelmatige cyclus hebben?

A

Een onregelmatige en zware menstruatie vaak normaal omdat het lichaam nog in de puberteit zit.

59
Q

Wat is de ziekte van Von Willebrand?

A

Een erfelijke bloedstollingsstoornis. Door een tekort of een afwijking in dit eiwit kunnen mensen met de ziekte van Von Willebrand moeite hebben om bloedingen te stoppen, wat leidt tot gemakkelijk blauwe plekken, langdurige bloedingen, of spontane bloedingen.

60
Q

Waarom veroorzaken hormonen niet direct de klachten van PMS?

A

Bij PMS reageren de receptoren in het brein mogelijk anders, maar hormoonspiegels alleen zijn niet verantwoordelijk voor PMS.

61
Q

Wat zijn behandelmogelijkheden voor PMS/PMDD?

A

Leefstijlverbeteringen, hormonale behandelingen of SSRI’s (antidepressiva) kunnen helpen.

62
Q

Wat kan helpen om premenstruele klachten te verminderen?

A

Het verminderen van stress, verbeteren van slaap en voeding, en regelmatige lichaamsbeweging kunnen helpen om klachten te verlichten.

63
Q

Wat kan oorzaak zijn van een onregelmatige cyclus naast hormonale schommelingen?

A

In de puberteit of bij het begin en einde van de vruchtbare leeftijd kunnen hormonale veranderingen leiden tot een onregelmatige cyclus.

64
Q

Wat is de term voor testes en ovaries voor seksuele differentatie?

A

Gonaden