Hoofdstuk 2 Flashcards
In de paragraaf over ethische aspecten van psychologisch onderzoek worden drie specifieke issues aangekaart waar, bij onderzoek met menselijke deelnemers, aandacht aan besteed moet worden. Noem elk van deze issues en beschrijf wat een wetenschapper kan doen om deze issues op een goede manier te borgen.
Het eerste issue dat genoemd wordt is privacy van de deelnemer. Deze moet te allen tijde geborgd zijn door:
deelnemers vooraf goed te informeren over het onderzoek en vervolgens een zogeheten ‘informed consent’ (toestemming tot deelname na goed geïnformeerd te zijn) te laten tekenen
deelnemers duidelijk te maken dat zij nooit verplicht zijn tot deelname
onderzoeksdata en onderzoeksverslagen zodanig te bewerken en op te slaan dat de anonimiteit van de deelnemer gegarandeerd is.
Het tweede issue dat genoemd wordt is ongemak en materiële of immateriële schade. De kans dat deze optreden moet te allen tijde geminimaliseerd worden door:
deelnemers er op te wijzen dat zij zich op elk willekeurig moment mogen terugtrekken uit het onderzoek
onderzoek zodanig in te richten dat ongemak en schade niet kunnen optreden
of, als het risico daarop onvermijdelijk is, vast te stellen of er geen onderzoeksopzet mogelijk is waarbij dat risico kleiner is
of, als dit laatste niet mogelijk is, vast te stellen of de potentiële opbrengst van het onderzoek opweegt tegen dat risico.
Het derde issue dat genoemd wordt is misleiding. In sommige studies is enige misleiding van deelnemers nodig, om de gewenste effecten te kunnen observeren. Dit staat op gespannen voet met de noodzaak van een ‘informed consent’. Deze spanning is te rechtvaardigen door:
deelnemers achteraf goed te ‘debriefen’ (informeren over de ware aard van het onderzoek)
in de ‘informed consent’ op te nemen dat er aspecten van het onderzoek geheim gehouden moeten worden tot deze ‘debriefing’.
Beantwoord naar aanleiding van uw bezoek aan de pagina van de cETO de volgende vragen. Benut daarbij ook de bijlagen die op die pagina te vinden zijn, en de overige pagina’s die in het kantlijnmenu vallen onder het kopje ‘Ethiek, Integriteit en wetveging’. Schroom ook niet om elders op internet naar informatie te zoeken als de website van de cETO u niet voldoende informatie biedt.
Wat doet de cETO? Er zijn twee handelingen die zij verricht. Noem beide.
Wat is de WMO, wat betekent WMO-plichtigheid, en wat maakt een onderzoek WMO-plichtig?
Wat is een METC, en hoe verhoudt die zich tot de cETO van de Open Universiteit?
De cETO van de Open Universiteit toetst mensgebonden onderzoek op WMO-plichtigheid en kan het, als het onderzoek niet WMO-plichtig is, in het algemeen beoordelen op ethische toelaatbaarheid. De uitspraak van de cETO is in beide gevallen bindend.
In het eerste geval kijkt de cETO of een onderzoeksvoorstel van dien aard is, dat het valt onder de Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek (WMO). Of dit het geval is, wordt bepaald aan de hand van twee criteria, namelijk:
Het moet medisch-wetenschappelijk onderzoek betreffen. Dit is het geval zodra het onderzoek wordt uitgevoerd bij mensen, en als primair doel heeft om medische kennis te verzamelen of anderszins direct betrekking heeft op gezondheid of ziekte.
Er worden handelwijzen opgelegd aan mensen of zij worden onderworpen aan handelingen, zodat de integriteit van de deelnemer op een dusdanige manier wordt bedreigd dat bescherming via wettelijk toetsing nodig is.
Zodra aan beide criteria voldaan is, is het onderzoek WMO-plichtig (dat wil zeggen dat het valt onder de WMO) en moet het getoetst worden door een erkende Medisch Ethische Toetsings Commissie (METC). Zo’n METC is gewoonlijk verbonden aan een medisch centrum en toetst of het onderzoeksvoorstel voldoet aan alle randvoorwaarden die de WMO stelt. De toets door een METC overstijgt dus de toets die door de cETO van de Open Universiteit wordt uitgevoerd.
Als onderzoek niet aan beide criteria voldoet, is het niet WMO-plichtig en hoeft het dus niet door een METC beoordeeld te worden. Op dat moment kan de cETO wel gevraagd worden om een algemene ethische toetsing van het onderzoeksvoorstel uit te voeren. Daarbij hanteert het een groot aantal criteria. Deze zijn na te lezen in het onderstaande document van de website van de cETO.
De criteriumvaliditeit van een meetinstrument is goed als
het resultaat ervan sterk correleert met een vergelijkbare maat.
