hoofdstuk 1 namen Flashcards
Gustav Fechner
- voorstander van monisme: fysische en psychische zijn twee facetten van eenzelfde entiteit
Hermann Rorschach
- Zwitserse psychiater
- rorschach-inktvlekkentest
- boek: psychodiagnostik
Wilhelm Dilthey
- Duitse filosoof en psycholoog
- verklaarde voor het eerst het onderscheid tussen mens- en natuurwetenschappen ( dichotoom onderscheid )
=> natuurwetten niet goed voor het bestuderen van mens, psychologie moet totale ervaring nemen, en niet reduceren tot beperkt aantal factoren die in het labo nabootsbaar zijn.
Bert Duijker
Nederlands psycholoog bracht in 1959 nomenclatuur uit over deeldomeinen van psychologie => meer systematiek
- methodenleer: fundamenteel, geeft aan hoe psychologische fenomenen wetenschappelijk onderzocht moeten worden.
- functieleer: studie van algemeen menselijke functies en capaciteiten
- persoonlijkheidsleer: studie van datgene waarin het individu uniek is en zich onderscheidt van anderen.
- ontwikkelingsleer: studie van ontwikkeling van de mens in alle aspecten
- gedragsleer: studie van gedrag van mens in wisselwerking met zijn omgeving, zowel fysisch als sociaazl
Kant
- grondlegger rationalisme
John Locke
- grondlegger empirisme
- mens die geboren wordt = tabula rasa
- ervaring kan dus de enige bron zijn van kennis; materie brengt de geest voort
- niets is in het verstand aanwezig dat niet eerst in de zintuigen was
- onderscheid tussen eenvoudige ideeën ( waarneming ) en complexe ideeën ( associaties tussen eenvoudige ideeën) = fundamentele eenheid van de geest.
George Berkeley
- EMPIRISME
- ’ zijn is waargenomen worden’ => immaterialisme
- geest brengt materie voort; onze geest neemt materie waar en we vormen zo individuele werkelijkheid ( idealisme => solipsisme )
- ESSAY TOWARDS A NEW THEORY OF VISION: licht en kleur zijn resultaat van waarneming en niet van materiële objecten. => Visuele waarneming is gebaseerd op ervaring, aangeleerd door associatie => probleem van Molyneux
- TREATISE CONCERNING THE PRINCIPLES OF HUMAN KNOWLEDGE: externe wereld bestaat enkel uit ideeën, subjectief
David Hume
- EMPIRISME
- A TREATISE OF HUMAN NATURE: psychologische basis van menselijke natuur, nog kleinere rol voor ratio
- AN ENQUIRY CONCERNING HUMAN UNDERSTANDING: aangepaste versie treatise, onderscheid tussen impressies ( waarneming, sensatie ) en ideeën ( herinneringen, verbeelding ) => belang van associaties om van simpele tot complexe ideeën te komen.
- we kunnen de realiteit buiten ons niet met zekerheid kennen, solipsisme
Charles Bell
- onderscheid tussen motorische en sensorische zenuwbanen
- sensorische zenuwbanen ( afferente banen ) leiden prikkels naar CZS => verwerking prikkel => motorische zenuwbanen ( efferente banen ) afvoer terug naar spieren
- impliceert bestaan van ( oncontroleerbare) reflexen => discussie over bewuste controle en vrije wil
Charles Müller
- zenuwen als bemiddelaar tussen object en bewustzijn
- specifieke zenuwkwaliteiten, eigen soort zenuwenergie, verschillende sensoriële kwaliteiten => inspireert kleurentheorie von Helmholtz
Hermann von Helmholtz
- kleurentheorie
- eerste empirische metingen van transmissiesnelheid signalen in zenuwbanen
- een van de voorvaderen van experimentele psychologie
- onbewuste interferentie: waarneming impliceert onbewuste redenering
- HANDBUCH DER PSYCHOLOGISCHEN OPTIK
Philippe Pinel
- pionier van de psychiatrie: beschouwde gekken niet als bezeten door de duivel, maar als geesteszieken => moesten geholpen worden
Franz Joseph Gall
- frenologie
Ernst Weber
- maakt in 1834 doctoraat over meting gewaarwording in verschillende zintuigelijke modaliteiten => voorloper psychofysica
Francis Cornelius Donders
- Nederlandse oftalmoloog
- ON THE SPEED OF MENTAL PROCESSES
- belangrijke basis voor hedendaagse cognitieve psychologie
- informatieverwerking bestaat uit verschillende discrete seriële stappen die zicht- en meetbaar gemaakt kunnen worden door experimentele condities met elkaar te vergelijken.
- substractiemethode = identificeren van mentale basisprocessen door vergelijking van condities die maar op één component van elkaar verschillen
- basis voor mentale chronometrie