HC8: Hedendaagse Tijd

Question 1

Terugblik: Hoofdkenmerk van de periode van de moderne tijd

Answer 1

de ware, onveranderlijke werkelijkheid ligt in onszelf

of

het subject als oorsprong en fundament van de kennis

Question 2

Hoofdkenmerk van de periode van de hedendaagse tijd

Answer 2

decentrering van het subject: het subject is niet autonoom: er zijn krachten die ons doen en laten bepalen

Question 3

Hedendaagse tijd en de archimedisch punt?

Answer 3

archimedisch punt ligt niet binnen het subject!

-> het verdwijnt dus

Question 4

wat ontkent Friedrich Nietzsche?

Answer 4

het bestaan van

1. universele waarden (verlichting)
2. nationele of individuele blijvende waarden (Romantiek)

Question 5

Nietzsche: wat is de drivende kracht in de mens?

Answer 5

Nietzsche: niet rede (verlichting) en niet gevoel (romantiek) zijn de drijvende kracht in de mens

-> maar de wil tot macht

Question 6

Nietzsche: concreet vs abstract

Answer 6

aandacht voor concrete leefwereld en tegen abstract denken

-> van de abstracte mens naar concrete mensen

Question 7

Nietzsche: 2 soorten nihilisme

als gevolg van wat?

Answer 7

1. zwak nihilisme van de laatste mens
   - passieve houding en vermoeidheid
   - antwoorden op grote vragen zijn illusie
   - niet in staat om nieuwe waarden te scheppen
2. sterk nihilisme van de übermensch
   - besef van ontbreken van waarden
   - vrijheid om zelf waarden te scheppen
   - wel nodig, zonder waarden kunnen wij niet

als gevolg van de dood van God -> ineenstorting van alle waarden

Question 8

4 Kenworden van Sartres filosofie

Answer 8

1. Existentie
2. Authenticiteit
3. Vrijheid
4. Verantwoordelijkheid

Question 9

Sartre: 4 stellingen

Answer 9

1. De existentie gaat vooraf aan de essentie
2. we hebben de plicht om authentiek te leven
3. de mens is een “niet”
4. mijn keuze gaat de hele mensheid aan

Question 10

definitie existentialisme

Answer 10

elke waarheid en elk handelen veronderstellen een menselijke belevingswereld en een betekenisvolle context

Question 11

Sartre: en soi vs pour soi

Answer 11

en soi: zijn op zichzelf - de dingen

pour soi: zijn voor zichzelf - de mensen

-> mens kan altijd “neen!” zeggen en niets zijn

Question 12

Sartre: spanningen tussen vrijheid en verantwoordelijkheid

(3)

Answer 12

1. de relatie van de mens tot zichzelf
2. de relatie van de mens tot de buitenwereld
3. de relatie van de mens tot anderen

Question 13

Sartre: de relatie van de mens tot zichzelf

Answer 13

wij zijn vrij, maar we moeten kiezen en leggen ons dan vast -> te kwader trouw

nodig: permanente zelfoverstijging

Question 14

Sartre: de relatie van de mens tot de buitenwereld

Answer 14

een vrije subject staat tegenover een absolute wereld

-> ervaring van: angst, walging, vervreemding

Question 15

Sartre: de relatie van de mens tot de anderen

Answer 15

mijn blik objectiveert de ander: identificatie van de ander met haar daden en woorden -> en soi

we laten ons defineren door de blik van de ander

held (ideaal): degene die toch authentiek kan leven door trouw te zijn aan de eigen vrijheid, de mens die altijd een “neen” is

Question 16

Sartre: van filosofie naar?

Answer 16

naar fictie!

abstract betoog -> concreet verhaal

analyseren -> tonen

Question 17

Sartre: 2 idealen

Answer 17

1. ideaal van vrijheid, maar mens moet verantwoordelijk zijn
2. ideaal van authenticiteit, maar mens neigt tot inauthenticiteit