HC10: Fenomenologie & Lichamelijkheid Flashcards
subject - object schema in de klassieke wetenschapsfilosofie
kloof tussen:
het subject ( de onderzoeker)
het object ( de werkelijkheid die onderzocht wordt)
subject - object schema in fenomenologie en hermeneutik
“wederzijdse doordringing van de werelden”
-> geen kloof tussen subject en object
definititie: fenomeen
- het fenomeen is dat wat zich toont
- het zich tonen staat zowel in relatie tot datgene wat zich toont, as tot diegene aan wie iets getoond wordt
- het fenomeen is een op het subject betrokken object en een op het object betrokken subject.
Edmund Husserl: bewustzijn - buitenwereld
vergelijking met descartes
descartes: mens denkende substantie - geisoleerd bewustzijn
husserl: klopt niet, bewustzijn is altijd bewustzijn van iets
1. het bewustzijn bestaat voor zover het in contact staat met de wereld
2. object is alleen denkbaar dankzij een subject,
descartes: ik denk
Husserl: ik denk dat
Husserl: verhouding Leib & Körper
geen kloof tussen geest en lichaam (tegenstelling tot descartes)
Leib: bezielde natuur, waarnemende lichaam -> van binnenuit
Körper: materiele natuur, waargenomen lichaam -> van buiten
Overeenkomst tussen descartes en husserl?
verschil tussen descartes en husserl?
overeenkomst:
- beginpunt van alle kennis is bewustzijn
- op zoek naar zekere kennis
verschil:
1.
descartes: geisoleerd bewustzijn - objectieve wereld
husserl: op de wereld van de ervaring betrokken subject
2.
descartes: zekere kennis mbt wetenschappelijke wereld
husserl: zekere kennis mbt tot de leefwereld (wereld van de ervaring)
Husserl: Probleem - objectivistische houding
objectivistische houding ten opzichte van de werkelijkheid
we gaan ervan uit dat de wetenschap ons de wereld toont zoals ze werkelijk is
Husserl: hoe komen wij tot zekere kennis van de leefwereld?
Tussen haakjes plaatsen, twijfelen aan je waarneming (reduceren) tot je tot de echte (fenomenologsche) waarneming komt.
Maurice Merleau Ponty: lichamelijkheid
lichamelijkheid als fundamenteel voor de omgang met de wereld
-> onze relatie tot de werkelijkheid verloopt niet primair langs het bewustzijn, maar langs de lichamelijkheid
Merleau Ponty: functionele verklaring van fantoomlid
fantoomlid als lichaamsdeel dat nog tot het oude lichaamsschema behoort
bij ervaring van het fantoomlid gaat het om het koesteren van de mogelijkheden die je had, maar nu hebt verloren
Ponty over het vergeten
Ponty: zoals het lichaam fundamenteel is voor onze ervaring, zo zijn ook onze herinneringen wezenlijk voor onze identiteit
Fenomenologie: het lichaam & erotische relaties
lichaam drukt “de totale existentie” uit
dus tergelijkertijd:
- het lichaam als begeerd subject
- het lichaam als lustobject