HC13: Zizek, Levinas en Ricoeur

Question 1

is de mens vrij en autonoom?

hedendaagse twijfels:

7 filosofen

Answer 1

Sartre: verantwoordelijkheid

Focault: disciplinering

Taylor: ontaard individualisme

Merleau Ponty: lichamelijkheid

Bergson: tijd als duur

Wittgenstein: taalspelen en levensvormen

Freud/Lacan: autonomie als illusie

Question 2

Zizek: wat gebeurt als ervaringen te traumatisch?

Answer 2

ervaring te traumatisch -> verbrijzelen van de coordinaten van onze realiteit

-> jezelf reconstitueren door fictionaliseren

Question 3

Zizek: wat is de status van onze diepste emoties?

Answer 3

intieme emoties worden radicaal geexternaliseerd

-> via anderen/ de media

Question 4

Zizek: wat is “interpassiviteit”

Answer 4

passiviteit -> interactiviteit -> interpassiviteit

bv. “ingeblikte lach”

Question 5

Zizek: wat zijn “passieve bevredigingsreacties”

Answer 5

passieve bevredigingsreacties - we zijn in staat om ongemerkt bepaalde emoties te beleven die spontaan in ons opwellen

-> ingeblikte lach kan ons dit weg nemen

Question 6

Levinas: zin van het leven?

wat is “il y a”?

Answer 6

zin van het leven is er te zijn voor anderen

il y a -> ervaren van de afschrikwekkende zinloosheid in de wereld

-> het menselijk gelaat kan dit doorkruisen

Question 7

Levinas over verantwoordelijkheid

ivm Sartre?

Answer 7

Sartre: de vrijheid gaat de verantwoordelijkheid vooraf

Levinas: verantwoordelijkheid komt voor vrijheid

Question 8

Levinas: rol van taal

Answer 8

alleen: aanspreken en aangesproken worden

Question 9

Levinas: wat betekent “het godsdienst” voor volwassenen

Answer 9

het gelaat van de ander = goddelijk gebod

“god is barmhartig” -> wees zelf barmhartig

Question 10

Ricoeur: 3 kenmerken

Answer 10

1. menselijke natuur heeft een constructiekader
2. de mens moet zichzelf vorm geven
3. zelfreflectie als voortdurende noodzaak

Question 11

Ricoeur: tussen moderne en heedendagse tijd

Answer 11

• mens is geen speelbal van anonieme krachten en machten
• mens is ook niet autonoom

Question 12

Ricoeur: verantwoordelijkheid: spanning tussen autonomie en machteloosheid

behandelen aan de hand van?

Answer 12

niet in de filosofie, maar in literatuur/film

Question 13

Ricoeur: de mens als een reflectief product

Answer 13

• > via reflectie tot jezelf komen
• > je bent - gegeven de omstandigheden - wat je van jezelf maakt