HC.5 - Lymfomen, deel 1 Flashcards
Waarin ontstaan lymfomen?
Lymfeklieren
In kwaadaardige tegenhangers van lymfocyten
Welke twee soorten lymfomen zijn er?
- Hodgkin lymfoom
- non-hodgkin lymfoom
Wat zijn hele typische klachten bij lymfomen?
- nachtzweten
- gewichtsverlies
- lymfeklier zwelling
Hoe vaak komen lymfomen voor?
Relatief zeldzaam
Hoe stellen we de diagnose voor lymfoom?
PA op een vergrote lymfeklier
Liefst volledig verwijderen, maar is niet altijd mogelijk
Wat is er macroscopisch (beetje micro) te zien bij hodgkin lymfoom?
- Geen structuur
a) geen follikels
b) geen kiemcentra - sclerose (verbindweefseling)
- Infiltratie ontstekingscellen
Wat is er microscopisch te zien bij HL?
- Reed Sternberg cells (5% van LK) = pathognomonisch voor HL = bewijzend voor diagnose
- Ontstekingsinfiltraat (95%): plasmacellen, lymfocyten, eosinofielen
- sclerose
Sluit de afwezigheid van reed Sternberg cellen de diagnose HL uit?
Nee
kans is niet groot dat deze cellen meekomen in een biopt want maar 5% van de klier
Hoe ziet een Reed Sternberg cel eruit?
Meerkernige reuscel (allemaal lymfocyten eromheen)
Wat zijn Reed Sternberg cellen?
Monoclonale B-Lymfocyten met meerdere kernen en nucleoli met IgH herschikking
Wat zijn markers die we kunnen zien bij immunohistochemie op RSC?
CD30+
CD15+
CD20(19) - !!!
Laatste B-cel marker maar is dus NEGATIEF
Waarom is CD30 niet selectief?
Het zit ook op T-cel lymfomen en diffuus grootcellige B-cel lymfomen
Wat doen RSC in de lymfeklier?
Creert eigen micro-omgeving (inflammatie)
- Interactie met CD4+ cellen –> IL5 maken –> aansturen eosinofielen
- RSC zelf IL5 maken waardoor aansturing eosinofielen
- Fibroblasten proliferatie waardoor sclerose
- Meerdere inflammatie en anti-inflammatoire cellen aangetrokken door RSC
Lymfocyten kunnen hun werk niet meer goed doen
Wat is de grootste groep maligniteiten binnen de hemato-oncologie?
Non hodgkin lymfomen zijn 40-50%
Wat maakt NHL een ingewikkeld ziektebeeld?
> 60 verschillende klinisch pathologische entiteiten en is dus niet 1 ziektebeeld
Hoe verloopt de B-cel ontwikkeling?
- Ontstaan in beenmerg en heeft dan nog geen specifieke B-cel receptor
- Naïeve B-cel herkent antigeen en migreert naar lymfeklier (secundair lymfatisch weefsel)
- Komen in de lymfeklier en vormen hier een Germinal Centre
Uit welke cellen ontstaat NHL?
B-lymfocyten 85%
T-lymfocyten 15%
Maligne worden in verschillende fase van ontwikkeling
Wat gebeurt er in het kiemcentrum?
Begint in Dark zone van lymfeklier
1. Als B-cel geactiveerd krijg je klonale expansie (delen) en vormt een kiemcentrum
2. B-cellen ondergaan specifieke mutaties (VDJ-herschikking) = Somatische hypermutaties van Ig genen (variabele deel) om de affiniteit te vergroten (voor antigeen dat ze herkennen)
3. Light zone: Ig isotope klasse switch –> B-cellen hebben als naïef Ig-M –> switch naar specifieke Ig
4. B-cel wordt plasmacel of geheugencel
Waaruit ontstaan de meeste B-cel lymfomen?
Kiemcentrum
centroblast of centrocyt
Hoe worden de B-cel lymfomen geclassificeerd?
Naar fysiologische counterpart –> benoemen waar cellen het meest op lijken
Wat zijn de classificaties van de lymfomen?
- Pro/pre-B-cel (erg onrijp) –> acute leukemie (B-cel lymfoblastair lymfoom is ALL nodaal = in lymfeklier)
- Immature of mature B-cellen zitten nog in mantelzone –> Mantelcellymfoom
- Kiemcentrum: folliculair NHL (follikel), Burkitt lymfoom (kiemcentrum), DLBCL (KC en non-KC iets verder)
- HL en DLBCL uit marginale zone
- Plasmacel = multipel myeloom
Welke lymfomen hebben wel gemuteerd Ig genen en welke niet?
WEL gemuteerd: DLBCL, folliculair lymfoom, HL
NIET gemuteerd: mantelcellymfoom
Wat zijn de drie klinische locaties van NHL?
- Nodaal = lymfeklieren
- Extranodaal = organen
- Leukemisch = bloed (rijpheid cellen maakt onderscheid met leukemie)
Noem een voorbeeld van een extra-modaal lymfoom
marginale zone lymfoom
Chronisch antigeen stimulatie door chronische infectie -> extranodaal lymfatisch weefsel -> lymfoom worden
Helicobacter waarbij marginale zone lymfoom in maag (bij behandeling bacterie gaat lymfoom vaak ook weg)
Wat is het gedrag van NHL?
- indolent: chronisch wat weinig klachten geeft
- Agressief: snel (subacuut) –> klachten in enkele weken
- Zeer agressief: zeer acuut en is enorm progressief
(bvb burkit)
Wat zegt het gedrag van NHL op het overlijdens risico van patiënten?
- indolent: gaant niet echt aan doet
- Agressief: als mensen niet behandelen gaan ze wel overlijden
- Zeer agressief: as niet meteen behandelen gaan ze heel snel dood
op welke vijf dingen kunnen we NHL indelen?
- Morfologie (microscopisch zonder kleuring): Grootcellig, kleincellig, diffuus, veldjes
- Fenotype (flowcytometrie immunologie): CD-markers bepaling celtype
- Genotype (moleculair): genherschiking IgH, T-cel receptor, translocaties, mutaties
- Fysiologische tegenhanger: ontwikkelingsstadium B- of T-cel, voorloper, natuur
- Klinische kenmerken: presentatie, beloop
Wat is er morfologiisch te zien bij een kleincellig lymfoom?
Noem een voorbeeld van een groot en een kleincellig lymfoom
Veel kleine identieke cellen
Klein: small lymphocyte lymphoma
Groot: anaplastisch grootcellig lymfoom