HC.1 - Inleiding hematologische maligniteiten week en prognostische factoren Acute Myeloïde Leukemie Flashcards
In welke organen is zijn de volgende ziektebeelden een maligne ontaarding?
Leukemie
MPN
MDS
Lymfoom
multipel myeloom
Leukemie: beenmerg
MPN: beenmerg
MDS: beenmerg
Lymfoom: lymfeklier
multipel myeloom: beenmerg
Hoe kunnen we MDS ook wel noemen?
Voorstadium AML
Hoe noemen we de productie van Ig door multipel myeloom?
paraproteinemie
Wat is het verschil tussen lymfomen en lymfatische maligniteiten?
Lymfoom komt uit cellen (B-cel of T-cel) die uit lymfeklieren komen en zijn relatief rijper –> in deze rijping gaat iets fout waardoor maligne wordt
Lymfatische maligniteit: uit cellen die eerder in de ontwikkeling zitten en nog uit beenmerg komen
Door welke vier aspecten worden symptomen van AML veroorzaakt?
- verdringing normale hematopoiese in beenmerg
- Hyperleukocytose
- Extramedullaire lokalisatie (ophoping leukemische cellen in andere organen)
- Toxische stoffen
Wat zijn de symptomen bij presentatie bij AML?
- Anemie: vermoeidheid, dyspnoe, POB, bleek
- Trombopenie: blauwe plekken, petechien, neusbloedingen (bloedingsneiging)
- Neutropenie: infecties, koorts
- Hyperleukocytose: dyspnoe, hoofdpijn, visusproblemen, longafwijkingen bij LO
- Hepatosplenomegalie
- Extramedullaire lokalisatie: gezwollen tandvlees, vergrote lymfeklieren, visusklachten , vergrote lever en milt
Buiten NHL en HL, welke type lymfomen zijn er? Zet ze op volgorde van rijpheid
- Burkit lymfoom: B-cel uit dark zone
- folliculair lymfoom: op de overgang van dark zone naar light zone
- GC B-cel DLBCL: bijna in light zone B-cel
- activated B-cel like DLBCL: B-cel uit light zone
Welke aanvullend onderzoek zetten we als eerste in bij verdenking op AML?
- Bloed (lab en morfologie)
- Beenmerg
- Lymfeklieren/milt/lever: scans en biopten
Noem de 5 diagnostische methoden die onder integrale diagnostiek vallen:
- cytomorfologie: aantal en uiterlijk cellen
- Immunologie: analyse beenmerg en samenstelling cellen in beenmerg
- Moleculaire diagnostiek
- Cytogenetica
- biobanking
Wat zijn drie behandeldoelstellingen bij AML?
- symptoom bestrijding
- Levensverlenging
- curatie
met welke vormen van therapie behandelen we AML?
Chemo icm immunotherapie
Stamceltransplantatie
Wat is het behandelschema van AML?
- Opname (4 weken) voor intensieve chemo
Dit herhalen 2x
Evt kan hier targeted therapy bij als geschikte mutatie - Evaluatie reactie patient
- a) nog een keer intensieve chemo
b) autologe SCT
c) allogene SCT
Wat is het verschil in behandeling tussen jongeren, middelbare leeftijd en ouderen met AML?
Jongeren: vaker SCT
Middelbaar: vaker chemo
Ouderen: supportive care
Wat zijn drie kenmerken van een acute leukemie?
- Klachten snel progressief
- Veel onrijpe cellen (blasten) in leukocytendifferentiatie
- Verminderde bloedcelvorming (hematopoiese) door verdringing, met mogelijk anamie, trombocytopenie en leukocytopenie
Welk eiwit komt sterk tot expressie bij AML? En bij ALL?
AML: MPO = myeloperoxidase
ALL: TdT
Waar zaait ALL nog wel eens naar uit?
CZS
Wat is een cytomorfologisch kenmerk van AML?
Auerse staven
Welke drie groepen van prognostische factoren zijn er bij AML?
- patient gebonden
- ziekte specifieke
- therapie gerelateerde
Noem drie patiëntgebonden prognostische factoren voor AML
- Leeftijd (hoe ouder hoe slechter)
- VG (co-morbiditeit)
- conditie (performance state)
Waaraan dragen patiëntgebonden factoren bij?
In de prognose
Wat bedoelen we met ziekte specifieke factoren?
Karakteristieken van leukemie, hoe gedraagt het zich tijdens de behandeling
Wat is de WHO?
Een scoring systeem om het algemene welzijn en de activiteiten tijdens het dagelijks leven te kwantificeren
0: asymptomatisch
5: dood
Wat wordt er gedaan bij een cytomorfologisch onderzoek van het bloed/beenmerg?
Hoe cellen eruit zien
Type cel onderscheiden
Wat wordt er bekeken bij een flow cytometrie?
Kenmerken op het membraan van de cel
- rijp vs onrijp
- lymfatisch vs myeloid
Kijken naar markers
Wat is LDH?
= lactodehydrogenase
Een enzym dat voorkomt in alle lichaamscellen (heeft een rol bij glycolyse)
Het komt vrij bij weefselschade/celdood en bij verhoogde celproliferatie en is daarmee een marker voor oa hematologische maligniteiten
Welke mutaties zijn passend bij AML?
- FLT3-ITD (slecht prognostisch)
- NPM1 mutatie (gunstig prognostisch)
- MLL mutatie
Bij hoeveel mensen met AML zijn er geen cytogenetische afwijkingen te vinden?
50% maar die hebben wel moleculaire afwijkingen!
Wat zijn ziekte specifieke factoren?
- cytogenetische afwijkingen
- moleculaire afwijkingen
Zijn er bij leukemie vaak enkele moleculaire afwijkingen?
Bijna nooit alleen, komen vaak samen met een enorme diversiteit
Niet classificeren, wel grote groepen voor prognose bepalen
Welke drie risico classificaties voor de prognose zijn er? waar wordt dit op gebaseerd en wanneer wordt dit vastgesteld?
- good
- intermediate
- poor
Bijna volledig op cytogenetische en moleculaire afwijkingen
Bij diagnose
Wat bedoelen we met therapie gerelateerde factoren?
Tijdens behandeling wordt gekeken naar de reactie op de behandeling en aan de hand daarvan kan de prognose nog veranderen
Wat zijn twee Therapie gerelateerde factoren?
- MRD = minimale residuale ziekte
- CR = complete remissie
Wat houdt MRD in?
Onder microscoop <5% blasten, maar via andere technieken nog wel kankercellen vinden
Geeft grote kans op recidief
Wanneer spreken we van complete remissie?
Onder de microscoop zijn <5% blasten te zien
Wat is het vervolg in behandeling aan de hand van de drie prognostische classificaties?
Slecht: meteen allo-SCT
Intermediate:
a) remissie en MRD-: chemo of auto-SCT
b) MRD+: allo-SCT
Goed:
a) auto-SCT
b) MRD+: allo-SCT
c) MRD-: auto-SCT of chemo
Wanneer kijken we naar de MRD en waarom is dit zo belangrijk?
Na de 2 chemokuren
Omdat 80% van de MRD+ een recidief krijgt
Vanaf welke leeftijd passen we geen allo-SCT meer toe?
> 70 jaar
Waarmee behandelen we patienten tussen de 18-40 jaar bij AML?
Meest allo-SCT
En chemo
Wat is het verschil tussen mensen tussen de 18-40 jaar en mensen tussen de 41-60 jaar in behandeling van AML?
Bij de oudere passen we vaker chemo toe en ietsje minder de allo-SCT
Wat wordt er toegepast voor behandeling bij mensen tussen de 61-70 jaar met AML?
Soms nog allo-SCT
Verder veel chemo en supportive care
Wat is de prognostische maat voor de NMP1 mutatie? En FLT3?
NPM1 lijkt beschermend dus goede prognose
FLT3 slechte prognose
