HC.1.2 - Volksgezondheid II: Planetary health Flashcards
wat is planetary health?
wat is de impact van de door de mens veroorzaakte veranderingen in de natuurlijke systemen op aarde op de gezondheid van de mens (dit is complexer dan klimaat en gezondheid)
waarom moet de aarde niet meer dan 1,5 graden opwarmen (we zitten nu op 1,2)?
er wordt gedacht dat 1,5 het ‘tipping point’ is. we bedoelen hiermee dat het systeem dan zo ver uit balans is dat het niet meer te herstellen is.
welke systemen op aarde houden de temperatuur in balans?
- smelten van ijskappen waardoor er minder warmte gereflecteerd wordt. hiermee bedoelen we dat donkere oppervlakte meer warmte absorberen dan wit ijs wat het terug kaatst
- smelten van permafrost waarbij methaan vrij komt en dit warmt de aarde op
- planten nemen meer CO2 op waardoor minder opwarming van de aarde
wat doet hitte op de volksgezondheid?
als er toename is van temperatuur dan krijg je meer hitte golven hierdoor –> dehydratie, hitteberoerte, exacerbatie HVZ en longziekten
in Rotterdam zijn veel hoge gebouwen dit houdt warmte vast waardoor het erger wordt
wat zijn de gevolgen van extreem weer (meer overstromingen, stormen en natuurbranden)?
- direct: doden en gewonden
- indirect: watervervuiling (verspreiden ziekte), verlies huis, beschadiging infrastructuur waardoor je ziekenhuis niet kan bereiken
wat zijn de gevolgen van luchtvervuiling (als gevolg van verbranden fossiele brandstoffen en bosbranden)?
toename allergenen maar ook exacerbatie HVZ en respiratoire ziekten, allergie en zwangerschapsuitkomsten
waardoor hebben we infectieziekten en wat zijn de gevolgen?
meer overstromingen en stormen, veranderingen in neerslag en (lange) warme seizoenen. hierdoor is er een uitbreiding geografische verspreiding en veranderde vector gedrag. dit zorgt voor meer infectiziekten
wat zijn indirecte gezondheidsgevolgen van het klimaat?
- voedselzekerheid,
- mentale gezondheid (angst van jongeren of door een event) en
- migratie, ontheemding, maatschappelijk onrust
wat is het effect van klimaat op de sterfte in NL?
- 9200 vroegtijdige sterftes wegens luchtvervuiling
- 250 EXTRA sterfgevallen per jaar door hitte toe te schrijven aan klimaatverandering
wat is zorgelijk aan de planetaire grenzen?
dit zijn 9 grenzen waar binnen we moeten blijven om het systeem niet te verstoren. het zorgelijke is dat we 6 van de 9 al hebben overschreden
welke landen hebben de grootste verantwoordelijkheid voor problemen in het klimaat?
92% door de bekende noorder landen
- 40% USA
- 29% EU-28
- 13% rest EU
- globale noorden 10%
en dan dus 8% door globale zuiden
waarom zijn vrouwen een kwetsbare groep mbt klimaatveranderingen?
ze werken vaker in de landbouwsector. het gaat niet per se om gezondheid maar ook maatschappelijk en omdat deze sector achteruit gaat
wat is mitigatie?
voorkomen van verdere klimaatveranderingen door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. bijv. van vervuilende energie naar groene energie
wat is adaptatie?
verminderen van de kwetsbaarheid voor klimaatveranderingen (paraatheid). bijv. hitte plan maken voor rotterdam omdat je weet dat het hier nog warmer wordt
is een kantoor met aan de buitenkant veel groene planten een vorm van mitigatie of adaptatie?
beide
mitigatie omdat de planten CO2 opnemen wat al te veel is uitgestoten
adaptatie omdat het zorgt dat er minder opwarming is (CO2 zorgt voor opwarming)