HC12 - Celadaptatie

Question 1

Wat is adaptatie?

Answer 1

Morfologische aanpassingen
Dit zijn allemaal plaatjes van een melkklierepitheel van een hond

Question 2

Wat zijn exogene vormen van stress voor een cel?

Answer 2

• Straling
• Trauma
• Schimmel
• Bacterie
• Virus

Question 3

Wat zijn endogene vormen van stress voor een cel?

Answer 3

• Hypoxie (zuurstof tekort)
• Neoplasie
• Autoimmuun

Question 4

Welke vormen van celadaptaties zijn er?

Answer 4

• Hypertrofie
• Hyperplasie
• Atrofie
• Dysplasie
• Metaplasie

Question 5

Hoe werkt de celadaptatie hypertrofie?

Answer 5

Voorbeeld: bij een hartinfarct ontstaat er littekenweefsel wat niet meer de originele pompfunctie kan uitoefenen.
De overgebleven hartspiercellen moeten dan harder gaan werken om dezelfde functie te behouden, en dus moeten die hartspiercellen groter worden via hypertrofie

Question 6

Wat is het bijzondere aan zebravissen?

Answer 6

Die kunnen hun hart regenereren

Question 7

Wat zie je hier?

Answer 7

Hier is sprake van hypertrofie
Links zie je gezonde cardiomyocyten en rechts zie je linkerkamer hypertrofie

Question 8

Wat is stenose?

Answer 8

Vernauwing van een buisje of kanaal

Question 9

Wat is atrofie?

Answer 9

Een vermindering of verkleining van de cellen

Question 10

Wat zijn oorzaken van atrofie?

Answer 10

Gebrek aan bijvoorbeeld:
- Hormonale stimulering
- Nerveuze prikkels
- Groeifactoren
- Nutriënten

Question 11

Wat zie je hier?

Answer 11

Omdat een gedeelte van de rugspier bijv. niet gebruikt wordt treedt er atrofie op en verkleinen de cellen

Question 12

Wat is hier gebeurd met het melkklier epitheel van deze hond?

Answer 12

Deze hond is gesteriliseerd en er komt dus geen oestrogeen meer van de ovaria naar de melkklieren en dus groeien de melkklieren niet meer

Question 13

Wat is hyperplasie?

Answer 13

Een toename van het aantal cellen met een specifieke functie

Question 14

Wat is metaplasie?

Answer 14

Vervanging van een celtype voor een ander celtype in een weefsel, maar wel uit dezelfde weefselspecifieke stamcel

Question 15

Voorbeeld metaplasie:

Answer 15

Squameuze metaplasie in speekselklieren door een tekort aan vitamine A

Question 16

Welke twee vormen van metaplasie kun je hebben?

Answer 16

• Adaptief (bijv. roken)
• Maladaptief (bijv. vitaminegebrek)

Question 17

Wat is dysplasie?

Answer 17

Dysplasie is een maladaptie die vaak wordt gezien als een voorstadium van neoplasie

Question 18

Noem een voorbeeld van dysplasie

Answer 18

• UV of virale schade in de huid van katten
• Gestoorde organisatie epitheelcellen in de epidermis
• Reversibel als niet alle laagjes van de epidermis betrokken zijn, dus wanneer de stamcellen in het basaalmembraan nog goed zijn

Question 19

Wat zie je hier?

Answer 19

Rechts zie je een normaal beeld van de huid, en links zie je epidermis dysplasie

Question 20

Wat gebeurt er met kapotte organellen?

Answer 20

Die worden gerecycled, maar er is ook restafval

Question 21

Wat is autofagie?

Answer 21

Een cel eet dan m.b.v. een lysosoom zijn eigen organellen op om de bouwstenen te recyclen voor nieuwe organellen

Question 22

Wat is lipofuscine?

Answer 22

Het restafval van organellen dat niet gerecycled kan worden
- Het is een geelbruin pigment, dat stapelt in cellen
- Onschadelijk, maar een mooie indicator voor autofagie
- Cumulatief, dus ook gerelateerd aan leeftijd van cellen

Question 23

Wat zie je hier?

Answer 23

Links zie je een lever en rechts een hartspier.
De lichtbruine puntjes zijn lipofuscine

Question 24

Lipofuscine is een spoor van…?

Answer 24

Doorgemaakte stress

Question 25

Welke soorten stapelingen zijn er?

Answer 25

Afhankelijk van de oorzaak en aard van het materiaal heb je:
- Intracellulaire vetstapeling
- Intracellulaire glycogeenstapeling
- Extracellulaire amyloïde stapeling

Question 26

Wat zie je hier?

Answer 26

Een vetstapeling in de hepatocyten. De hepatocyten zwellen dan op

Question 27

Hoe wordt intracellulaire vetstapeling veroorzaakt?

Answer 27

Als er te veel vet wordt opgenomen en dus meer lipoproteïnen worden gemaakt of door een defect ergens te veel wordt aangemaakt.

Question 28

Hoe wordt intracellulaire glycogeenstapeling veroorzaakt?

Answer 28

Glycogeen wordt opgeslagen in de lever en spiercellen voor gebruik op een moment dat er weinig energie is. Er zijn ziektes waarbij het glycogeen niet zo makkelijk kan worden afgebroken en zo stapelt het glycogeen op in de lever

Question 29

Wat is amyloïd?

Answer 29

Een aggregaat van (vaak misgevouwen) eiwitten. Het kan door verschillende eiwitten en verschillende ziektebeelden gevormd worden.

Question 30

Waar stapelt amyloïd zich op?

Answer 30

Extracellulair. Het gevolg is orgaanfalen

Question 31

Hoe ontstaat calcium stapeling?

Answer 31

Als er celschade ontstaat in calciumrijk weefsel, bijvoorbeeld in de hartspier.
Het duidt op celzwelling en necrose.
Calcium lekt spiercellen in en wordt dan niet meer uit de cel gepompt

Question 32

Samenvatting

Answer 32