HC06 - Extracellulaire matrix, Celhechting en Migratie

Question 1

Wat zijn de functies van de extracellulaire matrix?

Answer 1

Question 2

Hoe werkt de synthese, secretie en assemblage van collageen?

Answer 2

Question 3

Hoe werkt de synthese van collageen?

Answer 3

• Eerst wordt pre-procollageen (een ER signal sequence, dat codeert voor een stukje eiwit) gesynthetiseerd in het ER.
• 3 van dezelfde pre-procollageen vormen samen het homotrimeer procollageen.

Question 4

Hoe werkt de secretie van collageen?

Answer 4

Procollageen dat is gesynthetiseerd in de ER van de cel wordt door het golgi apparaat verpakt in vesicles en d.m.v. exocytose in het ECM gebracht.

Question 5

Hoe werkt de assemblage van collageen?

Answer 5

• Als protocollageen in het ECM komt, worden alle termini afgeknipt (zowel de C- als N-terminus) door collageen peptidase.
• Het heet nu tropocollageen
• Deze tropocollagenen kunnen covalente bindingen met elkaar aangaan en zo een fibril vormen
• meerdere fibrillen kunnen een collageenvezel vormen

Question 6

Hoe werkt het cross-linking van collageen?

Answer 6

• De lysine residuen wordt in het ER gehydroxyleerd door lysyl-oxidase
• Hier is vitamine C voor nodig
• Buiten de cel kunnen de gehydrolyseerde lysine residuen covalent met elkaar binden

Question 7

Hoe werkt de synthese van elastine?

Answer 7

Er worden weer een hele hoop monomeren gesynthetiseerd, die een chaperonne eiwit nodig hebben om het de cel uit te brengen. Eenmaal buiten de cel kan het elastine molecuul binden met andere elastine moleculen.

Question 8

Waar vind je elastine vezels?

Answer 8

In weefsels die moeten kunnen uitrekken maar ook weer kunnen terugveren naderhand
- Arteriën
- Longen
- Huid
- Blaas
- Darmvlies

Question 9

Wat zijn proteoglycanen?

Answer 9

Verbindingen tussen eiwitten en suikers, die kwantitatief een belangrijke component zijn van de extracellulaire matrix (filler)

Question 10

Waarmee vormen proteoglycanen grote complexen?

Answer 10

• Met elkaar en andere proteoglycanen
• Met hyaluronan
• Met collageen en andere extracellulaire eiwitcomplexen

Question 11

Wat is de functie van proteoglycanen?

Answer 11

• Ze binden kationen (Na⁺) en daarmee door osmose ook water. Dit levert veerkracht op.
• Het werkt als smering
• Regulering van de functie van signalerende membraan receptoren (d.m.v. transiënte binding aan die receptoren)
• Het vasthouden van bijv. hormonen (d.m.v. transiënte binding aan die extracellulaire eiwitten) om een regelmatige gradiënt op te bouwen

Question 12

Hoe zien proteoglycanen er uit?

Answer 12

Het bestaat uit een eiwit core met daaraan GAGs.
GAG = glycoaminoglycaan

Question 13

Wat zijn glycosaminoglycanen (GAGs)?

Answer 13

Het zijn negatief geladen polysachariden die opgebouwd zijn uit een zich herhalende disacharide. Er zijn verschillende disacharides die dit kunnen opbouwen.

Question 14

Wat is hyaluronaan?

Answer 14

Een disacharide die onderdeel kan zijn van een glycosaminoglycaan (GAG).
Het bestaat uit een D-glucuronzuur en N-acetylglucosamine.

Question 15

Op welke locaties kunnen proteoglycanen zitten?

Answer 15

• Op het plasmamembraan
• Pericellulair (basaalmembraan)
• Extracellulair

Question 16

Wat doen membraan gebonden proteoglycanen?

Answer 16

Ze binden aan receptoren op het membraan en kunnen deze vervolgens reguleren

Question 17

Welke grote proteoglycaan complexen vind je in de extracellulaire matrix?

Answer 17

Proteoglycanen met een hyaluronzuur als backbone (bestaande uit disacharide repeats van hyaluronaan).
Op deze backbone zijn gesecreteerde proteoglycanen gezet.

Question 18

Waarom is hyaluronzuur een uitzondering t.o.v. andere suiker polymeren?

Answer 18

Hyaluronzuur wordt niet net zoals de rest gesynthetiseerd in het golgi, maar aan het plasmamembraan.

Question 19

Waaruit bestaat de lamina basalis?

Answer 19

• Type IV collageen
• Fibronectine
• Laminine
• Andere eiwitten

Question 20

Wat koppelen integrines?

Answer 20

Ze koppelen cellen aan de extracellulaire matrix

Question 21

Hoe is de koppeling van integrines met collageen mogelijk?

Answer 21

Met hulp van laminine of fibronectine

Question 22

Integrines kunnen binnen in de cel gekoppeld zijn aan intermediaire filamenten of actine filamenten. Wat is het verschil?

Answer 22

• Cellen waarbij integrines gekoppeld zijn aan intermediaire filamenten zijn statisch
• Cellen waarbij integrines gekoppeld zijn aan actine filamenten zijn betrokken bij migratie

Question 23

Waarvoor zijn integrines belangrijk?

Answer 23

• Mechanische support (in het epitheel)
• Genereert signalen voor cel ‘survival’
• Beperkt en geeft richting aan celmigratie

Question 24

Hoe kunnen leucocyten zich verplaatsen tussen endotheelcellen door?

Answer 24

Er wordt dan een verbinding gemaakt tussen migrerende leucocyten en endotheelcellen d.m.v. integrines en ICAM (IgSF)

Question 25

Hoe kunnen rollende leukocyten zich verplaatsen over het endotheel?

Answer 25

M.b.v. P-selectine dat aan de glycoproteïne van het endotheel zal binden

Question 26

Wat is N-CAM?

Answer 26

Neural cell adhesion molecule, die vooral neuronen aan elkaar hecht.

Question 27

Wat is hyperplasie?

Answer 27

Het ongecontroleerd groeien van een groep cellen

Question 28

Wat is angiogenese?

Answer 28

De vorming van nieuwe bloedvaten vanuit bestaande bloedvaten. Dit komt vaak voor bij kanker.

Question 29

Hoe werkt de verspreiding van kankercellen?

Answer 29

1. Invasie en migratie
2. Intravasie
3. Circulatie
4. Extravasie
5. Kolonisatie

Question 30

Wat is een gap junction?

Answer 30

Een kanaaltje tussen twee cellen die wordt gevormd door eiwitten.
Gap junctions laten ionen (zoals het signaalmolecuul calcium Ca²⁺) en kleine moleculen tussen twee naburige cellen passeren