HC Urigenitaal Systeem Flashcards
Hoeveel liter filteren de nieren per dag?
100L
Hoeveel procent van het vocht wordt teruggeresorbeerd?
99%
Een nier heeft hoeveel nefronen?
1 miljoen
Functies van de nieren
-Handhaving totale lichaamsvocht
-Handhaving osmolaliteit
-Handhaving zuurgraad lichaamsvocht
-Handhaving extracellulare ionenconcentraties
-Uitscheiding afvalstoffen
-Uitscheiding lichaamsvreemde stoffen: toxines/farmaca
Hoe wordt totale lichaamsvocht gereguleerd door de nieren?
Gereguleerde uitscheiding natrium- en chlorideionen > water volgt door diffusie en osmose
Wat is de osmolaliteit en wat is de normale waarde? Wat wordt hiervoor gehandhaafd?
Hoeveelheid werkzame osmotische opgeloste stoffen per kg lichaamsvocht, normaal 280-300 mOsm/kg en handhaving door gereguleerde uitscheiding van water
Hoe wordt de zuurgraad gereguleerd door de nieren?
regulatie HCO3- en H+
Uitgescheide afvalstoffen via nieren
-Ionen
-Ureum (afval eiwitmetabolisme)
-Creatinine
-Urinezuur (restproduct DNA)
-Urobiline (afval hemoglobine, geel)
Welke hormonen maken de nieren? en wat is hun functie?
-Epotropoëtine > stimulatie productie erytrocyten
-Renine (enzym) > reguleert bloeddruk via RAAS (renine-angiotensine-aldosteron-systeem)
-Calcitriol > actieve vorm van vitamine D3 die de calciumopname bevordert
Nieren doen aan gluconeogenese, wat is dt?
Vorming van glucose door omzetting van lactaat bij zware inspanning.
> handhaving bloedsuikerspiegel bij vasten
Aanvoerende vaten van de nieren zijn aftakkingen van de …. en de afvoerende vaten zijn aftakkingen van de …
Aorta, vena cava
Route vanuit nieren
Ureter > Urineblaas > Urethra
Welke hormonen maken de bijnieren?
-Adrenaline (epinephrine)
-Noradrenaline
-Aldosteron
-Cortisol
Heeft de bijnier een functionele verbinding met de nier?
Nee.
Onderdelen nier
Niermerg > medulla
Nierschors > cortex
Nierkelken > Calyx
Nierbekken > Pelvis renalis
Beginsel ureter
Vanuit de calyx naar de pelvis renalis tot de ureter als buis
Hoe heet het haarvatennet bij het nefron?
Glomerulus
Route bloed langs de nier
Aorta > afferente arteriole > glomerulus > efferente arteriole > peritubular capillaries/vasa recta > inferior vena cava
Hoeveel procent van het bloed gaat langs de >1 miljoen glomeruli?
90%
Wat gebeurt er met het bloed in de glomerulus?
Filtratie naar buiten de vaten
Welk kapsel van het nefron ligt om de glomerulus kluwen heen om het gefiltreerde bloed op te vangen?
Kapsel van Bowman
Route voorurine vanaf Kapsel van Bowman
Proximale tubulus > lis van Henle > distale tubulus > verzamelbuis
Welke arteriole bij de nieren is dikker: de afferente of efferente?
De afferente arteriole
Hoeveel procent van de Cardiac Output (CO) ontvangen de nieren in rust?
20% (1.2 l/min)
Hoeveel liter bloed komt er dagelijks in het filtraat bij de glomeruli? Hoeveel procent daarvan wordt gereabsorbeerd?
180 l/dag, >99% reabsorptie, <1% (1.5 l/dag) uitgescheiden (urine)
Hoeveel procent van onze O2 gebruiken de nieren in rust?
20 tot 25 %
Corticale nefronen
-85% van de nefronen
-Kleine glomerulus
-Korte lis van Henle
-Glomerulus in buitenste laag cortex
-Efferente arteriole mondt uit in peritubulair cappilair netwerk
Juxtamedullaire nefronen
-15% van de nefronen
-Grote glomerulus
-Grotere lis van Henle
-Glomerulus dichter bij overgang van schors naar merg
-efferente arteriole mondt uit op vena recta.
Wat zijn podocyten?
Cellen als deksels van de poriën van de glomeruli.
> vorming spleetdiafragma (4 x 14 nm) met opening voor kleine deeltjes
Hoe heet het geheel: glomerulus bedekt met podocyten + ruimte van Bowman + kapsel van Bowman?
Lichaampje van Malphigi
Wanneer begint het transepitheliale proces van reabsorptie?
Als het filtraat de proximale tubuli ingaan
Welke drie membranen moeten stoffen uit de voorurine vanuit het lumen van het nefron passeren voor reabsorptie?
Lumen > tubulaire cel (2 membranen) > interstitium > capillair
Belangrijke stoffen op bepaalde locaties van het nefron kunnen paracellulair gereabsorbeerd worden, hoe?
Via de tight junctions tussen de cellen. (maar 1 membraan bij capillair)
Reabsorptie in proximale tubulus (eerste stap)
Natriumionen
>cotransport met glucose in tubulaire cel
>actief uitgepompt via Na/K pomp ([Na] in cel laag houden)
>Diffusie in peritubulaire capillair
>Passieve reabsorptie water door uittreding natriumionen
Gevolg uittreding natriumionen
Geconcentreerder lumen in de buis
>uittreding ionen en, vetoplosbare stoffen als ureum uit het lumen via diffusie.
Wat hebben ionen nodig voor uittreding uit het nefron?
Een carrier voor cotransport
Uitgescheiden afvalstoffen die niet worden gereabsorbeerd
Creatinine > afvalstof creatinefosfaat
Urinezuur > afval DNA
Ureum > afval eiwit
Urobiline > afval hemoglobine
Hoe ontstaat een maximum op de ionenreabosorptie?
Maximum aantal carriers
>Diabetespatiënten (diabetes mellitus) hebben teveel glucose in hun urine (carriers blijven over)
Resultaat reabsorptie in proximale tubulus
-Volledige reabsorptie van glucose en aminozuren
-Meerderheden van ionen en water en bicarbonaat
-40 ml/min van de 125 ml/min blijft over
Niet of nauwelijks gereabsorbeerde stoffen
-Niet goed vetoplosbaar
-Geen carrier
-Afvalstoffen (ureum: 50% reabsorptie)
In de lis van Henle is de watertransport niet meer gekoppeld aan de zoutreabsorptie. Hoe?
Watertransport is alleen mogelijk in het dalende deel en zoutreabsorptie alleen in het stijgende deel.
Dalende deel lis van Henle
Uittreding water omdat de medulla renalis een hogere osmotische waarde heeft dan de cortex renalis.
>Via aquaporines type 1 (apicaal en basolateraal)
Wat gebeurt er met de zoutconcentratie in de U buis van de lis van Henle?
De zoutconcentratie stijgt
Stijgende deel lis van Henle
concentratie in lumen hoger dan in de omgeving
> passieve uittreding zouten in de tAL (thin ascending limb) - carriers nodig - ionkanalen met subunit barttin. (natrium paracellulair, chloride via chloridekanaal)
>Actief transport in TAL (thick ascending limb) - natrium trekt chloride en kalium mee. via de carrier de tubulaire cel in - uit via chloride ionkanaal met Na/K pomp - kalium via kaliumkanalen reset
-paracellulair: Ca2+ en Mg2+
Waarvan is de paracellulaire route afhankelijk?
Het type claudine in de tight junction epitheel (OSOM en ISOM)
Reabsorptie in distale tubulus
- Nog 25 ml/min over en 10% NaCl en 25% water
-Reabsorptie NaCl via Na/Cl cotransporters
Reabsorptie in verzamelbuis
-Natriumkanalen halen natrium op
-Kaliumkanalen (naar lumen)
-tubulaire cel bevat Na/K pomp aan interstitium zijde
-Facilitated transport van ureum
-Water via aquaporine 2 de cel in en via aquaporines 3/4 eruit
Wat doet ANP?
Het remt natriumreabsorptie (en van water)
Vaatverwijdend > bloeddrukverlagend
Effect vasopressin / ADH
Bevorderen reabsorptie van water, stimulatie van aquaporine 2 voor doorgang.
>Alcohol remt afgifte van ADH
Vaatvernauwend, bloeddrukverhogend
Hormonale sturing bij verzamelbuis: RAAS systeem.
Bloeddruk daalt
> Nieren maken renine: zet angiotensinogeen om in angiotensine I
> Via ACE (gevormd in longen): zet angiotensine I om in angiotensine II (hormoon)
>Angiotensine II doet bloeddruk stijgen (vernauwing arteriolen) en stimuleert secretie aldosteron (en ADH) in bijnier
>Aldosteron laat indirect bloeddruk stijgen door vasthouden van zout.
Tubulaire secretie
Actief uitscheiden stoffen in de proximale tubulus zoals ureum en penicilline (en overmatig kalium)
Recycling ureum
Ureum draagt bij aan hoge osmolariteit diep in de medulla, waar de verzamelbuisjes permeabel zijn voor ureum > daardoor werkt de lis van Henle zoals gewenst: heropname in tAL
>hogere zoutconcentratie en meer reabsorptie.
Osmoregulatie in lis van Henle
Hoe meer zout in stijgende deel wordt uitgepompt, hoe zouter interstitium, hoe meer water in dalende deel uitgescheiden
>Voorurine wordt zouter, meer afgifte in stijgende deel.
>positieve terugkoppeling
Osmoregulatie: hoe wordt het in stand gehouden
Door osmotische waarde van peritubulaire capillair/vasa recta die meeloopt met die van de tubulus door de ureumrecycling
-ADH en aldosteron bepalen osmotische waarde
Normale osmolariteit (hoeveelheid werkzame osmotische opgeloste stoffen per liter) in urine
500-800 mOsm/L
Normale eindstand van nieren: reabsorptie, l/min urine uit 1.2 l/min voorurine
> 99%, 1 ml/min urine uit 1.2 l voorurine
Klaring
Aantal ml plasma dat per minuut volledig van deze stof wordt gezuiverd
Klaring bij inuline in plasma. Waarom inuline?
Inuline wordt gefilterd maar niet gereabsorbeerd dus een mooie maat voor glomerulaire filtratiesnelheid (GFR)
Zuivering formule (mg/min)
Inuline in urine in mg/ml * snelheid in ml/min
GFR formule (klaring) (in ml/min)
Zuivering in mg/min / inuline in plasma in mg/ml
Hoe beweegt de urine vanuit de calyx en pelvis renalis door de ureter
Peristaltische beweging van glad spierweefsel om de ureter
Waarom hebben vrouwen eerder een bacteriële infectie van de blaas de mannen?
Een kortere urethra
