HC Spijsvertering Flashcards
Dagelijkse basale behoefte in kcal
1700 kcal
Welke vormen van energieopslag heeft de mens en wat zijn hun kenmerken?
Koolhydraten: kortetermijnvoorraad, snelle omzetting
Vetten: langetermijnvoorraad (4 tot 5 weken), langzame omzetting
Eiwitten: afbraak als andere voedingsstoffen opraken
Wat is het gevolg van het opraken van alle energiereserves en voedingsstoffen?
Alle eiwitten worden afgebroken, de colloïd osmotische druk valt weg en er wordt te weinig vocht uit weefsels gezogen > hongeroedeem
Opgeslagen energie in lichaam (kJ per gram reserve per reserve)
Koolhydraten: 18 kJ per gram
Eiwitten: 17 kJ per gram
Vetten: 40 kJ per gram
Welke voedingsstoffen hebben als functie energielevering?
Koolhydraten en vetten (opslag)
Welke voedingsstoffen hebben als functie opbouw en vervanging?
Eiwitten
Welke voedingsstoffen hebben als functie procesondersteuning?
Vitamines en mineralen (200 mg)
Waarvoor dienen water en vezels?
Water - vervanging
Vezels - Stimulatie ontlasting (peristaltiek)
Hoe noem je de verloop van opname van voedsel?
Spijsvertering
Wat voor nutriënten zijn de mineralen natrium-, kalium-, calcium- en chlorideionene en hoeveel is er dagelijks van nodig?
Macronutriënten, (veel) 200 mg per dag nodig.
Welke ionen zijn micronutriënten van de mineralen?
Zware metaalionen, weinig van nodig per dag
Noem twee vitamines die door de darmflora worden geproduceerd
Vitamine K en B7
Noem de essentiële aminozuren
Tryptophan, methionine, valine, threonine, phenylalanine, leucine, isoleucine, lysine (9)
Noem de extra essentiële aminozuren voor jonge kinderen
Arginine, glutamine, glycine, proline, tyrosine
Noem de essentiële vetzuren
Linolzuur en α-linoleenzuur
Waar wordt de inname van voedsel gereguleerd?
In de hypothalamus, in het hongercentrum en verzadigingscentrum.
Welk hormoon activeer het hongercentrum in de hypothalamus?
Ghreline (het hongerhormoon)
Waar wordt ghreline geproduceerd?
In de cellen van de maagwand en eerste deel dunne darm (duodenum en jejunum)
Welk hormoon activeert het verzadigingscentrum?
Leptine (het verzadigingshormoon)
Waar wordt leptine geproduceerd?
Door witte vetcellen onder controle van het obese gen: LEP/OB. Leptine bindt in de hypothalamus aan leptinereceptoren gecodeerd door LEPR/OBR.
Experiment van koppelen ob/db muis met db/wt muis
Ob muis maakt geen leptine (defect OB) en de db muis maakt geen leptinereceptoren (defect OBR) en wt muis is gezond.
-ob+wt: ob muis slankt af door leptine van de wt muis
-db+wt: wt muis wordt heel mager en db muis blijft dik omdat de wt muis veel leptine krijgt van de db muis en de db muis niet reageert op leptine
-ob+db: ob muis slankt af en db blijft dik
Functies spijsvertering
-Bewerken voedsel
-Opname vrijgemaakte voedingsstoffen
-Afvoer niet-bruikbare bestandsdelen
Bewerken van voedsel, drie manieren
-Mechanisch: kauwen in mond, maag, darm
-Enzymen: eiwit tot aminozuur, koolhydraat tot monosacharide en vet tot vetzuur+glycerol
-Darmflora: meest anaerobe bacteriën in de colon
Kringspier tussen slokdarm en maag
Lower esophageal sphincter
Kringspier tussen maag en dunne darm
Pylorus sphincter
Kringspier tussen dunne darm en dikke darm
Valva ileocecalis
Waaruit bestaat de dunne darm? en waar mondt het op uit?
Dunne darm (6m)
-Duodenum (twaalfvingerige darm)
-Jejunum (nuchtere darm)
-Ileum (Kronkeldarm)
Mondt uit in blinde darm (caecum)
Functie mond voor de vertering
Kauwen en mengen met speeksel (saliva) en enzymen uit speekselklieren
Speekselenzymen
Amylase > eerste afbraak zetmeel
Lipase > eerste afbraak vetten
Wat verbindt de mond met de esophagus?
De pharynx
Welke klep blokkeert de neusholte en welke klep blokkeert de luchtpijp?
Uvula blokkeert neusholte
Strotklepje blokkeert trachea
Functie van de maag
Pomp en mixer: gespierde wand stuwt voedsel door elkaar met maagsappen (mechanische vertering) en persen.
>Peristaltiek richting antrum (laatste deel maag)
Hoe wordt de pylorus sphincter gereguleerd?
Kleine portie chymus (maagbrij) gaat vanuit maag naar de duodenum
>zuur milieu in duodenum > pylorus sluit
> neutralisatie > pylorus open
Door welke cellen worden de pacemakers van de maag en darm gevormd en door welk zenuwstelsel worden ze bijgestuurd?
Interstitial Cells of Cajal, bijgestuurd door het enterische zenuwstelsel
>Functioneert zelfstandig
In de maagwand zitten maagputjes. Welke epitheelcellen in de putjes maken slijm en wat is de functie van het slijm?
Halscellen, het slijm vormt een basische beschermlaag tegen het zure maagzuur
Hoe heten de cellen in de maag die het verterende enzym maken en wat maken ze?
Hoofdcellen, maken pepsinogeen, het pro-enzym van pepsine wat door HCl wordt geactiveerd.
Welke cellen zitten in de bodem van de maagputjes?
Enteroendocriene cellen die secreteren aan het bloed bv G-cellen voor gastrine.
Welke cellen maken HCl in de maag?
Pariëtale cellen, HCl is de katalysator voor omzetting pepsinogeen tot pepsine. Pepsine breekt eiwitten af.
Hoeveel maagsap wordt er per dag gemaakt? en hoe wordt de productie ervan gestimuleerd?
3L per dag
Stimulatie door Acetylcholine van de nervus vagus
Cephale fase van de maag
Gastrische activiteit van de maag door denken aan eten
Gastrische fase van de maag
bij voedsel in de maag: stimulatie productie van gastrine door maagwandcellen
Effect gastrine
versterken van de HCl aanmaak omdat gastrine basisch is. HCl inhibeert weer de gastrine productie voor het behoud van een zuur milieu
Hoe wordt CO2 omgezet in pariëtale cellen vanuit het bloed?
CO2 komt binnen vanuit het bloed en wordt met H2O mbv koolzuuranhydrase omgezet tot HCO3- en H+ > stijging pH bloed
Effect pepsine
Afbraak van eiwitten in de maag
Waarom wordt er eerst het pro-enzym pepsinogeen gemaakt door de hoofdcellen?
Voorkomen van afbraak van de hoofdcellen zelf
Andere functie maagsap
onschadelijk maken van micro-organismen door het lage pH.
Doet de maag aan absorptie?
Ja, enige absorptie van alcohol en aspirine
Kun je leven zonder een galblaas?
Nee
Welke belangrijke onderdelen zitten in gal (uit de lever)
-Galzouten: emulgatoren voor vetten
Welke vet-afbrekende enzymen bevatten de pancreassappen
Lipasen
Wat zijn micellen?
Vetzuren en monoglyceriden omgeven door galzouten.
Welke cellen in de pancreas maken pro-enzymen?
Acinaire cellen, in de acini (klierblaasjes) die zijn verbonden aan de klierbuisjes. Opslag ook in de pancreas.
Wat scheiden de wandcellen van de pancreas uit? Welk kanaal is hiervoor nodig?
Cl- en HCO3-, het CFTR kanaal
Defect CFTR kanaal
Taaislijmziekte, onjuist pH van pancreassap door onjuiste HCO3- spiegel
Wat secreteren de entero-endocriene cellen in de duodenumwand als reactie op vetten en eiwitten in chymus?
CCK
Wat secreteren de entero-endocriene cellen in de duodenumwand als reactie op de lage pH door de chymus
Secretine
Effect CCK
-Zorgt in acinaire cellen voor uitscheiding van pro-enzymen (voor afbraak eiwitten en vetten).
-Stimuleert contractie van de galblaas
Effect secretine
-Zet de pancreaswandcellen aan tot uitscheiding van HCO3-.
-Stimuleert galproductie in de lever
Hoe heeft cholecystokinine uit het pancreassap invloed op de pylorus sphincter?
CCK verhoogt de pH in de duodenum.
Welke soort spieren vind je in de darmwand?
Lengte en kringspieren, voor het mixen van voedsel met darmsappen en mechanische vertering > segmentele contracties
In de dunne darm worden via de microvilli van de cellen op de villi-oppervlak voedingsstoffen opgenomen. In welk bloedvat komen deze stoffen terecht?
De (lever)poortader
Functie villi
Vergroten oppervlak en daardoor vergroten absorptie
Onderin de darmholten tref je deze cellen aan in de crypt
-Stamcellen > celvervanging
-Cellen van Paneth > antimicrobieel
Cellen in de villi
-Entero-endocriene cellen
-Enterocyten: absorberende cellen
-Goblet cellen: slijmproductie voor slijmlaag voor bescherming tegen autovertering)
Microvilli functie
Brush border met brush border enzymes. Bv amylase maakt van zetmeel disachariden en de brush broder enzymes maken er monosachariden van.
Opname monosachariden in dunne darm
Opname door enterocyten via cotransport met natriumionen
Door welk zenuwstelsel wordt het enterische zenuwstelsel (second brain) bijgestuurd
autonome zenuwstelsel
Onderdelen enterisch zenuwstelsel met functies
-Submucosaal plexus regelt sapuitscheiding
-Myenterische plexus regelt beweging longitudinale en circulaire spierlagen
> segmentale contracties
>Peristaltiek
Noem de route vanuit de ileum
-Caecum: blinde darm
-Colon ascendens
-Colon transversum
-Colon descendens
-Colon Sigmoideum
-Rectum
-Anal sphincter
Colon ascendens
Absorptie water en zouten (al grotendeels gedaan in jejunum en ileum)
Colon transversum
Omzetting van verder onverteerbare voedingsstoffen in nuttige vetzuren door fermentatie oiv darmbacteriën
>gevolg: darmgassen als H2S
> Productie vitamine K en B7
Colon descendens en sigmoideum
Bewaarplaats voor onverteerbare resten van feces tot moment van defecatie.
Rectum
Opslag tot defecatie
Wat voor spier in de anal sphincter?
Een skeletspier (!), animaal geïnnerveerd.
Bevat de colon villi?
Nee.
Welke cellen komen meer voor in de dikke darm dan in de dunne darm?
Goblet cells voor meer mucus aanmaak
Bevat de colon holten met crypten?
Ja.
Is de defacatie willekeurig?
Nee: reflexmatige aandrang via rekkingssensoren in de wand van de rectum. Willekeurige defacatie wordt tegengeggaan door contractie van externe kringspier (anal sphincter).
