HC Endocrinologie Flashcards
Voornaamste functie van hormonen
Communicatie (als signaalmolucuul)
Belangrijkste klieren (hormonen)
Epifyse, hypofyse, schildklier, bijschildklier, thymus, bijnier, nier, alvleesklier/ pancreas, (hart, vetcellen, darm,) ovaria, testes
Soorten chemische signalering
-Endocrien: via bloed met hormonen
-Neurocrien: via zenuwen bv verbinding hypothalamus aan posterior hypofyse (neurohormonen)
-Paracrien: diffusie door weefselvloeistof na uitscheiding door endocriene cel
-Autocrien: zelf uitgescheidde signalen binden aan eigen receptoren
Andere wijzen van afgifte: Exocrien: holocrien, apocrien, eccrien. Wat betekent exocrien?
- Exocrien: afgifte aan de buitenwereld.
(- Holocrien: de talgklieren, productie en afgifte in het cellichaam totdat het vol zit en de cel met inhoud wordt geloosd in de afvoergang.)
(- Apocrien: melkklieren – het bovenste deel van de secreet vormende cel (apicale deel) gaat samen met het secreet naar de buitenwereld)
(- Eccrien: traanklieren, speekselklieren - wordt er secreet uitgescheiden zonder dat cel aan integriteit verliest (blijft intact))
Functie van hormonen
Homeostase
- Waterhuishouding, zouthuishouding
- Groei
- Metabolisme
- Voortplanting
Soorten hormonen (structureel)
-Peptiden
-Steroïden
-Amines
-Eicosanoïden
Wat is de meest diverse groep signaalstoffen?
Peptiden
Voorbeelden peptidehormoon
TSH (maar 3 aminozuren) en insuline
Waarvan zijn steroïdhormonen derivaten?
Cholesterol
Noem voorbeelden van steroïdhormonen
Cortisol, aldosteron, geslachtshormonen: oestradiol en testosteron
Noem aminehormonen
Dopamine, catecholamines: epinephrine/adrenaline en norepinephrine
Eicosanoïden zijn derivaten van:
Vetzuren
Welke soort signaalstoffen zijn eicosanoïden vooral?
Paracrien
Welke belangrijke signaalstoffen bij immuunreacties behoren tot de eicosanoïden?
Prostaglandines
Noem verschillende functies van prostaglandines
-Ontstekingsmediatoren
-Koorts opwekken
-Pijnsensatie versterken
-Afgeven placenta: contractie uterus
-Vasoconstrictie / vasodilatatie: darm/long
Welke soort medicijnen remmen prostaglandines?
NSAIDS zoals ibuprofen en aspirine
Werkwijzen van hormonen
-Oppervlaktereceptor G-protein coupled
>koppeling aan second messenger voor verandering intracellulaire processen.
>op het celmembraan
-Binding intracellulaire receptor
>Steroïdhormonen > binden DNA als complex en transcriptie activeren
>genomisch
-Ionkanaal gekoppelde PM receptoren
> directe activatie van processen in de cel
>insuline, groeihormonen
> in het celmembraan
Hoe wordt de hypothalamus gekenmerkt?
-Deel v.d. hersenen met groot aantal kernen (groep herkenbare neuronen=kern)
-Bijna elke hersenregio staat in contact met de hypothalamus
-Integratie van omgeving en lichaam en handhaven in lichaamsfunctie: autonome zenuwstelsel, hormoonhuishouding, voortplanting
Vanuit welke locaties krijgt de hypothalamus signalen?
-Ruggenmerg
-Retina via de nervus optimus
-Hersenen
-Thermo- en osmoreceptoren
Functie hypofyse
- Stimulatie van perifere klieren en de perifere klieren geven een hormoon af
Posterior hypofyse functies
-Neurocriene communicatie met hypothalamus: neurohormonen worden vanuit de axonen (indien actief) afgegeven aan het bloed door posterior pituitary.
>Geproduceerde hormonen gaan direct naar de organen
>neuroendoriene deel
Neurohormonen voorbeelden (van hypothalamus)
Oxytocine, ADH (vasopressine)
Anterior hypofyse (voorkwab) functies
-Ontvangt releasing en/of inhibiting hormonen vanuit de hypothalamus. Endocriene cellen van de anterior pituitary geven als gevolg meer of minder van het corresponderende hormoon af.
>Hormonen van de anterior pituitary beïnvloeden klieren in de periferie.
>poortadersysteem met hypothalamus
Voorbeelden hormonen van de anterior pituitary met functie
-Groeihormoon
-FSH en LH
-TSH: stimuleert schildklier
-Prolactine: stimulatie borstontwikkeling en melkproductie
-ACTH: stimuleert cortisolproductie van bijnieren
GnRH (van de hypothalamus)
Stimuleert secretie FSH en LH door de anterior pituitary
Welke negative feedback loops bestaan er voor de hormoonhuishouding?
-Long-loop feedback: periferie hormoon naar anterior pituitary en hypothalamus voor negative feedback
-Short-loop feedback: tropic hormoon (van de hypofyse) gaat naar de hypothalamus