hc 6 hob Flashcards
Verloop van het ontstaan van een staat
De status van de natuurstaat: hypothetisch
Hobbes verwerpt het idee dat een volk of een pre politieke identiteit is voordat er een staat is.
- Er zijn alleen individuen met tegenstelden belangen met het gedeelde belang dat ze allen willen overleven en daarom gaan ze een contract aan met een sterke overheid, de soeverein (leviathan: bijbels figuur die ontzag en vrees inboezemt, intimideert), die de eenheid van de staat afdwingt doordat hij alle macht krijgt.
- De staat is geen organische eenheid, maar het wordt kunstmatig afgedwongen en binnen die staat blijft elk individu een individu die kunstmatig bijeen gehouden worden. De soeverein krijgt zowel de kerkelijke en statelijke macht onder zich.
- De staat komt tot stand om die ellendige oorlogssituatie te stoppen en dat is tegelijk ook de legitimatie van de staat. Om die oorlog te vermijden mag de staat niet te zwak zijn, dan lukt het niet de individuen bij elkaar te houden, dus het is in het eigen belang van de individuen om een leider te hebben met veel macht, de soeverein die wordt aangesteld creëert daarmee het volk.
De status van de natuurstaat
De status van de natuurstaat
Als je wil begrijpen waarom je een staat nodig hebt, zal je moeten begrijpen wat er zal gebeuren wanneer er geen staat aanwezig zal zijn. De natuurstaat houdt in dat er een hypothetisch gezien een situatie ontstaat waar er geen staat aanwezig is. De natuurstaat is een gedachte-experiment. De natuurstaat bij Hobbes is een strijd van allen tegen allen, die je wilt vermijden. Het doel is niet geschiedschrijven.
Op die manier kan je komen tot een rechtvaardiging daarvoor (staat wegdenken leidt tot natuurstaat, oorlog van allen tegen allen). Als je dan weer de staat in elkaar zet met de gedachte wat er nodig is om die problemen die ontstaan als er geen staat is op te lossen (hij haalt het uit elkaar en probeert het weer in elkaar te zetten in zijn hoofd om te onderzoeken hoe de staat werkt)
De status van de natuurstaat
De status van de natuurstaat
Het is een gedachte-experiment
Leviathan, ontzag en vrees
Hij neemt een zeemonster omdat de eenheid van het volk alleen tot stand kan komen als iedereen genoeg ontzag en vrees heeft. Parallel met Machiavelli: de staat moet angst en vrees uitstralen. Een sterke absolustische staat is noodzakelijk. Verschil met Machiavelli: Hobbes is meer wetenschappelijk benaderd.
Hij schrijft in zijn boek dat de enige manier is om een oorlog te voorkomen, een sterke staat te hebben.
Ook een deel van de hypothese is het sociale contract.
de status van de natuurstaat
we moeten allemaal de pointe van het contract inzien alsof we die allemaal zelf ondertekend hebben, alsof ze onze gezamenlijke wil representeren enkel dan zijn ze legitiem. Hij vindt dus dat we de overheid moeten zien als representatie van onze eigen wil (wel tegen democratie!). Hij vergelijkt het wel met Amerika, waar de ‘savage people’ level zonder overheid in een soortement natuurstaat.
Mensbeeld en strijd
Hobbes was onder de indruk van de moderne fysica en probeerde dat toe te passen op de mens. Hij had een materialistisch mensbeeld, de menselijke werkelijkheid bestaat uit lichamen die altijd in beweging zijn. De natuurlijke toestand is het lichaam altijd in beweging.
Vanuit Aristoteles: het lichaam is altijd op zoek naar rust.
Volgens Hobbes is de mens een rusteloze beweging. Macht is van groot belang voor zelfbehoud.
Mensen zijn gelijk aan elkaar, fysiek en mentaal. Concurrentie is daarom een eindeloze strijd. Iedereen kan iedereen ombrengen om haar wensen te realiseren. De gelijkheid speelt een rol, dit is niet hetzelfde als gelijkwaardigheid.
Gegeven de ruwe gelijkheid, zijn er eigenlijk
drie oorzaken voor strijd en conflict
De drie oorzaken voor strijd en conflict:
1. Wedijver voor het verkrijgen van schaarse goederen
2. Permanent wantrouwen
3. Trots en reputatie
Recht in de natuurstaat
De mens is niet van nature kwaad, in vergelijking met Machiavelli die dat wel dacht. De mens is van nature angstig. De angst ontstaat omdat men continu bezig is met zelfbehoud.
Als er geen positief recht is, dan kan je ook niet spreken van rechtvaardigheid. Er is maar een recht in de natuurstaat, de recht van de sterkste, de recht van de sterkste.
De natuurstaat aldus Hobbes
Het is een strijd van allen tegen allen. het heeft een specifieke rol. maar het is hypothetisch, het is niet aanwezig.
Het enige wat er in de natuurstaat is is het natuurrecht, alles is gerechtvaardigd om te overleven en iedereen is hierin gelijk en dat is gebaseerd op eigen oordelen, geen verantwoording afleggen aan de anderen.
Zonder staat kan er ook geen moraal zijn, Hobbes is een rechtspositivist. Recht en rechtvaardigheid vallen samen in de regels van de soeverein.
strijd
mensbeeld en strijd
- De samenleving is een geheel aan lichamen die in beweging zijn, allerlei functies van de mens omschrijft hij ook als permanent in beweging, omdat leven in zichzelf altijd beweegt kan er nooit rust zijn.
- De begeerte van de mens heeft iets eindeloos, die beweegt telkens en is nooit helemaal vervult, de belangrijkste begeerte van mensen staat in het teken van zelfbehoud/overleven en vanuit die overlevingsdrang willen mensen macht dat is instrumenteel en kan de toekomst naar de eigen hand zetten.
- Machtsmiddelen zijn bijv. kracht, sociaal kapitaal, vrienden en die** zijn in de natuurtoestand belangrijk omdat ze je in leven houden.** In deze toestand staat competitie en concurrentie centraal om schaarse hulpmiddelen en die competitie leidt tot strijd en oorlog.
- Dit leidt tot oorlog omdat er veel op het spel staat en mensen gelijk zijn aan elkaar, met gelijke kracht en hulpmiddelen en die strijd zal nooit tot rust komen omdat mensen altijd gevaar lopen hun machtsmiddelen te verliezen zullen ze altijd wantrouwen koesteren jegens de anderen.
- Reputatie is vanwege dat permanente wantrouwen heel belangrijk in de natuurstaat. Er zijn wel vormen van samenwerking mogelijk, maar ook die staan altijd in het teken van overleven en zijn fragiel.
De totstandkoming van de staat
Overgang naar de staat
De angst die uit de natuurstaat voortkomt is de motivatie voor de totstandkoming van de staat, de mensen hebben rede en verstand en komen bij elkaar en hier komt het idee van het sociaal contract, elk individu gaat een contract aan met elk ander individu vanwege hun grootste individuele belang: overleven.
Gezamenlijk stellen de individuen de soeverein aan die orde kan gaan scheppen om het kan enkel werken als die individuen bereid zijn hun macht over te dragen aan de soeverein.
De absolute macht van de soeverein is ongebonden, hij is geen partner in het contract. Hobbes ziet het als de keuze tussen dood en onderwerping.
Enkel als de soeverein gevaar loopt voor de overleving van het volk hebben zei het recht om zich te verzetten. E
n als de soeverein niet machtig genoeg blijkt om de veiligheid te bewerkstelligen waarom het contact is aangegaan
De eerste natuurwet
de natuurwetten
vrede zoeken en deze volgen, maar als deze niet te vinden is (als we het niet met elkaar gaan doen) dan weer oorlog.
tweede natuurwet
de natuurwetten
opgeven van het natuurrecht als de anderen dat ook doen. Met natuurrecht is een staat immers niet mogelijk. Er moeten dan ook regels vastgelegd worden en die moeten wederkerig zijn: enkel zoveel regels als ik zelf ook wil dat anderen jegens mij hebben
derde natuurwet
de natuurwetten
respecteer de overeenkomst, het sociale contract. Anders zal het niet werken
vierde tot negentiende natuurwet
de natuurwetten
alleen zijn geformuleerd om oorlog en strijd te voorkomen en komen neer op de bijbelse gouden regel: behandel men zoals je zelf ook behandeld wil worden.
