H7 - Substance Use and Abuse Flashcards
Psychoactieve effecten
veranderen de stemming, cognitie en gedrag en leiden tot verslaving
Verslaving
Toestand veroorzaakt door regelmatige consumptie van natuurlijke/chemische middelen waarbij een persoon fysieke en psychologisch afhankelijk is geworden van dat middel
Gewenning
fysieke afhankelijkheid; karakteristieken zijn tolerantie en ontwenning
Psychologische afhankelijkheid
Mensen voelen zich gedwongen om een middel te nemend onder noodzakelijk fysiek afhankelijk te zijn.
- minder tolerantie en ontwenning)
- meer cravings
–> vaak eerst psychologisch en dan fysiek afhankelijk
Wanneer middelenmisbruik?
Als > 2 jaar:
- afhankelijkheid
- cravings
- verplichtingen niet nakomen
- anderen in gevaar brengt
- wettelijke problemen
Processen die tot afhankelijkheid leiden
- Bekrachtiging (pos en neg)
- Ontwenning vermijden
- Middelen-gerelateerde cues (stimuli) d.m.v. klassieke conditionering
- Verwachtingen
- Persoonlijke en emotionele factoren (zelfregulatie)
- Genetica (epigenetica)
Klassieke conditionering en afhankelijkheid
- Aandacht en cravings
- Lichaam anticipeert en compenseert
- Incentive-sensitization theory: vergroot trek van stimuli geassocieerd met gebruik = sturen gedrag
Waarom roken?
- Psychosociale invloeden
- Bekrachtiging (pos en neg)
- Biologische factoren (zwangerschap, genetica, insula)
- Nicotine
De rol van nicotine
- Nicotine regulation model (level behouden) –> fysieke afhankelijkheid door opname chemische substanties in bloed
- Koolmonoxide (= minder zuurstof in bloed)
- Teer
Wat doet nicotine in lichaam?
Het veroorzaakt snelle en sterke fysiologische effecten:
-> Via longblaasjes in bloed –> naar hersenen –> er worden chemicaliën vrijgelaten die het centrale en sympathische zenuwstelsel activeren –> verhogen alertheid,, hartslag en bloeddruk
- afbraak door metabolisme: halvering na 2 uur
Roken en ziekte: kanker
Carcinogenic chemicals in bloed
–> de cilia hairs in de bronchiën verwijderen normaal de onbekende deeltjes, maar door de rook verslappen of verdwijnen deze haartjes –> carcinogenic chemicals blijvend in contact met de gevoelige cellen –> rokershoest –> longkanker
Roken en ziekte: Coronaire hartziekten (CHD)
Stress, cardiovasculaire reactiviteit en stresshormoon is hoger door roken
- Nicotine vernauwd bloedvaten, versnelling hartslag en verhoging bloeddruk
- Koolmonoxide vermindert hoeveelheid zuurstof voor hart –> schade en atherosclerose
- Meer cholesterol in aderwanden
Roken en ziekte: andere ziektes
- Chronische bronchitis (COPD) = verminderde luchtstroom
- Acute ademhalingsinfecties zoals longontsteking en verkoudheid
Probleem drinken: Binge drinking
> 5 glazen per dag, > 2 keer per maand
Probleem drinken: Alcoholist
Fysiek afhankelijk zijn van alchohol gekenmerkt door hoge tolerantie, black-outs of geheugenverlies.
Onthouding van alchohol
Delirium tremens: trillen, verwardheid, angstig
Verklaring probleem drinken
- Meer positieve dan negatieve ervaringen
- meer stress
- omgeving stimuleert drinken
- alcohol gerelateerde cues
- minder zelfregulatie
- erfelijkheid
- tolerantie familie
- specifieke genen voor craving na eerste drankje
Foetaal alchohol syndroom
Cognitieve en fysieke defecten bij het kind zoals laag geboortegewicht en leerstoornissen
Alcohol en ziekte
- Leverziektes
- Verminderde immuunfunctie
- Hogere bloeddruk
- Hersenschade
Alchohol en ziekte: levercirrose
Levercellen gaan dood en worden vervangen door permanente niet-functioneel littekenweefsel –> kan bloed minder goed reinigen en compositie regelen
Alcohol en ziekte: hersenschade
Aantasting centrale zenuwstelsel en dus verminderen perceptuele en cognitieve vaardigheden
Drugs
(niet) voorgeschreven psychoactieve middelen anders dan nicotine en alcohol die beïnvloeden hoe mensen zich voelen en Denen en die fysieke/psychologische afhankelijkheid kunnen veroorzaken
Waarom drugs?
Genetische, psychologische en omgevings gerelateerde factoren
- social learning
- beschikbaarheid
+ drugs gerelateerde cues
Drugs en ziekte
- Zwangerschap (kind verslaving)
- Overdosis
- Bij cocaine gebruik: hartklachten