H7 - Substance Use and Abuse Flashcards
Psychoactieve effecten
veranderen de stemming, cognitie en gedrag en leiden tot verslaving
Verslaving
Toestand veroorzaakt door regelmatige consumptie van natuurlijke/chemische middelen waarbij een persoon fysieke en psychologisch afhankelijk is geworden van dat middel
Gewenning
fysieke afhankelijkheid; karakteristieken zijn tolerantie en ontwenning
Psychologische afhankelijkheid
Mensen voelen zich gedwongen om een middel te nemend onder noodzakelijk fysiek afhankelijk te zijn.
- minder tolerantie en ontwenning)
- meer cravings
–> vaak eerst psychologisch en dan fysiek afhankelijk
Wanneer middelenmisbruik?
Als > 2 jaar:
- afhankelijkheid
- cravings
- verplichtingen niet nakomen
- anderen in gevaar brengt
- wettelijke problemen
Processen die tot afhankelijkheid leiden
- Bekrachtiging (pos en neg)
- Ontwenning vermijden
- Middelen-gerelateerde cues (stimuli) d.m.v. klassieke conditionering
- Verwachtingen
- Persoonlijke en emotionele factoren (zelfregulatie)
- Genetica (epigenetica)
Klassieke conditionering en afhankelijkheid
- Aandacht en cravings
- Lichaam anticipeert en compenseert
- Incentive-sensitization theory: vergroot trek van stimuli geassocieerd met gebruik = sturen gedrag
Waarom roken?
- Psychosociale invloeden
- Bekrachtiging (pos en neg)
- Biologische factoren (zwangerschap, genetica, insula)
- Nicotine
De rol van nicotine
- Nicotine regulation model (level behouden) –> fysieke afhankelijkheid door opname chemische substanties in bloed
- Koolmonoxide (= minder zuurstof in bloed)
- Teer
Wat doet nicotine in lichaam?
Het veroorzaakt snelle en sterke fysiologische effecten:
-> Via longblaasjes in bloed –> naar hersenen –> er worden chemicaliën vrijgelaten die het centrale en sympathische zenuwstelsel activeren –> verhogen alertheid,, hartslag en bloeddruk
- afbraak door metabolisme: halvering na 2 uur
Roken en ziekte: kanker
Carcinogenic chemicals in bloed
–> de cilia hairs in de bronchiën verwijderen normaal de onbekende deeltjes, maar door de rook verslappen of verdwijnen deze haartjes –> carcinogenic chemicals blijvend in contact met de gevoelige cellen –> rokershoest –> longkanker
Roken en ziekte: Coronaire hartziekten (CHD)
Stress, cardiovasculaire reactiviteit en stresshormoon is hoger door roken
- Nicotine vernauwd bloedvaten, versnelling hartslag en verhoging bloeddruk
- Koolmonoxide vermindert hoeveelheid zuurstof voor hart –> schade en atherosclerose
- Meer cholesterol in aderwanden
Roken en ziekte: andere ziektes
- Chronische bronchitis (COPD) = verminderde luchtstroom
- Acute ademhalingsinfecties zoals longontsteking en verkoudheid
Probleem drinken: Binge drinking
> 5 glazen per dag, > 2 keer per maand
Probleem drinken: Alcoholist
Fysiek afhankelijk zijn van alchohol gekenmerkt door hoge tolerantie, black-outs of geheugenverlies.