H11 - The nature and symptoms of pain Flashcards
Pijn
Sensorische en emotionele ervaring van ongemak, meestal geassocieerd met werkelijke weefselschade of irritatie
Soorten pijn
Diep in het lichaam en dof VS. Op de huid en scherp. Hangt af van oorzaak en duur pijn
Dimensies pijn
Organisch VS psychogeen
Acuut VS chronisch
Organische pijn
Duidelijk gelinkt aan druk of schade weefsel
Psychogene pijn
Geen medische oorzaak
Somatic symptom disorder
Langdurige pijn als deel van absurde zorgen voor fysieke gezondheidssymptomen. Geen oorzaak voor symptomen
Acute pijn
Tijdelijke pijnlijke conditie <3 maanden
Chronische pijn
> 3 maanden
- Hogere levels van angst
- Hopeloosheid
- Recurrent, Intractable, Progressive
Chronische pijn afhankelijk van
- Slaap
- Goed/kwaadaardigheid pijn
- Continue pijn/episodes van pijn
Chronic-recurrent pain
- Goedaardig
- Episodes
bvb migraine
Chronic-intractable pain
- Goedaardig
- Continue
- Varierende intensiteit
bvb rugpijn
Chronic-progressive
- Kwaadaardig
- Continue
- Steeds erger
bvb kanker
Pijnperceptie
- Geen specifieke receptorcellen voor alleen pijn
- Is reactie op verschillende soorten stimuli: temperatuur, mechanisch etc.
- Sterke emotionele respons
Lichaamsreactie pijn
- Nociceptoren reageren op fysische (druk), chemische (bvb serotine) of thermische prikkeling.
- Sociale afferente perifere vezels (A-delta en C) vervoeren pijnsignalen via ruggenmerg naar hersenen
- Singalen A naar sensorisch en motor, C naar hersenstam en prefrontaaal
- Actie en verandering mood
Nociceptoren
Afferente zenuwuiteinden die zorgen voor de waarneming van schadelijke uitwendige invloeden
A delta pijnvezels
Scherpe acute pijn: motor + zintuigelijk gebied hersenen = direct in actie
C pijnvezels
Doffe, langdurige pijn: brainstem _ forebrain = mood
Verwezen pijn
Pijn die op een andere plaats in het lichaam wordt gevoeld dan daar waar de oorsprong van de pijn is (bvb orgaanpijn)
Neuropathic pain
Schade aan perifere zenuwen na ziekte, lokaal is er geen aanwijsbare oorzaak
Neuralgie
Zenuwpijn in gebied van een gevoelszenuw, episodes van pijn
- Trigeminal neuralgie: spasmes in gezicht
Causalgia
Hevige, onvoorspelbare pijn in het uitbreidingsgebied van een gevoelszenuw, meestal na verwonding in omgeving van de zenuw. Door minieme stimuli
Fantoompijn
Hallucinatie
Pijn & klassieke conditionering
Vermijden van pijn. Bij chronische pijnpatenten: hypersensitief
Uitzondering: masochisme: houden van pijn
Vroege theorieën pijn: specifity theory
Het lichaam heeft een afzonderlijk sensorisch systeem voor het voelen van pijn, net zoals voor horen en zien. Centrale zenuwbanen die naar speciale gebieden in de hersenen lopen. Niet correct
Vroege theorieën pijn: Pattern theory
Pijn wordt veroorzaakt door overmatige prikkeling van niet-specifieke zenuwvezels die op hun beurt een patroon van impulsen genereren dat als pijn ervaren wordt. Niet correct.
- Pijn stimuli moeten intens zijn
Waarom vroege theorieën niet correct
Geven geen verklaring voor de psychologische beïnvloeding van pijn
Gate-control theory of pain
Gating mechanism in ruggenmerg regelt als een ‘poort’ de transmissie van zenuwsignalen (door ervaring van pijn)
- A-BETA vezels kunnen de signalen van de pijnvezels (A-delta en C) inhiberen = poort sluiten –> zwakker pijnsignaal
- Hogere processen zoals emoties, aandacht en cognities hebben via afdalende banen een regulerende invloed op de transmissie van het pijnsignaal en dus op de poort.
Factoren die open en sluiten gate beïnvloeden
- Hoeveelheid activiteit van 1. Pijnvezels (open)
- Hoeveelheid activiteit 2. Andere perifere vezels (A-vezels: dicht bvb wrijven)
- Berichten uit hersenen: herstam en cortex kunnen gate openen/sluiten voor input vanuit alle regio’s lichaam (angst/opwinding)
Stress-induced pain reduction
De gate sluit kort na een stressvolle gebeurtenis
Melzack: neuromatric
Een neuraal netwerk in de hersenen dat info uit zintuigen, cognitieve en emotionele gebieden van de hersen en stressregulerende systemen integreert
Bewijs gate control theory
- Elektrodes in periaqueductal gray = analgesia (geen pijn)
- Morfine is een pijnstiller doordat het de hersenstam activeert die vervolgens impulsen naar het ruggenmerg stuurt
Neurochemische transmissie: Stimulation-Produced Analgesia (SPA)
Stimulatie hersenstam door neurotransmitter Substance P veroorzaakt ongevoeligheid voor pijn.
Neurotransmitter Substance P
Wordt uitgescheiden door pijnvezels/ Bij verhindering: SPA (geen pijn)
Stimulatie periaqueductal gray
Impuls hersenstam –> ruggenmerg –> serotine activeert ‘inhibitory interneurons’ –> scheiden endorfines uit –> verhindering van vezels om Substance P los te laten
Endorfine
Natuurlijk geproduceerde pijnstiller: endogenous opioid
- Bij chronische pijn: gebrekkig systeem hiervan
Neurotransmitters kunnen natuurlijke pijnstiller zijn, maar:
Neurotransmitters hebben verschillende effecten op korte of langdurige pijn. Bvb morfine: tolerantie voor kort, niet voor lang
Leren van pijn door
Cues en gevolgen
Pijn beïnvloedt gedrag
- Gezicht/auditief
- Verstoorde lichaamshouding
- Negatief Affect :(
- Vermijding activiteiten
Gedrag en pijn: ziekterol, versterkt door
Operante conditionering: ‘secondary gains’
Reinforcement pijn
Sociale aandacht = erger
Pijn + emotie = … proces
Cognitief
Coping strategieën chronische pijn
- Covert: afleiding en hopen
- Overt: relaxen en medicatie
- Catastroferen
- Maladjustment
–> Werken niet
Coping pijn wel effectief:
Pijn acceptatie
Beoordelen van pijn 3
- Zelfrapportage
- Gedragsmatige beoordeling
- Psychofysioloigsche metingen
Beoordelen pijn: Zelfrapportage methodes
- 3 schalen: visueel, verbaal, numerical (en dit herhalen)
- Pijndagboek
- Pijnvragenlijsten
Pijnvragenlijsten
- McGill Pain questionnaire: woorden voor pijn kiezen
- Melzack 3 dimensies: affectief (emotioneel, motivationeel), zintuigelijk (soort pijn), evaluatief (hoe is de pijn)
Beoordelen pijn: Gedragsbeoordeling
- Lab = Pain behavior scale (10 gedragingen beoordelen op schaal)
- Field = Familie oordeelt
Beoordelen pijn: Psychofysiologische metingen
Pijn = zintuigelijk + emotioneel –> verandering psychologische activiteit
- EMG: spierspanning + pijnintensiteit
- EEG: verschillende grootte potentialen in hersenen
- Autonome activiteit (hartslag): werkt niet want gaat meer over pijnwaardering dan stimulus
Pijn beoordelen bij kinderen
- Zelfde pijnuitdrukkingen
- Huilen klinkt anders
- Geen worden dus gedrag
- Pediatric Pain Questionnaire: beoordeling pijn + psychosociale effecten
Algogeen
Pijn veroorzakend
Analgesie
Ongevoeligheid voor pijn
Analgeticum/Analgesic
Pijnopheffend geneesmiddel
Benign pain
Goedaardige pijn
Ischemie
Plaatselijke bloedeloosheid door belemmering van bloedtoevoer, bvb door embolie
Maligne
Kwaadaardige pijn
Myofasciale pijn
Pijn in spieren van hoofd, nek en soms rug
Hoe onderscheidt Gate Control Theory zich van andere theorieën?
- Perceptie en ervaring ipv puur sensatie
- Pijn wordt bepaald door centrale en perifere vezels
- Actief proces ipv passief
- Variatie in pijnperceptie door mate poort open of dicht
- Verschillende factoren betrokken, niet alleen fysieke oorzaak
- Pijn is combi van fysiek en psychologisch
- Interactie tussen lichaam en geest
Invloed van chronische pijn op psychisch welbevinden?
Neurotisch profiel op MMPI schaal = hogere scores op angst, depressie en hypochondrie, ongeacht of het organische of psychogene pijn is –> hulpeloosheid en catastrofaal gedichtenpatroon –> depressie/meer pijn
