H03 : verhaalkenmerken : ( thema ) Flashcards
thema
Het thema is het centrale probleem of de grondgedachte van het verhaal. Het thema wordt nooit expliciet uitgesproken. Het is dat wat achter het verhaal schuilt.
Een verhaal kan meerdere thema’s hebben. Die hoeven niet allemaal even belangrijk te zijn. Als er een ( vrij duidelijk ) verschil in belang is, spreken we va een hoofdthema en neventhema’s.
motief
Een motief is iets in het verhaal dat herhaald wordt en dat bijdraagt aan de thematiek. Het is een kleiner onderwerp of kenmerk dat past bij het thema. Door de herhaling krijgt dat iets een speciale betekenis. De verteller zegt als het ware : “Dit is belangrijk”. Vaak is het motief iets dat je moet interpreteren. Het staat symbool voor iets.
De motieven kunnen van verschillende aard zijn: gebeurtenissen, situaties, uitspraken, gevoelens, bepaalde woorden, symbolen of metaforen. Motieven accentueren één of ander karaktertrek van de hoofdpersoon, werpen een scherper licht op bepaalde situaties, onderstrepen de betekenis van bepaalde gebeurtenissen, …
leidmotief of leitmotiv
Een leidmotief ( ook wel leitmotiv ) is een speciaal type motief. Bepaalde woorden worden dan letterlijk herhaald.
symbool
Een symbool is een element van een verhaal. Je kan dit zien als de boodschap. Het is in zekere zin de samenvatting van de analyse van thema, motieven, titel, …
Het symbool kan je zien als een soort beeldspraak. Een voorwerp, een naam, … wordt een beeld voor iets anders. Gewoonlijk gebeurt dit op de grond van metonymie of metafoor.
Er bestaan drie soorten symbolen :
→ universele symbolen
→ culturele symbolen
→ persoonlijke of individuele symbolen
De drie soorten symbolen kunnen samen voorkomen.
