Gedragsstoornissen Flashcards
Gedragsproblemen (antisociaal gedrag)
leeftijd ongepaste acties en attitudes die de gezinsverwachtingen, maatschappelijke normen en de persoonlijke of eigendomsrechten van anderen schenden
Soorten gedragsproblemen
- Gesloten-destructief: eigendomsovertredingen
o Bijvoorbeeld liegen, brandstichten, agressie tegen dieren en vandalisme - Open-destructief: agressie
o Wreedheid, vijandigheid, aanvallen, vechten, pesten,
anderen de schuld geven - Open-niet-destructief: oppositioneel gedrag
o Humeurig, kwaad, lichtgeraakt, koppig, vervelend - Gesloten-niet-destructief: statusovertredingen
o Bijvoorbeeld middelengebruik, vloeken, breken van regels, weglopen en spijbelen
Oppositionele uitdagende stoornis (ODD) (oppositional defiant disorder)
een patroon van boze/prikkelbare stemming, argumentatief/uitdagend gedrag of wraakzucht van ten minste 6 maanden en getoond tijdens interactie met ten minste één persoon die geen broer of zus is
donald duck, kort lontje
diagnostische criteria ODD
Een patroon van:
- boze/prikkelbare stemming
- argumentatief/uitdagend gedrag
- wraakzucht gedurende
ten minste 6 maanden zoals aangetoond door ten minste vier symptomen uit een van de bovenstaande categorieën, en getoond tijdens interactie met ten minste één persoon die geen broer of zus is
te specificeren in mild, matig, ernstig
Gedragsstoornis (CD) (conduct disorder)
een repetitief en persistent gedragspatroon waarbij de basisrechten van anderen of belangrijke leeftijd-gepaste maatschappelijke normen of regels worden geschonden, wat zich manifesteert in symptomen van agressie tegen mensen en dieren, vernietiging van eigendom, bedrog of diefstal, of ernstige schendingen van regels
Hyena’s lion king, criminelen: pyromanie, kleptomanie, seksueel misbruik, vandalisme, wapengebruik
diagnostische criteria CD
Een repetitief en persistent gedragspatroon waarbij de basisrechten van anderen of belangrijke voor de leeftijd geschikte maatschappelijke normen of regels worden geschonden, zoals blijkt uit de aanwezigheid van ten minste 3 van de volgende 15 criteria in de afgelopen 12 maanden van de onderstaande categorieën, met minstens één criterium aanwezig in de afgelopen 6 maanden
- agressie tegen mensen en dieren
- vernietigen van eigendommen
- ernstige schending van regels
Beperkte CU-traits (beperkte prosociale emoties):
- gebrek aan schuld/rouw
- gebrek aan empathie
- onverschillig in prestaties
- vlakke emoties
(zwaardere vorm van CD en implicaties voor behandelingen0
Specificeren als mild, matig, ernstig
diagnostische criteria CD
Een repetitief en persistent gedragspatroon waarbij de basisrechten van anderen of belangrijke voor de leeftijd geschikte maatschappelijke normen of regels worden geschonden, zoals blijkt uit de aanwezigheid van ten minste 3 van de volgende 15 criteria in de afgelopen 12 maanden van de onderstaande categorieën, met minstens één criterium aanwezig in de afgelopen 6 maanden
- agressie tegen mensen en dieren
- vernietigen van eigendommen
- ernstige schending van regels
Beperkte CU-traits (beperkte prosociale emoties):
- gebrek aan schuld/rouw
- gebrek aan empathie
- onverschillig in prestaties
- vlakke emoties
(zwaardere vorm van CD en implicaties voor behandelingen0
Specificeren als mild, matig, ernstig
Prevalentie
- ontstaat rond 7 jaar
- meeste diagnoses rond 17 jaar, daalt daarna af in de laatste adolescentie
- meer dan 50% CD heeft ADHD (impulsiviteit, slechte zelfregulatie/temperament)(ADHD kan katalysator zijn voor CD)(ADHD kan leiding tot ontstaan CD)
- ongeveer 50% heeft ook depressie of angststoornis
- ODD komt vaker voor tijdens kindertijd dan CD, adolescentie: even vaak
- levenslange ODD 12% (13% man, 11% vrouw0
- Levenslange CD 8% (9% man, 6% vrouw)
- gedragsproblemen kinderen: 2-4x hoger bij jongens –> definitie gedragsproblemen meer gericht op fysiek, dan ook antisociaal(meisjes), zichtbaarder bij jongens
oorzaken
- biologische kindfactoren
+genetische en intergenerationele transmissie -voorbeeld ouders die ook zo zijn
+neuroanatomie - rol prefrontale cortex, peperkte functie van amygdala
+neurochemie/neuro chemicaliën- verlaagde serotonine, verlaagde cortisol, testosteron, HPA-as
+neurofysiologie- onderopwinding, lage fysiologische reactie zoals hartslag, zweten, angs/stresstreactie
+prenetale en perinatale problmen
+neurotoxines- loodvergiftiging
+trauma/stress maakt ongevoeliger voor straf
+BIS(te weinig gas)/BAS(teveel gas) - behavioral activation system en onderactieve behavioral inhibition system - functionele factoren
+ temperament
+ hechting
+ neuro psychosociaal (beperkte executieve functies: gedragregulatie, oorzaak-gevolg)
+MAOA exzym houdt agressieve reactie tegen
+intelligentie en academische prestaties
+lees/leerproblemen zorgen voor frustraties
+impulsiviteit
+BIS/BAS
+ sociaal moreel redeneren
+CU-traits - psychosociale factoren
+ reciprocal influence( gedrag van kinderen wordt beïnvloed door andermans gedrag en visa versa)
+onveilige hechting
+misbruik
+kenmerken ouders(impulsief/prikkelbaar/verslaving/psychiatrie)
+amplifier fypothesis (stress versterkt de onaangepaste achterstand van ouders, mogelijkheden van ouder voor support kind wordt verstoord)
+peer effect’
+ouder-kind incompathibility(mismatch)
+mediageweld
+ - andere indeling factoren: kind gezin, omgeving, cultureel
Verloop
- moeilijk temperament(zenuwachtigheid->jongens, angst ->meisjes0
- voorschoolse periode hyperactiviteit en impulsiviteit
- opstandiger/agressiever door de jaren heen
- 18+ jongeren met gedragsproblemen laten vaak een antisociale persoonlijkheidsontwikkeling zien
50% vd kinderen verbeteren de problemen –> minder ernstige gedragsproblemen en hogeren SES, minder foute vrienden, minder mentale problemen omgeving
Bij mannen uit CD zich vaak in vechten, stelen, vandalisme en disciplineproblemen op school. Bij vrouwen komt deze vaker tot uiting door liegen, spijbelen, van huis weglopen, middelengebruik en prostitutie
verschillen odd en cd
- Symptomen van ODD treden meestal 2 tot 3 jaar voor CD-symptomen op, bij een leeftijd van ongeveer 6 jaar voor ODD en ongeveer 9 jaar voor CD
- ODD is een extreme ontwikkelingsvariatie en een sterke risicofactor voor latere CD en andere problemen, maar niet een die noodzakelijkerwijs een escalatie naar ernstigere gedragsproblemen aangeeft
- ODD is minder ernstig van aard dan CD
Coercion Theory
vormen parent-child interacties een trainingsgrond voor antisociaal gedrag. Dat gebeurt in vier stappen, waarin het kind leert om steeds extremere manieren van antisociaal gedrag toe te passen om zo ongewenste eisen van de ouders te ontwijken (de coercive parent-child interaction).
life-course-persistent weg (LCP weg)
beschrijft kinderen die antisociaal gedrag op een vroege leeftijd laten zien en die dit blijven doen tijdens de volwassenheid. De onderliggende aanleg blijft hetzelfde, maar hoe dit zich uit is afhankelijk van nieuwe ‘mogelijkheden’ tijdens verschillende punten in de ontwikkeling.
adolescent-limited weg (AL-weg)
beschrijft jongeren wies antisociale gedrag begint rond de puberteit en door blijft gaan tijdens de adolescentie, maar stopt tijdensde jonge volwassenheid. Deze jongeren laten minder extreem gedrag zien dan de jongeren die op het LCP-pat zitten.
overeenkomsten odd en cd
ODD en CD hebben met elkaar gemeen dat er sprake is van gedragsproblemen waardoor de betrokkene in conflict raakt met volwassenen en gezag figuren. Het verschil is dat het gedrag bij ODD minder ernstig van aard is en dat er geen sprake is van agressie tegen mensen of dieren, het vernielen van eigendommen of een patroon van diefstal of oplichting. Bovendien is bij ODD ook sprake van problemen met de emotionele disregulatie (boze en prikkelbare stemming), die niet zijn opgenomen in de definitie van CD
