gastro dzieci i dorośli Flashcards
1
Q
przerostowe zwężenie odźwiernika niemowląt - rozpoznanie
A
USG j. brzusznej - grubość mięśniówki do 3-4mm, wydłużenie kanału powyżej 15mm
2
Q
skreening w kierunku HCC
A
USG i AFP co 6 m u osób z zwiększonego ryzyka, czyli marskość z WZW B orz C, alkohol, hemochromatoza
3
Q
cholestaza
A
zwiększenie [kw żółciowych] we krwi
4
Q
choroba wątroby z cholestazą. Pierwszy lek na świąd
A
cholestyramina
5
Q
terapia enzymami trzustkowymi, gdy
A
- utrata m.c.
- biegunka tłuszczowa
6
Q
złoty standard leceznie zakażonej martwicy trzustki
A
drenaż przezskórny lub endoskopowy
7
Q
złoty standard diagnostyki OZT
A
TK z kontrastem
8
Q
z rakowiaka - objawy
A
rozsiane nowotwory neuroendokrynne pp
- objawy naczynioruchowe (zaczerwienienie twarzy i szyi, tachykardia, spadek CTK, zawroty głowy, trwałe leleangiektazje)
- biegunka
- skurcz oskrzeli
9
Q
z rakowiaka najczęściej gdzie
A
wyrostek robaczkowy
10
Q
autoimmunologiczne zapalenie trzustki
A
- ból brzucha
- utrata mc
- żółtaczka mechaniczna
- trzustka powiększona
- dobrze odp na glikokortykosteroidami
11
Q
umiarkowane OZT
A
z przejściową niewydolnością narządową (≤48 h) i/lub z powikłaniami miejscowymi i/lub zaostrzeniem choroby współistniejącej wywołanym przez OZT,
12
Q
OZT - ECPW ze sfinkterotomią
A
w ciągu 24 h u osób z ciężkim OZT z towarzyszącym ostrym zapaleniem dróg żółciowych, które stanowi bezwzględne wskazanie do pilnego zabiegu.
13
Q
OZT - TK z kontrastem
A
W razie braku poprawy stanu pacjenta po 48–72 h należy zlecić TK lub MR, ponieważ pozwolą rozpoznać powikłania miejscowe OZT.
Badanie powtarza się między 2. a 4. tygodniem, aby wykryć ewentualny rozwój miejscowych powikłań, jeżeli stan pacjenta się pogorszył, narasta niewydolność oddechowa bądź pojawiły się objawy sepsy.
14
Q
OZT - zakżona martwica antybiotyki
A
karbapenemy lub chinolony z metronidazolem
15
Q
torbiele rzekome trzustki - leczenie
A
- endoskopowe: wytworzenie zespolenia ze światłem przewodu pokarmowego (pankreatocystogastrostomia, pankreatocystoduodenostomia, pankreatocystojejunostomia),
- chirurgiczne: usunięcie całej torbieli lub chirurgiczny drenaż przezskórny.
16
Q
PZT przyczyny
A
TIGAR-O
hiperCa
17
Q
leczenie operacyjne w PZT wskazania
A
- nasilony ból, który nie reaguje na leczenie zachowawcze ,
- podejrzenie raka trzustki,
- powikłania PZT,
- nieskuteczność leczenia endoskopowego.
18
Q
Badania czynnościowe trzustki - wskazanie
A
brak rozpoznania PZT na podstawie badań obrazowych u osoby z dużym podejrzeniem klinicznym choroby
19
Q
Badania czynnościowe trzustki
A
Test sekretynowo-cholecystokininowy
Testami nieinwazyjnymi są:
- oznaczenie stężenia elastazy 1 w kale (FE-1) – stężenie >500 µg/g kału pozwala wykluczyć ZNT,
- test oddechowy po podaniu 13C-mieszanych trójglicerydów (13C-MTG-BT) – badanie mniej dostępne,
- s-MRCP – półilościowa ocena objętości wydzielanego soku trzustkowego.
20
Q
AZT typu 1
A
- występuje częściej niż AZT typu II
- M > K (2:1)
- szczyt zachorowań w 6. i 7. dekadzie życia
- zwiększone IgG4
- rzadziej OZT
21
Q
rak trzustki - triada objawów
A
- ból w nadbrzuszu, który może promieniować do pleców i okolicy lędźwiowej ,
- zmniejszenie masy ciała ,
- bezbólowa żółtaczka
22
Q
ile w. chł. usuwa się w raku trzustki
A
minimum 15
23
Q
rak tzrustki rozwiją się najczęściej
A
z części zewwydzielnicznej z przewodów trzustkowych
24
Q
choroba Wilsona
A
- zwiększone wydalanie miedzi z moczem
25
diagnostyka zaparć u dzieci
- manometria
- test Hintona
- wlew kontrastowy j.gr.
26
Z Sandifera
Napadowy kręcz szyi wywołujący dystoniczne skręcenie i odgięcie szyi, głowy, czasami także pleców i kończyn górnych. Jest wywołany refluksem żołądkowo-przełykowym.
27
H2-bloker
famotydyna
28
Skala Los Angeles
Stopień A
pojedyncza nadżerka ≤5 mm
Stopień B
≥1 nadżerka >5 mm, niezajmująca całej odległości między 2 sąsiadującymi fałdami przełykowymi
Stopień C
≥1 nadżerka zajmująca całą odległość pomiędzy ≥2 fałdami przełykowymi, obejmująca <75% obwodu przełyku
Stopień D
nadżerki lub owrzodzenia obejmujące ≥75% obwodu przełyku
29
regurgitacje niemowląt
u zdrowego niemowlęcia w wieku od 3. tż. do ukończenia 12. mż., jeżeli:
- występują ≥2 regurgitacje na dobę przez ≥3 tyg.,
- nie stwierdza się odruchów wymiotnych, wymiotów treścią krwistą, bezdechu, aspiracji, trudności w kamieniu lub połykaniu, upośledzenia wzrastania ani nieprawidłowej pozycji ciała.
30
alergia na BMK u niemowląt - stosujemy
Hydrolizaty białek o znacznym stopniu hydrolizy lub mieszanki elementarne (preparaty aminokwasów).
31
regurgitacje - modyfikacja jedzenia
dodać skrobi ziemniaczanej, skrobi ryżowej, mąki kukurydzianej lub mąki z ziaren chlebowca świętojańskiego . Wprowadza się również mleko modyfikowane dla niemowląt AR lub preparaty substancji zagęszczających
32
krawienie z wrzodu dwunastnicy, gdzie
tylna ściana
33
zespół poresekcyjny
po operacjach całkowitego lub częściowego wycięcia żołądka i można podzielić go na wczesny (dotyczy do 75% chorych) i późny (znacznie rzadszy). W zespole wczesnym objawy pojawiają się ok. 15 do 30 min od posiłku, a utrzymują się do 1–1,5 godziny, w zespole późnym dolegliwości pojawiają się od 1,5 do 2 h od posiłku. Główną przyczyną tego zespołu jest utrata pojemnościowej funkcji żołądka.
Do objawów należą: ból brzucha, wzdęcia, uczucie pełności w nadbrzuszu, wymioty, nagła biegunka, zaczerwienienie twarzy, uczucie ogólnego osłabienia, nieodparta chęć nagłego położenia się, kołatanie serca, bóle głowy. W przypadkach skrajnych możemy u pacjentów zaobserwować niedożywienie spowodowane lękiem przed dolegliwościami.
Objawy bardziej nasilone dotyczą zespołu wczesnego. W zespole późnym dominują objawy naczynioruchowe, które są miernie nasilone i związane z określonymi posiłkami – szczególnie bogatymi w cukry proste.
34
po zakonczeniu eradykacji IPP stosuj
- w przypadku owrzodzenia żołądka – do momentu jego wygojenia,
- w powikłanych owrzodzeniach dwunastnicy przez 6–8 tyg. (zakończ leczenie po potwierdzeniu eradykacji za pomocą testu inwazyjnego).
35
Powikłaniami zakażenia Helicobacter pylori
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- nowotwory (rak żołądka , chłoniak żołądka typu MALT) ,
- pierwotna małopłytkowość immunologiczna,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza lub witaminy B12,
- zespół rozrostu bakteryjnego
36
test ureazowy a leki
Na ≥14 dni przed wykonaniem testu ureazowego nie powinien przyjmować IPP, a na ≥28 dni wcześniej – antybiotyków i soli bizmutu
37
Wrzód Cushinga
Wrzód stresowy spowodowany zwiększonym ciśnieniem śródczaszkowym (np. w wyniku urazu głowy lub guza mózgu).
38
Wrzód Curlinga
Wrzód stresowy spowodowany ciężkim oparzeniem. Występuje raczej w przypadku oparzeń obejmujących >15% powierzchni ciała. Pojawia się zazwyczaj w ciągu pierwszych 4 tygodni od oparzenia, najczęściej występuje w żołądku (2/3 przypadków), ale może wystąpić również w dwunastnicy (1/3 przypadków).
39
u dzieci jakie antybiotki na H.pylori
amoksycylina
klarytromycyna
metronidazol
40
L-Ch patofizjo
ziarniniaki nieserowaciejące
41
L-Ch przeciwciała
ASCA
42
L-Ch j.kręte leczenie
. Choroba o małej aktywności: zastosuj budezonid 9 mg/d.
2. o umiarkowanej: budezonid 9 mg/d lub prednizon/prednizolon 1 mg/kg.
3. o dużej aktywności: zastosuj GKS, początkowo i.v. metyloprednizolon; w razie nawrotu lek biologiczny w monoterapii albo w połączeniu z azatiopryną lub merkaptopuryną.
43
L-Ch okrężnica leczenie
GKS ogólnoustrojowo.
zastosuj lek biologiczny.
44
L-Ch >100 cm leczenie
zastosuj prednizon/prednizolon p.o. 1 mg/kg razem z azatiopryną lub merkaptopuryną, a w razie ich nietolerancji lub steroidooporności – z metotreksatem.
45
Przetoki okołoodbytowe proste - L-Ch leczenie
metronidazol 750–1500 mg/d i/lub cyprofloksacyna 1000 mg/d.
46
L-Ch podtrzymujące
azatiopryną, merkaptopuryną lub metotreksatem.
47
L-Ch nie stosować w ciąży
metotreksat
48
klasyfikacja Ch L-Ch u dzieci
paryska ChLC:
- wiek w chwili rozpoznania
- lokalizacja
- przebieg kliniczny
- wzrastanie
49
Indukcja remisji u dzieci ChLC
1. Całkowite żywienie enteralne (EEN) - metoda pierwszego wyboru z aktywną łagodną lub umiarkowaną. Polega na stosowaniu kompletnej, płynnej diety przemysłowej polimerycznej (doustnie, w niektórych przypadkach przez zgłębnik nosowo-żołądkowy), przez 6–8 tygodni.
2. GKS, jeżeli EEN jest źle tolerowane lub nieskuteczne przez 2–4 tyg. Po uzyskaniu klinicznej remisji (najpóźniej po 4 tyg.) stopniowo redukuj dawkę GKS w kolejnych tygodniach leczenia. Preferuj prednizolon lub prednizon , a u dzieci z łagodną ograniczoną do okolicy krętniczo-kątniczej (L1) – budezonid.
3. Leki anty-TNF zastosuj w indukcji remisji u dzieci z wysokim ryzykiem powikłań choroby i ciężkim przebiegiem, przy nieskuteczności innego leczenia oraz w ChLC ze zmianami okołoodbytniczymi .
4. Antybiotyki (azytromycyna + metronidazol) – z postacią okołoodbytniczą i powikłań infekcyjnych.
50
podtrzymanie remisji ChLC dzieci
- metotreksat – może być lekiem pierwszego wyboru w podtrzymaniu remisji +kwas foliowy
- tiopuryny (azatiopryna , 6-merkaptopuryna ),
- leki anty-TNF (adalimumab, infliksymab, ustekinumab, wedolizumab)
- częściowe żywienie enteralne
51
Dieta ChLC dzieci
lekkostrawna, bogatokaloryczna, ubogoresztkowa, bezlaktozowa lub ubogolaktozowa.
52
Celiakia przeciwciała
- przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej typu 2 w klasie IgA (anty-TG2 IgA) oraz całkowite stężenie IgA,
- EMA IgA – u osoby z anty-TG2 ≥10×ggn,
- anty-TG2 IgG, EMA IgG lub anty-DPG IgG – w przypadku niedoboru IgA.
53
celiakia klasyfikacja
Marsha
54
badania przesiewowe celiakia
- u krewnych I stopnia chorych na celiakię
- DM1 , autoimmunologicznymi chorobami wątroby lub tarczycy ,
- wadami genetycznymi, tj. zespołem Downa , zespołem Turnera , zespołem Williamsa
- niedoborem IgA ,
- nefropatią IgA
- nawrotowe afty jamy ustnej
55
celiakia rozpoznanie
- anty-TG2 IgA wynosi ≥10×ggn oraz obecne są EMA,
- anty-TG2 IgA wynosi <10×ggn, a w biopsji stwierdzisz zmiany histopatologiczne (Marsh 2–3).
56
celiakia a nowotwory
- rak gardła, przełyku, jelita cienkiego,
enteropatyczny
- chłoniak T-komórkowy (EATL),
- chłoniaki nie-Hodgkina.
57
WZJG przeciwciała
pANCA 60%
58
Indukcja remisji WZJG
- 5-ASA
- GKS
- leki anty-TNF
- inhibitory kalcyneuryny (cyklosporyna, takrolimus)
- probiotyki
59
Podtrzymanie remisji WZJG
- 5-ASA
- tiopuryny (azatiopryna, 6-merkaptopuryna)
- leki anty-TNF
- wedolizumab
- probiotyki
60
chiru WZJG
proktokolektomia odtwórcza z wytworzeniem zbiornika jelitowego (pouch)
61
chiru WZJG wskazania
- długotrwałe zaostrzenia z pogorszeniem w ciągu 12 mies.,
- ciężkie, długotrwałe i częste nawroty,
- czas trwania choroby >10 lat,
- zahamowanie wzrostu i dojrzewania,
- stwierdzenie dysplazji w badaniu histopatologicznym.
62
ból czynnościowy
- nieostra lokalizacja, przede wszystkim w okolicy pępka
- kolkowy charakter
- nagły początek, krótki czas trwania
- nasilenie się w czpoczynku, zmniejszenie się pod czas wysiłku
63
Choroba Hirschsprunga
wrodzonym brakiem śródściennych zwojów nerwowych dystalnego odcinka jelita
64
dyspepsja czynnościowa
≥1 uciążliwego objawu dyspeptycznego przez ≥3 ostatnie miesiące z początkiem przed ≥6 miesiącem, o niewyjaśnionej w trakcie rutynowej diagnostyki przyczynie (także w panendoskopii), która mogłaby tłumaczyć występowanie takich dolegliwości.
65
zespół zaburzeń poposiłkowych (PDS)
uczucie poposiłkowej pełności i/lub wczesne uczucie sytości obecne przez ≥3 dni w tygodniu
66
espół bólu w nadbrzuszu (EPS)
uciążliwy ból i/lub pieczenie w nadbrzuszu występujący przez ≥1 dzień w tygodniu
67
kamica pęcherzyka żółciowego - objawy
80% bezobjawowo
kolka wątrobowatrwa >0,5 h i ustępuje do 5 h
68
kamica przewodowa
przedłużający się ból w prawym nadbrzuszu >30 min (ból trwa zwykle dłużej niż kolka żółciowa), żółtaczka, nudności i wymioty
69
cholestaza zewnątrzwątrobowa
żółtaczka,
świąd skóry,
ciemny kolor moczu
odbarwione stolce
70
kamice pęcherzykowy - czynniki ryzyka
- płeć żeńska
- wiek >40 lat
- czynniki genetyczne
- otyłość
- cukrzyca
- mukowiscydoza
- hipertrójglicerydemia
- stosowanie niektórych leków (estrogeny, DŚA, analogi somatostatyny, fibraty)
- głodzenie lub szybka utrata masy ciała
- całkowite żywienie pozajelitowe
- dieta ubogobłonnikowa
- niska aktywność fizyczna
- uszkodzenie rdzenia kręgowego
- ciąża
71
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego - objawy
kolka żółciowa trwa >5 h i towarzyszą jej nudności i wymioty, gorączka (38–39⁰C), dreszcze, tachykardia, tachypnoë i czasami miejscowe objawy otrzewnowe
72
Ostra zapalenia pęcherzyka żółciowego - leczenie
środki przeciwbólowe i rozkurczowe (jak w kolce żółciowej), ścisłą dietę, nawadnianie dożylne (0,9% NaCl) i szerokospektralną antybiotykoterapię empiryczną (np. cyprofloksacyna + metronidazol, amoksycylina z klawulanianem) oraz wykonaj cholecystektomię (w ciągu 72 h, a jeśli nie jest to możliwe, to po upływie ≥6 tyg.)
73
Ostre zapalenie dróg żółciowych
- środki przeciwbólowe i rozkurczowe (jak w kolce żółciowej),
- ścisłą dietę,
- nawadnianie dożylne (0,9% NaCl)
- szerokospektralną antybiotykoterapię empiryczną (np. cyprofloksacyna + metronidazol).
Jeśli przyczyną jest kamica, jak najszybciej wykonaj ECPW ze sfinkterotomią (optymalny czas to 24 h, ale jeśli wystąpił wstrząs septyczny, to zabieg przeprowadź bezzwłocznie), w ciągu 72 h od zabiegu przeprowadź także cholecystektomię (jeśli współistnieje kamica pęcherzyka żółciowego).
74
Wskazania do cholecystektomii to
objawowa lub powikłana kamica pęcherzyka żółciowego (np. wodniak, ropniak, perforacja, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego),
bezobjawowa kamica pęcherzyka żółciowego w przypadku:
pęcherzyka porcelanowego (zwłaszcza jeśli zwapnienie jest nieregularne),
polipów pęcherzyka żółciowego ,
leczenia immunosupresyjnego lub cytostatycznego,
kobiet przed planowaną ciążą,
planowanej rozległej operacji (kardiochirurgicznej, naczyniowej) lub przed przeszczepieniem narządu ,
możliwości usunięcia pęcherzyka żółciowego przy okazji innej operacji na jamie brzusznej ,
cukrzycy i innych chorób towarzyszących ,
kamica przewodowa u osoby z kamicą pęcherzyka żółciowego,
objawowe przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego,
bezobjawowe i objawowe polipy pęcherzyka żółciowego ≥1 cm
75
Metodę otwartą zastosuj u osób z przeciwwskazaniami do laparoskopii, takimi jak:
niewydolność krążeniowo-oddechowa,
zaburzenia krzepnięcia,
liczne zrosty pooperacyjne w jamie brzusznej,
rozlane zapalenie otrzewnej,
podejrzenie raka pęcherzyka żółciowego,
nadciśnienie wrotne w marskości wątroby ,
żółtaczka mechaniczna i brak uwidocznienia złogów w badaniach obrazowych.
76
kamica przewodowa leczenie
- zawsze, nawet gdy nie ma objawów
- ECPW ze sfinkterotomią (papillotomią) , lub protezowanie PŻW
- INR wynosi <1,5 musi być
77
kamica przwodowa, gdy INR>1,5 a zabieg pilny
witaminę K1 , a jeśli musisz go wykonać natychmiast – PCC lub rzadziej FFP
78
rak żołądka - czynniki ryzyka
- choroba Ménétriera,
- niedokrwistość Addisona-Biermera,
- grupa krwi A,
79
choroba Ménétriera
gastropatia przerostowa
Rozrost fałdów śluzówki żołądka głównie w obrębie sklepienia i trzonu.
80
Objaw Troisiera
Powiększony lewy węzeł nadobojczykowy (węzeł Virchowa).
81
rak żołądka - typ 1
- jelitowy
- rokuje lepiej
- w obwodowej części żołądka
- związany przede wszystkim z czynnikami środowiskowymi
(typ epidemiczny)
- częściej u M
- patogeneza
przewlekłe zapalenie błony śluzowej (Helicobacter pylori)
82
linitis plastica
postać rozlana raka żołądka, która szybko daje przerzuty drogą naczyń chłonnych
83
Nadekspresja HER2 - leczenie
trastuzumab
84
limfadenektomia w raku żołądka
Resekcja D2 – usunięcie węzłów chłonnych D1 (węzły okołożołądkowe) oraz tych, które znajdują się w sąsiedztwie gałęzi pnia trzewnego
85
zaawansowany rak żołądka ograniczony do 1/3 dalszej części żołądka
subtotalną gastrektomia
86
WZJG histpat
mikroropnie kryptowe (zgrupowanie neutrofili w świetle krypt)
87
WZJG powiłanie polipy
polipy rzekome
88
ChLC zapalenia stawów
gł kręgosłupa
89
ChLC rzut ciężki
>= 6 stolców + dodatkowe kryteria
90
1/3 dolna odbytnicy rak
brzuszno-kroczowe wycięcie
91
Guz odbytnicy zawansowany
radioterapia neoadjuwantowana, a następnie leczenie operacyjne
92
klasyfikacja Dukesa
A - nie przekracza warstwy mm
B - przekracza ścainę do surowicówki oraz tk.tł
C - przeurzyty do w.chł C1- przyokręznicze, C2 - wzdłuż naczyń krwion
D - przerzuty odłegłe
93
Lynch II - najczęściej
rak błony śluzowej trzonu macicy
