Fyrirlestrar - mæði ddx og meðferð Flashcards by Eva Hlynsdóttir

DDx acute mæði

Acute mæði:
Bráð loftvegateppa
Asthma eða COPD
Bráður lungnabjúgur
Cardiogen
ARDS
Segarek til lungna
Bráð lungnabólgu
Pneumothorax
Traumatic 
Spontan
Atelectasis
Pleural effusion
Neuromuscular ástæður

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Ddx dyspnea - hvaða líffærakerfi?

Lungnasjúkdómar
Hjartasjúkdómar
Blóðleysi
Geðrænar orsakir

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Dyspnea skilgreining

Óþægindatilfinning við öndun
Subjective
Upplifun sjúkings
Öndun er vinna	
Vinna(orka)= ΔPalveolar(Ppleural + Pelastik) x Δ Volume

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Pathogenesa dyspnea

- taugaboð til öndunarstöðva frá:

Chemoreceptorar
- Hypoxemia
- Hypercapnia
- Sýrustig CSF 
Togreceptorar
- Lungnavef 
- Vöðvum
- Brjóstvegg

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Teppusjúkdómar skilgreining:

FVC minnkað/eðlilegt
FEV1 Mjög minnnkað
FEV1/FVC Minnkað
RV/TLC Hækkað

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

“Dynamic hyperinflation”

Í teppusjúkdómum ss COPD
þegar tidal flow-volume loop í áreynslu færist til vinstri
- vegna þess að loft festist og hækkar FRC

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Rtg pulm í emphysema

Hyperlucent lungu (svört , lítil æðateikn og intestinal teikn). Stór lungu og flöt þind

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Önghljóð; hvort tengdara COPD og hvort asthma?

Merki um teppu í loftvegum, turbulent flæði í meðalstórum/stórum berkjum.

Surg(ronchi) / hvæs (wheezing). Heyrist bæði í út og innöndun, fyrst meira í útöndun en svo í bæði.
ronchi sonoris eru dæmigerðari fyrir COPD
wheezing dæmigerðari fyrir asthma

ddx rales = heyrast bara í innöndun

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Meðferð við teppusjúkdómum

Beta agonistar
Andkólínerg lyf
Theophyllin
Sterar
Sýklalyf
LWRS
Transplantation

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Herpusjúkdómar, meingerð

FVC lækkað og FEV1/FVC eðlilegt/hátt
Aukið elastic recoil/stífni í lungu eða brjóstvegg

Sjúdómur í alveoli eða perialveolar bandvef
Getur verið fibrosa sem gerir lungun stíf (elastic recoil hækkar, loftskipti O2 yfir interstitium erfiðari) , eða þá alveolar fylling (efni sem á ekki að vera þar blokkar loftflæði inn).

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Interstitium rtg breytingar í herpusjúkdómi:

Interstitial – strik og smáhnútar, meira neðar í mynd; reticulo-nodular interstitial breytingar: einkennandi fyrir snemmbúnar breytingar.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Interstitium rtg breytingar í herpusjúkdómi:

Interstitial – strik og smáhnútar, meira neðar í mynd; reticulo-nodular interstitial breytingar: einkennandi fyrir snemmbúnar breytingar.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Herpa vegna lungnabjúgs, einkenni

(cardiogen lungnabjúgur gtur valdið)

Aukinn vökvi í interstitium
Aukin stífni lungna
Meiri vinna við öndun
Hypoxemia
Mæði
Brak við hlustun

Dreifðar íferðir. alveolar ventilation skerðist. Fleira hér. Þegar CO2 hækkar er öndunarstopp yfirvofandi.
Dreifðar í ferðir - + CO2 hækkun => alvarlegt.

*thoracoabdominal asynchrony er rautt flagg!

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Öndunarbilun skilgreining

Andnauð:
pO2 50 mmHg

Flokkuð í hypoxiska eða hypercapniska

*Þó að alveolar ventilation sé tvöfölduð þá hækkar O2 lítið/ekkert þó pCO2 lækki um næstum helming

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

pO2 og pCO2 í blá og slagæðablóði:

Blandað bláæðablóð (mixed venous blood)
pO2 40 mmHg
pCO2 46 mmHg
Slagæðablóð
pO2 95 mmHg
pCO2  40 mmHg

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Súrefnisbúskapur vefja!!

Oxygen content
CaO2= 1.34 x Hb x SaO2 + 0.0032 x paO2
CvO2= 1.34 x Hb x SvO2 + 0.0032 x pvO2
CaO2-CvO2 = Δ A-V O2

Oxygen delivery
CaO2 x cardiac output = O2 delivery

Oxygen consumption=
Cardiac output x AVO2 difference

Oxygen content í venu og arteriu, formúlur

CaO2= 1.34 x Hb x SaO2 + 0.0032 x paO2
CvO2= 1.34 x Hb x SvO2 + 0.0032 x pvO2

Oxygen delivery til vefja, formúla

CaO2 x cardiac output = O2 delivery

Oxygen consumption í vefjum formúla

Fick lögmál

Cardiac output x AVO2 difference

Viðbrögð við skertum O2 flutningi til vefja

Auka CO. Hækka Hb? Hækka paO2? Auka extraction O2 í vefjum

4 hlutir sem skipta máli: CO, Hb, SaO2, flutningur O2 til vefja.

Orsakir hypoxemiu

5 leiðir:
Alveolar hypoventilation (d. morfín)
High altitude
Diffusionstruflun
Ventilation/Perfusion mismatch
Shunt

*kunna mun á mismatch og shunt!

Hypoxemia með hreina (svarta) rtg pulm, ddx

Asthma
COPD
Embolia Pulm
Microatelectasis
Hægri-vinstri Cardiac shunt

Hypoxia með hvíta (skyggða) rtg pulm, ddx

Lungnabólga
Lungnabjúgur - Cardiogen/ Non-cardiogen
Dreifður infiltrativur lungnasjúdómur
Diffus alveolar blæðing

Lungnabjúgur, orsakir

Cardiogen: vinstri hjartabilun; hár PCWP (>20 cm H2O), lágt CO

Non-cardiogen: ARDS : eðlilegt PCWP (

ARDS: pathophysis og orsakir

ARDS – barrier skemmd. (shock lung kallað upphaflega) prótínríkur vökvi flæðir inn í alveoli (líklega viðloðun hbk og fib, proteasar úr hbk brjósta svo niður barrierinn með fyrgreindum afleiðingum) diffuse lungnabólga er aðal mismunagreining við ARDS (sérstaklega hjá ónæmisbældum) ``` Orsakir: Sepsis Massive Aspiration Shock Drukknun Hemorragic Pancreatitis Multiple áverkar ```

ARDS presentation

``` 24-48 klst. eftir meiri háttar áfall Vaxandi andþyngsli Svæsin hypoxia sem svarar illa O2 Dreifðar íferðir á röntgenmynd Vökvi sem líkist plasma sogast úr ET túbu ``` dobutrex og noradrenalín mest notað á gjörgæslu. Pulm háþrýst eða MI – dobutamin (dobulex getur valdið vasodilation

Pneumonia; helstu einkenni við skoðun:

``` Bankdeyfa Brakhljóð Bronchial öndun Vocal fremitus Tactile fremitus ``` Bronchial öndun= hávær hljóð, meira intensity, eins og að hlusta berkju, bæði inn og útöndun

Pneumonia; helstu einkenni við skoðun:

``` Bankdeyfa Brakhljóð Bronchial öndun Vocal fremitus Tactile fremitus ``` Bronchial öndun= hávær hljóð, meira intensity, eins og að hlusta berkju, bæði inn og útöndun

Diffuse lungnabólga, ienkenni og orsakir

``` Einkenni: Hiti og septísk einkenni Sputum Gram litun Blóðræktanir Serologia Sýklalyfjameðferð ``` ``` Orsakavaldar Heilbrigðir: - Pneumococcar - Staphylococcar - Mycoplasma - Legionella pneumophila - Veirur (Influenza, Parainfluenza) - Gram negativir stafir (Klebsiella, Enterobacter, Pseudomonas) ``` Ónæmisblædir: Ef leukopenia - GNS, aspergillus Skert Tfr - Pneumoc. carini, m.tuberculosis, atypical mycobacteria, cryptococcus Þá þarf að rannsaka meira; bronchoscopia með BAL og transbronchial biopsiu.

Meðferð | Hypoxísk öndunarbilun með hvíta mynd pO2

``` Súrefnismeðferð - Háflæði O2 - >10 L NRM Sýklalyf Hemodynamískt support - Dobutex - Dopamine - diuretica Gjörgæslumeðferð - Öndunaraðstoð - Hemodynamic support ```

Meðferð hypoxiskrar öndunarbilunar

``` Hámarka loftskipti í lungum - Öndunarvél BIPAP/Intubation - SaO2 > 90 % - PEEP - Lág Tidal Volume (6ml/kg)* - Forðast of hátt FIO2 Hámarka flutningsgetu blóðs - Opitimal Cardiac output - Optimal Hemoglobin Draga úr O2 notkun - Sedation - Lækka líkamshita ``` Monitera SaO2 og SvO2 Fick lögmálið *verndar lungun að ventilegar með lágu tidal volume þó CO2 sé aðeins hátt; áður skemmdust lungu v. Of mikils styrkst öndunarvéla. Takmarka á hámarks loftvegaþrýsting við 30-35 cmH2O

Hypoxia, meðferðarmarkmið og horfur

Lung Protective Ventilation - TV 6 ml / kg - Peak pressure 90% Lækna orsök (Sepsis, Fyrirbyggja fylgikvilla, Activated Protein-C) ``` Survival -1980 60% mortality -2000 40% mortality -2010 30% mortality Krónískur Fasi -> Sterar Langtímahorfur - Fullur bati / Væg restriction ```