Frásog og dreyfing Flashcards
Meðhöndlun lyfja -4x þættir
Frásog, dreyfing, umbrot, útksilnaður
Helmingungartími lyfs
Sá tími sem það tekur styrk lyfsins að helmingast í blóðinu td úr 50mg í 25mg. það sem hefur áhrif á helmingunartímann er mismunandi eðli lyfs og mismunandi einstaklingar td. vöðvamassi og fitumassi
- Frásog
2. Hvað ræður frásogi
- Þegar lyfið fer frá frásogsstað,yfir himnu og þaðan í blóðið td frá meltingarveg yfir í blóð.
- Eðli sameindarinnar ræður frásogi -er hún fituleysanleg og kemst beint yfir himnu eða þarf hún flutning um jónagöng og keppir þá um flutning við mat í meltingarvegnum
Frásogsstaður
Undir tungu
hratt frásog, takmarkaður skammtur, bragð
dæmi um lyf: sprengitöflur
þessi aðferð forðast first pass
Frásogsstaður
Endaþarmur
óáraðanlegir skammtar (rembingsþörf, lyf fer mishátt) mikill einstaklingsmunur, notað í meðvitundarleysi og á börn
dæmi um lyf: ógleðilyf, verkjalyf ofl
þessi aðferð forðast first pass
Hvernig er hægt að gefa lyf sem hafa staðbundin áhrif? ath að þetta eru lyf sem fara líka í blóðrásina
húð, nefslímhúð, leg, lungu, innsprautur
Frásogstaður
Húð
Dæmi um staðbunda verkun vs almenna
Kostir: frásogast hægt og lítið, einfalt fyrir sjúklin
Gallar: dýrt
Staðbundin: húðlyf við bólum í kremformi
Almenn: sterk verkjalyf og nikotin
Frásogstaður
Nefslímhúð
Dæmi um staðbundna vs almenna verkun
Kostir: nefslímhúð er mjög gegndræp svo áhrifin eru hröð
staðbundin: otrivin við stíflu
almenn: peptið/hormón
Frásogstaður
Lungu
Kostir: hröð staðbundin áhrif, þægilegt í notkun
Gallar: of stór skammtur af innúðalyfi fer snöggt í blóðrás og veldur þar áhrifum á taugakerfið td skjálfta
Innsprautur
Undir húð
Kostir: sjúklingur sér um lyfjagjöf
Gallar: hægt frásog svo litlir skammtar komast inn í einu
Innsprautur
Í æð
Kostir: gerist hratt og 100% nýting á lyfi, örugg leið innan stofananna
Gallar: þarf þjálfað starfsfólk, dýrt, möguleg eituráhrif
Innsprautur
Í heila og mænuvökva
fer framhjá BBB, dýrt, þarf þjálfað starfsfólk, lítið notað
aðallega ef krabbameinslyf þurfa að komast yfir BBB
Nýting/biovailability
Magn lyfs í blóði eftir frásog miðað við magn lyfs í blóði eftir að lyfið er gefið beint í æð
Bioequivalent lyf
Tvö samheitalyf eru metin saman, þau þurfa að sýna frammá sömu kúrfu um magn í blóði -hraða frásogs og hraða umbrota td first pass áhrif