Berklalyf Flashcards
Gangur berklasýkingar
Primary
Secundary/latent
Primary: sýking í lungum sem fólk vinnur á, berklabakterian lyggur þá niðri
Lateny: er enduvarkning sem 10% fá.
3x aðal byrjunarlyf við berklum
Isoniazid
Rifampicin
Pyrazinamide
1x varalyf við berklum
Ethambutol
Isoniazid verkun frásog dreifing niðurbrot útskilnaður aukaverkanir ónæmi
-Hamlar myndun mycolic acid sem er mikivlægt í frmuvegg bakteria svo frumuveggurinn verður ekki eðlilegur. drepur þær bakteriur sem eru að skipta sér og hamlar fjöglun þeirra ef þær eru í dormant stigi
frásogast vel frá meltingarvegi
drefist vel um líkamann, líka MTK
Niðurbrot er háð erfðaþáttu, acetylation
útskilnaður er í þvag
aukverkanir eru ónæmisvibðrögð í húð, hiti, lifarbólga, liðbolgur, í taugakerfi er skortur á B6
Ónæmi: bakterian lætur verða minna gegndræpi inní sig
Rifampicin Verkun Dreifing Útskilnaður aukaverkanir milliverkanir ónæmi
Binst og hamlar RNA polymaerasa sem er DNA háður aðeins í dreifkjörnungum, virkar gegn gram já og nei.
þetta lyf er stundum notað í öðrum tilgangi en til að berjast við berkla
Dreifing: deifist vel í öll líkamshol og vökva, fer í átfrumur
útskilnaður: þvag og gall -munnvatn getur orðið rautt
aukaverkanir: húðútbrot, hiti, melgingatruflanir, lifrarskemmdir
milliverkanir: hraðar niðurbrot á warfarin, sykursterum, morfinlyfjum og estrogenum
-þá þarf að gefa stærri skammta af því lyfi
ónæmi: RNA polymerasinn getur stökkbreyst
Pyrazinamide Verkun Frásog Dreifing Aukaverkanir
Verkar á static bakteríur í súur umhverfi
frásog: gefuð um munn og frásogast vel
Dreifing: víða um líkamann, líka MTK
Aukaverkanir: meltingaróþægindi, slappleiki, hiti, lifaraskemmdir
Ethambutol verkun frásog niðurbrot+útskilnaður aukaverkanir ónæmi
virkar aðeins á berklabakteriur með því að hindra arabinosyl transferasa og þá hindrast myndun á frumuvegg
frásogast vel, fer í MTK, gefið um munn
Niðurbrotið að hluta en útskiið um nýru
aukaverkanir: bólga í sjóntaug sem getur leitt til skertrar sjónar
ónæmi: ef gefið eitt og sér
Meðferð við latent berklum
ekki aktiv sýking, isoniazið 300mg á dag í 9 mán
Hvernig er skipting á lyfjum í berkjalyfjameðferð
Hve langur er meðferðartíminn
Fyrstu 2 mán eru gefin 3x byrjunarlyf saman: isonazið, rifampicin, pyraziamide
seinni 4 mán eru tekin isoniazið og rifampicin saman
Meðferðarheldni Berkjalyfjameðferðar
Meðferðarheldnin er oft slæm því þeim líður illa á þessari 6 mánaða lyfjameðferð og svona meðfðer má aldrei stoppa. stundum þarf fólk að koma á sjúkrahús til að láta horfa á sig kynja lyfjunum
