Colleges week 12 Flashcards
Wat is de belangrijkste functie van de prostaat?
Het maken van het PSA eiwit, dit maakt het ejaculaat vloeibaar.
Wat zijn de top 3 prostaataandoeningen?
- Benigne prostaat hyperplasie
- Prostatitis
- Prostaatcarcinoom
Wat zijn de 3 aanleidingen tot het diagnosticeren van een prostaatcarcinoom?
- <10% symptomatisch (pijn metastasen, hematurie, paraneoplasie).
- Helft bij toeval (mictieklachten), andere helft bij screening/checkups
- Diagnose stellen met PSA: prostaat specifiek antigeen.
Hoe prik je voor PSA (prostaat specifiek antigeen)?
Je kunt beter perineaal prikken dan transrectaal, transrectaal geeft grote kans op ontsteking
Wat houden de twee getallen van de Gleason score in?
1e getal: meest voorkomende groeipatroon
2e getal: groeipatroon wordt ook gezien, maar dan wat minder
Welke Gleason score is erger en waarom? 5+3 of 3+5?
5+3. Dit betekent dat groeipatroon 5 veel meer voorkomt dan 3, en groeipatroon 5 is dysplastischer dan groeipatroon 3.
Op basis van welke 5 categorieën wordt risicocalculatie gedaan bij prostaatcarcinoom?
- PSA en DRE
- TRUS (prostaatvolume)
- Etniciteit (donkere mensen slechtere prognose)
- Familieanamnese (BRCA2)
- Comorbiditeiten, levensverwachting en wensen van de patiënt
Noem 5 prognostische factoren voor prostaatcarcinoom
- Gleason score en ISUP het belangrijkste! (naast een hoge gleasonscore zijn cribiforme en intraductale groeipatronen ook slecht nieuws)
- Hoogte PSA
- Stadium: T2 of T3 of T4 (DRE en MRI)
- Aantal positieve biopten
- Aantal mm tumor in biopt
Welke 3 criteria bij prostaatcarcinoom bepalen een verhoogde kans op metastasen?
- PSA > 20
- Gleason > 4+3
- Stadium T3 of hoger
Welke scan wordt gedaan bij prostaatcarcinoom om metastasen te bepalen?
PSMA PET CT. PSMA is een specifiek eiwit wat je met een PET-scan zichtbaar kunt maken.
Welke grens is er bij een PSMA PET CT voor prostaatcarcinoom waarbij je metastasen niet meer kunt zien?
3mm is wel de grens, kleiner dan dat kun je niet zien.
Wat houdt watchful waiting in bij prostaatcarcinoom?
Geen curatieve behandeling, palliatie geven als nodig
Wat houdt active surveillance in bij prostaatkanker?
Regelmatige controles, uitstel van curatieve behandeling tot de tumor progressie toont. Bij Gleason 3+3/3+4, laag PSA, T1-T2. Curatie wordt nagestreven.
Welke 3 curatieve opties zijn er voor prostaatcarcinoom?
- Radiotherapie (External beam therapie (T3 of Gleason 8 of hoger: met hormoontherapie))
- Radicale prostatectomie
- Andere fysische methodes (HIFU, cryotherapie, protonen, IRE)
Wat doen CYP17 remmers?
Die remmen de productie van bijnierandrogenen
Wat doen anti-androgenen?
Die remmen de werking van testosteron
Wat doen LHRH (ant)-agonisten bij prostaatkankertherapie?
Die worden voor minder LH,FSH en ACTH, hierdoor minder androgenen?
Vanaf wanneer is er sprake van microhematurie?
> 3 ery’s per gezichtsveld, 2x bepaald
Hoe groot is de kans op een maligniteit bij een microhematurie?
< 2%
Hoe groot is de kans op een maligniteit bij macroscopische hematurie?
15-30%
Wat is één van de belangrijkste risicofactoren voor blaaskanker?
Roken!
Welke sociaal-anamnestische factoren spelen mee in blaaskanker?
- Aromatische amines (schilders, verfindustrie (ook kappers), rubberindustrie, mijnwerkers)
- Balkan nefropathie
Wanneer telt een niet-spier invasieve blaastumor als low-risk?
Wanneer het één enkele tumor is van <3 cm
Wanneer bepaal je de risk van een niet-invasieve blaastumor?
Na TUR
Wanneer telt een niet-spier invasieve blaastumor als intermediate-risk?
elke patiënt met een recidief maar niet high risk is
Wanneer telt een niet-spier invasieve blaastumor als high-risk?
Alle tumoren met graad 3, of ingegroeid in bindweefsellaag (pT1) of CIS
Wat doe je bij een low-risk niet-spier invasieve blaastumor?
Geen spoelingen
Wat doe je bij een intermediate-risk niet-spier invasieve blaastumor?
Spoelen met chemo (MMC)